Ly Hôn Tuổi Lên Mười Phần kết

Trong chiếc váy màu tím xinh đẹp, cô bé Nojoud vừa mỉm cười với mọi người vừa nắm chặt bàn tay Shada. Cử chỉ của em thật rụt rè. Nhưng ánh mắt em, ánh mắt thật kiên quyết.

- Thêm một bức ảnh nữa! các tay săn ảnh thét lên.

Ngày 10 tháng Mười Một năm 2008, người phụ nữ ly hôn nhỏ tuổi nhất thế giới đã được nhận giải Người phụ nữ của năm tại New York do Glamour tạp chí Mỹ dành cho nữ giới, trao tặng. Với vẻ tự tin của tuổi lên mười, cô bé chia sẻ giải thưởng bất ngờ này cùng ngôi sao điện ảnh Nicole Kidman, Ngoại trưởng Mỹ Condoleezza Rice và thượng nghị sĩ Hillary Clinton! Điều đó là quá nhiều đối với cô bé người Yemen ấy, cô bé đột nhiên chuyển từ thân phận nạn nhân vô danh sang thành phần nữ anh hùng thời hiện đại và hôm nay khao khát được tìm lại cuộc sống bình thường. Nhưng như thế là rất xứng đáng. Truyen8.mobi

Nojoud đã thắng. Và cô bé tự hào về điều đó. Điều trước hết khiến tôi ngạc nhiên trong cuộc gặp gỡ đầu tiên của chúng tôi vào tháng Sáu năm 2008, hai tháng sau khi em ly hôn, đó chính là sự tự tin toát lên từ em. Như thể trận chiến lạ thường của em đã bỗng chốc khiến em trưởng thành bằng cách đánh cắp của em sự ngây thơ trong trắng của tuổi thơ.

Và thật là chín chắn khi ở bên kia đầu dây, cô bé cẩn thận chỉ cho tôi từng chi tiết nhỏ nhất con đường dẫn đến ngôi nhà khiêm nhường của mình, ngôi nhà nằm lọt thỏm giữa mê cung những đường phố đầy bụi bặm ở khu Dares, ngoại vi Sanaa, thủ đô Yemen. Truyen8.mobi

Khi tôi đến, cô bé đợi tôi gần trạm sửa ô tô, nơi chất đầy những chiếc xe hơi. Cô bé choàng một chiếc khăn trùm đầu màu đen, bên cạnh là em gái cô, bé Haêfa. “Cháu sẽ ra gần chỗ người bán kẹo”, cô bé báo trước cho tôi, bộc lộ tính tham ăn của những đứa trẻ trạc tuổi mình. Đôi mắt hình hạnh nhân, khuôn mặt trẻ thơ, nụ cười thiên thần. Bề ngoài, em là một cô bé như những cô bé khác, cũng thích kẹo, cũng mơ ước có được một chiếc ti vi lớn và cũng chơi trò bịt mắt với các anh em trai và chị em gái của mình. Nhưng, tận sâu thẳm nơi trái tim em, đó là một phụ nữ thực sự, một phụ nữ trưởng thành nhờ thử thách, người phụ nữ ngày hôm nay mỉm cười khi đón nhận những tiếng “Mabrouk!” (“Chúc mừng!”) mà các phụ nữ Sanaa thường nói mỗi khi họ nhận ra cô bé.

“Vụ ly hôn của bé Nojoud đã phá tan được một cánh cửa đóng kín”, mới đây Husnia al-Kadri, Trưởng khoa các vấn đề phụ nữ của trường đại học tổng hợp Sanaa thổ lộ, bà là người chịu trách nhiệm về một công trình nghiên cứu được tiến hành gần đây cho thấy quá nửa các thiếu nữ Yemen bị gả chồng trước năm mười tám tuổi. Truyen8.mobi

Vâng đúng là câu chuyện của cô bé Nojoud mang một thông điệp hy vọng. Tại đất nước thuộc bán đảo Ả rập này, nơi chuyện kết hôn của các bé gái đã được ghi vào truyền thống, những truyền thống dường như không thể thay đổi, hành động dũng cảm lạ thường ấy đã giúp những giọng nói bé nhỏ khác có được can đảm cất lên chống lại chồng mình. Từ khi Nojoud ra tòa, hai cô bé khác là Arwa, chín tuổi, và Rym, mười hai tuổi, cũng đã đấu tranh để phá vỡ cuộc hôn nhân man rợ của mình. Tại Ả rập Xê út, thậm chí gần đây một tờ báo địa phương đã nêu lên trường hợp một em gái tám tuổi đòi ly hôn, em gái này bị cha gả cho một người đàn ông trạc năm mươi tuổi mà không hề hay biết và một tòa án đang dự kiến xem xét vụ việc. Em gái đầu tiên trong đất nước láng giềng với những phong tục tập quán vô cùng truyền thống!

