Rât nhiều năm vê trước, từng tưởng răng Phật là vô tình. Bời vì người xuất gia phải từ bỏ chấp niệm, căt đứt trần duyên, mới có thê ở nơi núi non hẻo lánh, chẳng màng thê
sự. Họ không còn qua lại với thẻ giới bên ngoài. thi thoảng có khách dâng hương: cũng chi là kêt môi Phật duyên nhàn nhạt. Thê nên. họ chi có thê hâp thu linh khí trời đât trong vạn vật tự nhiên, cảm nhận nhân gian âm lạnh trong năm tháng đôi dời. Vậy là. họ coi cây tùng già trên vách đá cheo leo là tri kỷ. coi cò xanh trên siêng cô là tâm giao. coi con kiến trên thêm đá là bạn vong niên.
Sau này mới hay. Phật là nặng tình, lây thân thử kiêp. mới có được tịnh thô liên hoa của Phật quốc Thủy Thiên . Phật ban phát tình yêu cho khăp chúng sinh, đẻ nhữna kẻ rơi vào lưới trân như tôi và bạn. có thêm một lựa chọn lương thiện, được giải thoát một cách yên lặng giữa khô đau. Còn Phật, chưa bao giỜ tham luyên phôn hoa khói lửa. luôn thanh đạm tự chủ. tĩnh tọa trên đài mây. ôn hòa an lành.
Tại sao Phật có thê buôna bò oán tỉnh cá nhân, bác ái hông trân, mà thê nhân lại đăm chim trong ái tỉnh cỏn con của mình, luôn rơi vào cảnh ngộ khôna cách nào giải thoát nổi. là vì tu vi không đủ. hay là số mệnh đã định phải trải hết trần kiêp. mới có thê tránh được vòng luân hôi nhân quả? Đời đời kiêp kiêp. dòng Vong Xuyân của năm tháng chưa từng dừng
lại mà vẫn hôi hả đên và đi.
Nhân sinh hữu tỉnh, cho nên mới có vương vân. mới có phiên não. Phật nói, ngoái đâu nhin nhau năm trăm lân mới đôi được cái lướt qua nhau của kiêp này. Cái gọi là duyên định ba kiêp, một vài cuộc gặp gỡ dường như đã được săp xêp từ kiêp trước, cho nên. kiêp này tình vương khòng dứt. Phật khiến chúng sinh hiểu được thương tiếc duyên phận, trân trọng tỉnh cảm. nhưng cũng khuyên răn chúng ta không nên mù quáng mê đăm. trên con đường năm tháng vô bờ. đánh mât bản chât chân thực của mình.
“Kinh Nghiêm Hoa” viêt: ‘;Hêt thảy chúng sinh đêu có trí tuệ và đức tướng giông Như Lai. nhưng vi vọng tường và chấp trước, cho nên khòng thể chứng ngộ”. Khỏna thể ung duna tự tại. là vỉ không thê dứt tình. Vì vậy mới gọi là bê khô vô biên, quay đâu là bờ. Có tỉnh là bê khỏ. vô tỉnh là bờ. Đại Thiên thê giới, mọi thứ đêu là khò. mà naười ỡ naoài cõi thê. coi mọi nồi khỏ thành niẻm vui: coi hữu tỉnh thành vô tình. Cho nẻn chúna ta luôn có thẻ câu được yên tĩnh giữa chôn huyên náo; đạt được vui sướng giữa mọi niêm đau.
Trước khi buông bỏ. đêu có một quá trình cô châp. Quá trình này. có lè không phải là phượng hoàna Niêt Bàn , nhưng cũng phải kinh qua vô sổ lần băi biển hóa nươna dâu. Trước khi Phật Đà A Nan xuât gia, từng gặp gỡ một thiêu nữ xinh đẹp trên đường, chi một lân như thê. từ đó mà đem lòno ngường mộ lưu luyên không nguôi. Phật Tò hòi người: “Con thích cô gái đó đên nhường nào?” A Nan đáp: “Nguyện hóa thành cây cầu đá. chịu năm trăm năm gió thôc. năm trăm năm năng đổ. năm trăm năm mưa sa. chi mong người con gái đó đi qua cầu.”
