Năm Tháng Tĩnh Lặng, Kiếp Này Bình Yên Chương 4
Một khúc Vân Thủy tỏ Thiền Tâm
Thời khăc đẹp như nước trôi, hâm một bình ánh trăng, trong sân nhỏ sâu khuât. Gảy một khúc “Vân Thủy Thiền Tâm:\ Những trần ai phiêu lãng của ban ngày. lúc này đã tiêu tán hêt. khói mây thu lại. làng quên sự đời. Son phấn hồng
trần đều hạ màn. chim tước vê hêt chốn sơn lâm. Nước chảy im lỉm. một chiếc thuyền nhỏ chèo ngang. thê giới hư ảo đă chìm nơi sóng biếc. không thê tìm được bóng dáng của những chuyện đã qua.
Mây trôi hờ hững; nước róc rách chảy, tiêng đàn tinh tang vô tỉnh, khiên ta quên đi nhân tinh thê thái, chi nghĩ tới sự trong sạch vô trân chòn đài thiêng. Sự linh hoạt kỳ ảo và véo von của ám nhạc Giang Nam mang đên cho người ta một vẻ đẹp và sự dịu êm môna lung bât định. Những ngày thána đi khăp giang hô. tiêu câm bâu bạn đó đã sớm lùi xa. Đi qua những tháng năm phong trần. tuế nguyệt chẳng còn dịu dàng nữa. chẳng mấy chốc, khách lạ vẻ cố hươngr thanh xuân đổi sang đầu bạc.
Vân là gỉ? Mây tự nhiên tự tại bay trong vạn dặm không trung, không dấu không vết, không chốn đi về, cùng với cảnh trí bôn mùa. biên ảo khó lường, sớm chiêu đôi khác. Lúc rực rờ diễm lệ như càu vông, lúc trăng muôt như tuyêt. lúc dày đặc như sương mù. lúc lại tản mát như khói. Tên của nó là Vân. ngạo nahễ trên bâu trời, trăm ngàn tư thê, vạn loại phong tình. Tùy duyên mà tụ. tùy duyên mà tan. một đời
sáng rỡ. không hề có vêt tích. Đên cũng như đi. đêu không mang theo thứ gì. ba nghin ảo cảnh, đẻu là mơ hồ.
Thủy là gỉ? Hướng thiện như nước, tự tại chảy trôi. Một đời của nước đêu khiêm nhường. sáng tạo chúng sinh, nuôi dưõng vạn vật. Không thây hình của nó. nhưng lại nghe được âm của nó. biêt được côt của nó. Nước tuy yêu ớt nhưng lại có cái mạnh mè của giọt nước xuyên đá tảng. Suôi chảy róc rách, nhưng lại có cái khí thế trăm sông hội tụ. Sông trong biêng biếc, nhưng lại sâu thẳm khó lường. Sóng cả ào ạt. nhưng lại có cái tinh tê uyển chuyển. Đây chính là nước, có thê rửa trôi vui buôn, cũng có thê xóa mọi phù hoa. Nó chảy qua ngày tháng. trang nhã ung dung. yên lặng vui vẻ. không cầu không ước.
Thiên tâm là gì? Thiên tâm là một bình trà trong dưới nắng chiều, là một cây bồ đề trong đồng nội xanh non. là một luông sáng trong những tháng năm như nước, là một khúc nhạc nền trong vỡ kịch nhàn sinh. Thiển tâm là giữa núi rừng hoang; văng nhặt nhạnh hêt nhừng cành cây lạnh lèo khăng khiu, là buông câu giữa trời tuyêt bên bờ sông trên chiếc thuyền câu nho nhò; cùng là vội vã qua qua lại lại trên con đường nhân sinh, là nỗi niềm vui sướng ân oán hận thù trong giang hô mưa gió. Trong lúc bạn tọa Thiên, tâm đê naoài trân thê. Trong lúc bạn ở trần thê. tâm vẫn có thể nhập Thiền.
Mồi người duy chi có mài giũa hêt sự sắc nhọn của bản thân, mới có thê thực sự tự tại bình thản. Khi đó. càng hiêu được cách bình tĩnh đôi đãi với sự tụ tan ly họp của đời noười. đón nhận khô nạn và tang thương mà năm tháng mang đến. Đã từng có những năm tháng rực rờ, đên nay nhìn tưởng tịch liêu thưa văng, lại có vài phân phong côt. tăng thêm ý vị. Duy chi có như thê. mới có thê có được Thiên Tâm tĩnh táo và sáng suôt. dù khói mây biên ảo. nước trôi ào ào. cũng không thay đôi sắc màu non sông.