Chiến thắng của cô bé Nojoud cũng cho phép các hiệp hội bảo vệ quyền phụ nữ ở Yemen gây sức ép với Nghị viện với hy vọng tăng độ tuổi kết hôn hợp pháp.

Có thể cô bé Nojoud vẫn chưa nhận thức được điều đó nhưng em đã thực sự phá vỡ một điều cấm kỵ. Khi đi vòng quanh thế giới, tin tức về vụ ly hôn của em, vốn được nhiều phương tiện thông tin đại chúng quốc tế truyền lại, đã cho phép chấm dứt sự im lặng luôn chi phối một thực tiễn không may lại rất phổ biến tại nhiều nước khác: Afghanistan, Ai Cập, Ấn Độ, Iran, Mali, Pakistan...

Nhưng nếu tin ấy khiến chúng ta rất xúc động thì đó là vì nó đã giúp chúng ta trở lại với chính bản thân mình. Tại các nước phương Tây, động lòng trắc ẩn một cách bản năng đối với số phận của các phụ nữ Hồi giáo được coi là điều tốt. Tuy nhiên, thực tiễn các vụ tảo hôn và bạo lực gia đình không chỉ là nét đặc thù của đạo Hồi. Ở Pháp, ở Tây Ban Nha, hay ở Ý nơi những câu chuyện các cụ bà của chúng ta thường kể nhắc nhở chúng ta rằng họ cũng vậy, họ cũng bị gả chồng từ khi còn rất trẻ, và nhiều phụ nữ trẻ vẫn tiếp tục bị chồng mình đối xử thậm tệ. Chúng ta cũng nên nhớ rằng ở Mỹ, người đứng đầu của giáo phái Mormone thuộc bang Texas, Warren Jeffs, là người có thói quen giám sát đám cưới của những cô bé mười bốn tuổi trước khi giáo phái này bị phá bỏ vào năm 2008. Truyen8.mobi

Ở Yemen, tôn giáo chỉ là một trong những nhân tố thúc đẩy các ông bố gả chồng cho con gái mình trước khi các em đến tuổi dậy thì. “Sự nghèo đói, thiếu giáo dục và văn hóa địa phương cũng đóng vai trò quan trọng”, Husnia al-Kadri nhắc nhở. Danh dự gia đình, nỗi lo sợ ngoại tình, thanh toán giữa các bộ tộc đối thủ... những lý do các bậc cha mẹ đưa ra thật nhiều và phong phú. Tại các vùng nông thôn, nhà nghiên cứu nói thêm, thậm chí một câu châm ngôn bộ tộc đã khẳng định: “Kết hôn với một thiếu nữ chín tuổi là đảm bảo cho một cuộc hôn nhân hạnh phúc.”

Vấn đề là đối với nhiều người Yemen, các vụ tảo hôn đáng buồn thay lại thuộc về phong tục và là chuyện rất đỗi bình thường. “Gần đây, một bé gái chín tuổi người Yemen bị gả cho một người đàn ông Ả rập Xê út đã chết chỉ ba ngày sau đám cưới. Cha mẹ cô bé lẽ ra phải tỏ ra công phẫn. Nhưng ngược lại, họ vội vã xin lỗi người chồng, như thể con gái họ là một món hàng kém chất lượng và để bù đắp họ đã tặng cho người chồng đó đứa em gái của cô bé mới chỉ lên bảy tuổi”, cách đây không lâu, Nadia al-Saqqab, tổng biên tập báo Yemen Times kể với tôi. Sự chống đối của Nojoud là hành động vẻ vang trong mắt chúng tôi nhưng lại bị những người truyền thống nhất coi như hành động đầy tai tiếng - hành động đáng trừng phạt, theo những người cực đoan nhất, vì động chạm đến danh dự. Truyen8.mobi

Sau những ngày hào nhoáng bề ngoài và đầy những trang kim ở thành phố New York, thực tế cuộc sống thường ngày của cô bé anh hùng người Yemen, thật không may, còn lâu mới giống một câu chuyện cổ tích.