Nặng tình đến thế, bây giờ chi có thê coi là một thân thoại. Yêu đên nhường nào mới có thê chịu đựng được thời gian dài đăng đẵng? Đừna nói là năm trăm năm. cho dù là ba năm hay năm năm cũng khó mà giữ được. Khi yêu. cam tâm tình nouyện từ bỏ tu hành cả đời này kiẻp trước, chỉ nguyện tôn tại vì một người. Đẻn naày hêt yêu. lại hy vọng xóa bò mọi ký ức liên quan, toàn thân thanh tịnh.
Có lẽ rât nhiêu naười đêu muôn biêt. sau khi A Nan quy y cửa Phật, có còn nhớ lòi thê ước ban đâu hay không? Đợi đên khi thiêu nữ xinh đẹp đó thành một bà lão tóc trăng phau phau, người còn tinh sâu không đôi như cũ chứ? Người có lè có thế hóa thành cẩu đá vì nàng, hóa thành non xanh nước biếc, hóa thân ngàn vạn lẩn, người cũng có thế thanh tịnh không vướng bận gì. Nêu như A Nan và thiêu nừ ây kẻt một đoạn nhản duyên, liệu có thê trải qua ngày tháng thanh đạm sớm chiêu bên nhau. giừ cho tình sâu ỷ nặng như ban đâu hay khôna?
Không có nêu như, cũng như chúno ta không cách gi có được kêt quả chính xác từ một lời dự báo. Trong những ngày đánh mât tỉnh yêu. năm tháng vẫn yên ôn như xưa. tuê nguyệt tĩnh mịch như thuờ ban đâuệ Nhưng nhừng chuyện cũ tưỡng chừng có thẻ làng quên đó. lại không thê quên nôi dù chỉ là một chuyện, nhưnơ không thẻ tính toán, đành thuận theo tự nhiênề Thế sự rối rẩm. bạn coi một vờ kịch là thật, vậy thì tât cả thành thật. Bạn coi cuộc sông là giả, vậy thì tât cả đúng là giả.
Thái độ sống của mỗi người khác nhau, cách thức đối đăi với tình cảm cũng mỗi naười một vẻ. Phật dạy con người khôno nên có quá nhiêu châp niệm đôi với tỉnh yêu. nhưng Phật lại ban phát càng nhiêu tỉnh yêu cho chúng sinh, mà khôna câu bát cứ đên đáp nào. Trên thê gian này luôn có những người phải đợi ngàn cánh buôm qua hêt. mới nhận ra phải quay đâu; phải đợi đên lúc chia ly thât tán. mới băt đâu hiêu được trân trọng: đợi đên lúc vật còn người mât. mới băt đẩu nhớ nhun g.
Ở cung Potala (Bô Đạt La) xa xôi. từng có một vị tỉnh tăng như thê. ngài tên gọi là Thương Ương Gia Thô. được vạn dân sùng bái. Cho dù Thiên Tâm thanh tịnh, thâu suôt. nhưng vì tình cảm mà không thê tự chủ. Năm đó ngài đã từng viêt câu thơ khăc côt ghi tâm: ‘Thê gian an đắc song toàn pháp, bất phụ Như Lai bất phụ khanh" (tạm dịch: Thê gian sao thể vẹn đôi đường; Không phụ Như Lai chăng phụ nàng). Ngài chính là một vị Phật nghiêm trang tĩnh tọa trên đài sen. phô độ chúng sinh, mà trong lòng không thê quên được cuộc sôno lứa đòi hạnh phúc.