“Lục Tô đàn kinh” viêt: “Con người ta bản tính trong sạch thanh tịnh, vạn pháp đêu sinh ra từ tự tính ; nghĩ đèn hêt thảy việc ác, thỉ sè làm chuyện ác; nghĩ đẻn hêt thảy việc thiện, thì sẽ làm điêu thiện. Chư pháp như thê, đêu từ trong tự tính, như trời luôn trong xanh, mặt trăng mặt trời luôn tòa sáng, vì mây nôi che khuât. mà trên sáng dưới tôi, bồna có gió thôi mây tan. trên dưới đẻu sáng tò, vạn tượng đêu hiện rõ”ẵ
Mỗi một con người khi sinh ra đêu lươnơ thiện, chi vi nhập thê quá lâu. trải qua quá nhiêu chuyện, tiêp xúc với quá nhiêu người. mới không còn từ bi nữa. Đây là một quá trình từ lạ lẫm đẻn quen thuộc, từ đơn giản đẻn phúc tạp. cũna là con đường mà đời người buộc phải đi qua. Có những người. vòng qua mây ngã rẽ. lại oặp lại bản thân lúc ban đầu. nhặt vê sự giản đơn vả trong sáng của quá khứ. Có những người, trăm chuyển nghìn hồi mói có thể giác ngộ tự nhận thức.
Có lẽ đợi đên ngày nào đó. thê sự như g10 nhẹ mây nhàn, chúna ta sê không cân làm rõ ràng từng giâc mộng cũ. Mà toàn bộ quá trình, chúng ta đà từng có được có mât. đã từna trải qua biêt bao họp ly ly họp. cũng đã từng có nhiêu điêu thiện ác. đêu khôna cân tính toán nừa. Bời vì trước sau chúng ta vẫn đánh mất bản ngà chân thực của chính mình, có thê sông bình thản, thoải mái trong đât trời bao la. thỉ đó chính là dũng sĩ của năm tháng. Có thê trong một đèm tĩnh mịch, ngắm vẩng trăna sáng xa xôi lưng trời, chính là sự từ bi thực sự.
Mộng ảo phù sinh, đêu là bèo bọt. như sương như sét. như mây như khói. Ngày hôm qua gió ẩm bồ để xanh, đèm nay sươna nhuộm lá phong đò. Sinh mệnh chính là một cuộc viễn hành của loài hô ng hạc. đợi đên khi sóno xuân lui xuông. đên ngày gió thu nổi lên. mới hiéu được phải quay về. Khi đó. bước qua hết vạn dặm aiang sơn. thăm thú hết mọi miền quê đườna dịch, sao lại không biết, sự thanh thản thực sự chính là từ bò tât cả. gặp đâu vui đó.
Giâc mộng Nam Kha . núi trông rừng già. Chôn đào nguyên mà muôn ngàn chúng sinh lao tâm khỏ tứ đi tìm. hóa ra khôna phải ỡ non cảnh tiên bông, mà là năm trong nhân gian sắc màu sặc sờ. ờ đây. hoa rơi nước chảy không thành tiêng, sớm lạnh trong khói cò lờ mờ; ờ đây. giữa rừng trúc chim hót véo von. chôn sơn tự tiêng chuỏna bảng lảno. Ba canh gió tuyẻt. đã có thê khiên núi xanh bạc đàu; một bàn cờ thê. đã có thẻ định rõ Hán Sở thăng thua; một chiếc thuyền nan. cũng đủ đê đên được bờ bên kia của Thiên.
Thế sự biết bao sóna gió, chìm nổi chỉ trong khoảnh khẳc. một suy nghĩ. Người đi nghin non xa. đêm nay chuno trăng sáno. Có một nơi như thê. cho dù chúng ta đi bao xa. lạc lôi bao lâu. lún sâu dường nào. đẻu đợi chờ tôi và bạn. Khi đó chính là chim mòi vê tô, giữ mái nhà xưa yên ôn. Không thỏ lộ tâm sự ly biệt với ngọn giÓ xuân, chi từ khung cửa sô cao cao. lặng lẽ ngăm nhin hoa tàn hoa nỡ trong sân. Nơi này. chính là bô đê của tâm linhề
Đào kép vào vai. khôno phân trên hay dưới sân khâu. Mà Thiên giả nhập thê, cũng khôna chia trong hay naoài trân thê. Bởi vỉ họ đều đã tu luyện đên một cảnh giới nhât định, sớm đà không chịu tác động của gió mây bên ngoài. Bât cứ lúc nào đêu là vai chính. Cũng đều không phải là vai chính. Họ có đủ định lực. giữ được tòa thành thuộc vê mình, không cân hứa hẹn. không: cân thê thôt. vẫn có thê trường tôn cùnơ tròi đất.