Theo ước muốn của bản thân, Nojoud đã quay trở lại sống ở nhà cha mẹ mình. Nhưng vào thời khắc tôi viết những trang sách này, tương lai của em vẫn không chắc chắn. Ở nhà, những người anh trong gia đình nhìn sự quan tâm mang tầm quốc tế mà vụ ly hôn của em tạo nên bằng ánh mắt ác cảm. Hàng xóm cũng phàn nàn về chuyện đi lại của các đài truyền hình nước ngoài. Và trong số nhiều người đến tìm hỏi câu chuyện của em, một số không hề có ý định tốt đẹp gì. Đỉnh điểm của câu chuyện, là chồng cũ của em được tha bổng. Gia đình Nojoud đã cắt đứt mọi mối liên hệ với hắn và không ai biết hắn hiện đang ở đâu. Truyen8.mobi

Bản thân Shada cũng không tránh được những lời đe dọa. Những kẻ gièm pha tố cáo cô tuyên truyền hình ảnh tiêu cực về đất nước Yemen. Thời gian này, ở các tỉnh, các tổ chức phi chính phủ đang tìm cách giúp người dân nông thôn trở nên nhạy cảm với những vấn đề liên quan đến tình trạng tảo hôn. Trong bối cảnh đó, nhằm tránh động chạm mà vẫn nâng cao hơn nữa nhận thức của người dân, hiệp hội Oxfam - vốn là hiệp hội có liên quan nhiều nhất đến lĩnh vực này - phải cân nhắc lời lẽ của mình khi tổ chức các nhóm tuyên truyền ở miền Nam đất nước. Thay vì nói “tuổi kết hôn hợp pháp” thì tổ chức này lại thích nói “tuổi an toàn” hơn và nhấn mạnh vào các nguy cơ phát sinh từ tảo hôn: chấn thương tâm lý, tỷ lệ tử vong khi sinh, bỏ học. Nhưng nhiệm vụ của hiệp hội còn rất khó khăn. “Nhiều đồng nghiệp của chúng tôi làm việc tại thực địa đã trở thành đối tượng của những ý kiến tôn giáo đưa ra bởi các thủ lĩnh bộ tộc địa phương, những người tố cáo họ đã không tôn trọng đạo Hồi và quảng cáo cho sự suy đồi của phương Tây”, Souha Bashren, một trong những người phụ trách chương trình này thổ lộ. Con đường dẫn đến một tương lai tươi sáng hơn còn dài và khúc khuỷu...

Trong khu phố nơi cô bé Nojoud sinh sống, đèn không sáng như ở New York. Mùa đông, trời lạnh và không có hệ thống sưởi. Ở Sanaa, những chiếc váy dài dạ hội vẫn nằm sau các ô cửa kính. Hàng sáng, phải đi mua bánh mì cho cả gia đình. Cha Nojoud vẫn luôn thất nghiệp. Và khi không có đủ tiền để ăn tối hay trả tiền thuê nhà hàng tháng, các em trai và em gái của cô bé vẫn phải tiếp tục đi ăn xin vài đồng tiền lẻ trong phố. Truyen8.mobi

Bất chấp mọi trở ngại, cô bé ly hôn vẫn tiếp tục con đường học vấn. Tiền bản quyền cuốn sách này sẽ cho phép cô bé trả tiền học để trở thành luật sư như mong muốn của cô bé và có thể tự xây cho mình một mái nhà che chở. Mỗi lần tôi đến Sanaa, cô bé lại hỏi xin tôi những chiếc bút chì màu. Ngồi xổm trên nền đất của phòng khách xoàng xĩnh của gia đình, em luôn vẽ vẫn ngôi nhà nhiều màu sắc với đầy cửa sổ ấy. Một ngày, tôi hỏi cô bé liệu đó là một ngôi nhà, một ngôi trường hay một ký túc. “Đó là ngôi nhà hạnh phúc. Ngôi nhà của những em gái nhỏ hạnh phúc”, cô bé trả lời tôi với nụ cười rạng rỡ.

Delphine Minoui

Tháng Giêng năm 2009

Truyen8.mobi chúc các bạn đọc truyện vui vẻ!