Nghệ thuật tự ướp xác của các nhà sư
Xác ướp các nhà sư ở tỉnh Yamagata (Nhật Bản) trông chẳng khác gì người sống. Điều này không có gì đáng ngạc nhiên bởi lẽ mỗi nhà sư trước khi viên tịch đã dành nhiều thời gian để tự ''bảo quản'' thân thể mình.
Không cần loại bỏ nội tạng, họ đều đã chết cả nhưng vẫn luôn ngồi trong tư thế thiền “hoa sen'' (cách ngồi hai chân bắt chéo) giống như hàng trăm năm về trước, khi họ trút hơi thở cuối cùng cũng ở tư thế này. Đó là cảm nhận đầu tiên đối với thi hài của các nhà sư tự ướp xác mình. Ngôi chùa cổ ở tỉnh Yamagata là một thế giới riêng, biệt lập với xã hội siêu hiện đại bên ngoài. Nơi đây cách Tokyo 320 km về phía Bắc, thời gian như ngừng trôi.
Đã có nhiêu người thử tự ướp xác mình sau khi chết. Vào thế kỷ XIX, người ta phải ra lệnh cấm những phương pháp ướp xác này. Các nhà sư ở chùa này cho biết để tự ướp xác, các bậc tu hành phải trải qua một quá trình khổ luyện đau đớn. Chìa khoá của thành công đó là nhịn đói cho đến chết.
Người đầu tiên tiến hành tự ướp xác là nhà sư Kai - người sáng lập ra giáo phái Shington. Vào khoảng thời gian từ nửa sau thế kỷ VIII đến đầu thế kỷ IX, tại ngôi chùa trên núi Koya, nhà sư này đã nghĩ ra phương pháp 3 bước để tự ướp xác. Quá trình này kéo dài khoảng 10 năm. Khâu cuối cùng là chôn cất sau khi chết.
Tại Nhật Bản, người ta tìm thấy khoảng 20 xác ướp của các nhà sư. Tuy nhiên số người thử tự ướp xác lớn hơn nhiều. Phần lớn trong số họ đã không thành công. Lần đầu tiên các nhà khoa học quan tâm đến hiện tượng tự ướp xác này là vào những năm 60 của thế kỷ trước.
Khâu đầu tiên trong quá trình ướp xác truyền thống là loại bỏ các cơ quan nội tạng, sau đó bảo quản phần cơ thể còn lại. Thế nhưng, kết quả chụp X-quang các xác ướp Nhật Bản lại cho thấy phương pháp ướp xác truyền thống không được sử dụng. Tất cả các cơ quan nội tạng còn nguyên vẹn trong xác ướp.
Các nhà sư muốn ướp xác phải bắt đầu bằng việc thay đổi cách ăn uống. Họ chỉ được ăn lạc và những loại hạt khác tìm được trong khu rừng cạnh chùa. Quá trình này kéo dài trong khoảng một ngàn ngày. Bằng cách đó, mỡ và một phần thịt của cơ thể nhà sư - những thứ có thể thối rữa sau khi chết - hầu như teo hết đi.
Giai đoạn tiếp theo của quá trình ăn kiêng còn khắc nghiệt hơn nữa. Các nhà sư hàng ngày chỉ được ăn một chút vỏ cây và rễ cây. Quá trình này cũng diễn ra trong khoảng một ngàn ngày nữa. Trong thời gian này các nhà sư trông hệt như những bộ xương biết đi. Lượng nước trong cơ thể của họ ngày càng xuống thấp, và họ càng ngày càng khô đét lại. Với cơ thể được ''sấy khô'' như vậy, quá trình phân huỷ sau khi chết rất khó diễn ra.
Giai đoạn cuối cùng của quá trình ăn kiêng là các nhà sư phải uống thứ nước chè đặc biệt chế từ cây dầu bóng. Nhựa của cây này ngày nay dùng để sản xuất ra vécni trong công nghiệp chế tạo đồ gỗ. Thứ chè mà các nhà sư uống là một chất rất độc, gây nôn mửa, đổ mồ hôi và tăng cường bài tiết nước tiểu. Bằng cách này, một lần nữa các nhà sư tự làm khô cơ thể mình. Quan trọng hơn nữa là trong cơ thể họ tồn đọng lại một lượng chất độc đủ làm các loại côn trùng thường ăn xác chết phải tránh xa.
Cuối cùng là giai đoạn chôn cất. Khi các nhà sư thành công trong việc ăn kiêng suốt mấy năm ròng, người ta sẽ đưa họ vào mộ. Đó là một khoang chứa nhỏ, được khoét vào đá núi. Nó nhỏ đến nỗi chỉ có ngồi thiền kiểu ''hoa sen'' (hai chân bắt chéo) mới lọt người vào được. Các nhà sư sẽ phải sống trong đó một ngàn ngày tiếp theo nữa (nếu như họ còn có thể sống nổi). Không khí được đưa vào mộ qua một ống nhỏ xuyên qua tường. Mỗi ngày người ta đưa thức ăn cho họ một lần theo tiếng chuông phát ra từ chiếc chuông nhỏ mà họ mang theo vào trong mộ. Đến một ngày nào đó, họ không còn rung chuông nữa, người ta sẽ rút cái ống ra và đóng kín mộ lại.
Mười năm sau, mộ mới được mở ra. Những nhà sư nào mà xác được ướp thành công sẽ được phong làm Phật. Tuy nhiên phần lớn những cái xác bị thối rữa và người ta chôn xuống đất rồi bỏ mặc.
Trên đỉnh núi Yudono ở tỉnh Yamagata có nguồn nước quý. Nhiều nhà sư ở vùng đó nói rằng nước từ nguồn đó chứa nhiều loại khoáng chất có khả năng chữa bệnh. Cũng có nhiều nhà sư trước khi tự ướp xác đã uống nước từ nguồn nước đó. Phân tích hoá học cho thấy nước có chứa arsen, một loại chất độc có khả năng ngăn cản quá trình phân huỷ cơ thể.
Ngày nay du khách có thể chiêm ngưỡng xác ướp những nhà sư Nhật Bản. Họ ngồi trong ''tư thế hoa sen'' ở các chùa Chuenji và Dainichibo. Hàng năm, rất nhiều người hành hương đến hai ngôi chùa này.
