KHÍA CẠNH CHÍNH TRỊ VÀ XÃ HỘI
Trong tất cả các nền văn minh ấy, tiền đúc không được coi ngay là một công cụ tiền tệ ưu việt hơn các phương tiện thanh toán đã được chấp nhận, mà nó tồn tại lâu dài song song với những phương tiện ấy. Là những mảnh kim loại hình tròn được rập hình to hoặc nhỏ, hình dáng của chúng khiến cho chúng được dùng theo nhiều cách khác nhau. Việc trao đổi chúng thể hiện không chỉ là một hoạt động buôn bán đơn thuần mà chúng còn có thể tương trưng cho một món quà tặng nhau hay thậm chí một cống vật.
Vì vậy những đồng tiền đúc Hy Lạp đầu tiên được phát hành không phải nhằm đáp ứng các nhu cầu trước mắt của thương mại. Giá trị của các đồng tiền đúc ấy quá lớn để có thể đem dùng chúng mua các thứ hàng tiêu dùng hàng ngày tại các nơi họp chợ. Trong các cuộc trao đổi hàng hóa qua các khoảng cách lớn, chủ yếu tiến hành bằng đường biển thì chính hàng hóa được dùng làm phương tiện thanh toán. Vậy chức năng ban đầu của những đồng tiền đúc này là gì? Ban đầu, dường như chúng được đùng làm một công cụ cần thiết để giải quyết những mối quan hệ bên trong, giữa các thành phố Hy Lạp với nhau; và trước hết chúng mang tính chất chính trị, tôn giáo.
Tuy nhiên, hai chức năng này không cản trở số phận của nó là được sử dụng trong thương mại. Bản thân kim loại dùng để đúc thành các đồng tiền ấy đã là vật trao đổi qua những khoảng cách lớn từ thời rất xa xưa. Và thương mại thời xa xưa ấy đã có một tầm quan trọng chính trị và xã hội. Loại kim loại này có thể chia nhỏ và được dùng với lượng ít nên rất linh hoạt, cộng với việc nó được sử dụng rộng rãi thuộc các xã hội có phong tục rất khác nhau khiến cho nó dần dần trở thành công cụ được ưa thích trong các hoạt động buôn bán và đóng thuế của Thế giới Thượng cổ.
Tiền đúc rập hình các vị Thần linh và những nhà quyền thế duy trì tính chất chính trị cơ bản đó, cho đến tận thời kỳ Roma thì nó được phát hành nhân dịp những sự kiện lớn lao như các cuộc thi đấu thể thao hay các chiến dịch quân sự. Các chức năng hiến tế và nghi lễ của đồng tiền cho đến ngày nay cũng không mất đi vì chúng được chôn dưới nền móng các tòa nhà và các cầu, hoặc được lém xuống các giếng nước như những lễ vật cầu phúc, hoặc được đem tặng nhau làm biểu tượng cho sự gắn bó với nhau bằng hôn nhân, hoặc bỏ vào miệng, vào trong tay người quá cố để họ đem theo sang Thế giới bên kia như những nghi thức thanh toán của Thế giới trần ai.
JEAN - MICHEL SERVET