Câu chuyện sinh diệt, tình cảm lên xuông của nhân thê. vôn tươna thông với sự tươi tôt khô héo của thiẻn nhiên. Trong từ của Vương Quôc Duy có một câu như thê này: “Quần khán kim niên thụ thượng hoa. bât thị khứ niên chi thượna đóa:’ (Bông hoa chàng thây năm nay. nào phải đóa cũ cành này năm xưa). Chúncr ta cho răng hoa đã tàn. sê lại nờ tiếp. Mà không biết, hoa nở trăm ngàn lẩn. nhưna đểu khôno phải là đóa hoa trước kia. Giống như một đời của cây cỗ, Giống như một kiêp của con người. Cây côi xuân tươi thu héo. mà con người, khi tuôi tráng niên đã qua. sè không thê nào trờ lại được nừa.
Tât cả châp nhât đêu chì là vọng niệm nhảt thời, bước qua được, ảo tườna tiêu tan. vĩnh viễn khôna phục hôi. Không bước qua được, hãy coi là kiêp sô. trên con đường hông trân gặp phải một lân trăc trở. Chi có trông một cây bô đê trong tâm. tự tính tự ngộ. đôn ngộ đôn tu. coi vô thường là bình thường, coi hữu tướng là vô tướng, mới có thê được giải thoát thực sự. giống như mây tự do trôi ngang trời.
Không ai biêt cảnh giới của Thiền rôt cuộc là gỉ, cũng không biêt phải tu luyện băng phương pháp gì. Mỗi một người. chi cân trong tâm có thiện niệm, bớt đi ham muôn, tự mình có thê giảm bớt phiên nhiễu, tâm sáng tò tường. “Lục Tô đàn kinh” viêt: “Tự tính mà ngộ thì chúng sinh là Phật, tự tính mà mê thỉ Phật là chúng sinh. Tự tính mà bình đẳng thì chúng sinh là Phật. Tự tính mà ác hiêm thì Phật là chúng sinh". Phật duyên đầ đên. thì điêu kiện chín muôi, nước chảy thành sông. Khi đó. cò cây là Phật, núi đá là Phật, phàm phu là Phật, tục tử là Phật, vạn vật chúng sinh đều là Phật.
Hoa rơi đạm mạc. nước chảy lặng thinh. Trong nhừng noày thána trong trẻo siản đơn. khi nói vê tâm tính, ngòi trong rừng trúc sâu hun hút. thường thức tịnh trà lóng lánh ánh dương. Nhìn người con gấi áo trăng hơn tuyẻt đó, hàng mi thanh tú, khỏno hẻ phân son. aây một cây Thât Huyên Lục Y . hát một khúc Vân Thủy Thiên Tâm. mặc cho lá trúc xào xạc. mây trăng nhỡn nhơ. đi đi đên đên. tụ tụ tan tan.
Vân Thủy Thiền Tâm.
“Không sơn điểu ngừ hể. nhân dữ bạch vân thê. sằn sằn thah tuyên trạc naà tâm, đàm thâm ngư nhi hí. Phong xuy sơn lâm hề. nguyệt chiếu hoa ảnh di. Hồna trần như mộng; tụ hựu ly. đa tình đa bi thích. Vọng nhât phiên u minh hê. ngă dữ nguyệt tương tích. Phủ nhât khúc dao tươna kỷ. nan chiêt tương tư ý. Ngã tâm như yên vân. đương khôna vũ trường tụ. Nhân tại thiên lỷ. hôn mộng thường tương y. Hòng nhan khỏna tự hứa. Nam Kha nhât mộng tỉnh, khôno lào sơn lâm. Thính na thanh tuyền đinh đòng đinh đông tự vô ý, ánh ngă trường dạ thanh tịch”.
(Tạm dịch: Ký gửi Thiên Tâm vào mây nước
Núi văng chim véo von hê. người và mảy trăng nương tựa lẫn nhau
Suôi trong róc rách tây sạch tâm ta. bây cá nô đùa dưới đâm sâu.
Gió thổi núi rừng hể. trăng chiếu bóng hoa lay.
Hông trân như mộng hợp lại tan. đa tỉnh lăm đau thương.
Gây một khúc đàn tặna người đi xa. khó tỏ hêt nỗi lòng nhung; nhớ.
Người xa ngàn dặm. hôn vân vương trong: cõi mộng.
Uổng công tự xưng hông nhan
Giâc mộng Nam Kha khó tinh, núi trôna rừna già
Nghe tiẻng suôi trong réo răt như vô tình, soi tỏ mình ta tịch mịch giữa đêm thâu.)