Ở Tây Tạng? nơi thần bí cao thâm vời vợi, truyên thuyêt vê ngài như một bản tình ca. truyên đi hêt thảy nhừng nơi có cò cây. hô nước. Rât nhiêu người băng núi vượt sông đi tìm. đi lề bái, không chi vì tín ngưỡng: mà nguyên nhân sâu xa hơn là vị tình tăng lãng mạn này đã đem đên sự thân kỳ và tươi đẹp như mộng ảo. khiến thế nhân tin rằna. ở vùng đất thần bí đó. hoa tình mọc khăp nơi. mỗi dòng sông, mỗi ngọn núi. mỗi chú dê nơi đó. đêu được siêu độ.
Sau này lại có một vị tình tăng, người là chú nhạn cô lẻ giữa hông trân, phiêu làna nửa đời. nêm hêt tỉnh vị. Vị tăng giả được tiên đoán sô mệnh này. tên là Tô Mạn Thù. Cuộc đòi của naười. mây lân trôn vào cửa Phật, nhưng trước sau chăno quên nôi trân duyên. Khi người rời khòi nhân gian. đê lại tám chữ: Hêt thảy hữu tỉnh, đêu không vương vân. Nhưng naười thực sự đã đôn naộ, từ bò được chưa? Khi còn sôngr người đã phụ biết bao hồng nhan, mỗi lần gây ra họa. lại quay người bỏ trốn. Không phải người vô tình, mà là thực sự không thê sánh vác trách nhiệm.
Chăc chăn còn rât nhiều vị tình tăng chúng ta đã biêt. và cả những naười chúng ta chưa biết, họ có phẩm chất như hoa sen. là một hạt cải giống trước Phật, lại là một đóa hoa sóng trong biên tình. Những người này cho dù là ngôi thiên trước Phật, hay là bôn tâu nơi trân thê. sự tu hành của họ. Đều là chữ Tình. Quỳ trên nệm bô đoàn, dùng thời gian trăm nghìn năm. luân hồi mấy kiếp. đòi lây nhân duyên một đời, hay một lân tương phùng. Đợi đên một ngày được như ý nguyện. là có thê triệt đê căt bò châp niệm, tâm như pha lê. trong văt như nước.
Phật nói: “Các hành đêu vô thường, tât cả đêu là khô. Các pháp đêu vô noă. tịch diệt tức là vui” . Tronơ quá trình tu luyện, không phải một lòng cô châp vạch rõ giới hạn giữa bản thân với thê sự phôn tạp. mà là thân ở giữa khói lửa xoay vòng, vẫn có thẻ trong sána như tuyêt trăng năm xưa. Đi khắp sơn hà mênh mang. vạn vật phồn thịnh, ai vui nhân duyên thiên tính của người đó. ai cũng không thê thay thê được ai. Nhừna con đường đă qua. những người đã gặpr những chuyện đà xảy ra. giổng như nước sôna dào dạt. khôna thê naược dòng.
Rôt cuộc bạn còn cố chấp điêu gỉ? Đã biết rõ. mỗi người đêu là hạt bụi nhỏ nhoi giữa đât trời, có một ngày không biêt sẽ vê đâu. Phật Đà A Nan dù hóa thân thành cây câu đá. chịu trăm ngàn năm gió thôc nắng đổ, há chăng biêt người thiêu nữ ây đã chịu luân hồi cùng năm tháng hay không? Có lê nàng đă hóa thán thành bụi trân ờ một kiẽp nào đó. tan thành tro bụi. không hôn không phách. Có lè nàng hóa thành hoa sen ở một kiêp nào đó. tu thành chính quả trước Phật, cũng không cân chuyên thê đâu thai nừa.
Hêt thảy hữu tình đều sẽ trôi qua. Trên ngả đường mây khói nghìn trùng, lời nào cũng không cần nói. Khi cáo biệt, cũng không cân naoái nhìn. Sát na quay người, xin hăy khăc ghi. quãng thời gian chúng ta đã từng đi qua đó.