Truyện Cổ Ixraen Ba anh em
Ngày xưa, một ông vua có ba người con trai. Họ sống trong cung điện nguy nga với khu vườn đẹp bao quanh.
Trong khu vườn có cây táo cho những quả táo bằng vàng. Sáng nào vua cũng ra vườn đếm táo và đều thấy thiếu mất một quả, mặc dù vua đã cho canh phòng cẩn mật. Vua bèn ra lệnh cho ba hoàng tử thay nhau canh chừng ngay dưới gốc cây táo để bắt quả tang tên trộm.
Đêm thứ nhất, hoàng tử cả canh dưới gốc cây. Suốt buổi tối không có chuyện gì xảy ra. Nhưng đến nửa đêm, hoàng tử thấy buồn ngủ quá và ngủ thiếp đi lúc nào không hay. Sáng hôm sau tỉnh dậy, chàng đếm táo và thấy mất một quả. Tình trạng đó cũng xảy ra với hoàng tử thứ hai.
Nhà vua rất bực với hai con lớn. Đêm thứ ba đến phiên hoàng tử út canh gác. Hoàng tử út chống thanh kiếm giữa hai đầu gối. Khi nào chàng buồn ngủ gật đầu xuống liền bị thanh kiếm thúc vào nên tỉnh ngủ ngay. Vì thế chàng không bị giấc ngủ cuốn hút. Vào lúc ba giờ sáng chàng thấy một con chim rất đẹp đến định bứt trộm quả táo nhưng bị chàng ngăn lại. Sáng hôm sau hoàng tử út kể lại sự việc đó cho vua cha nghe.
Nhà vua ra lệnh cho ba người con trai đi tìm con chim đó và lấy lại những quả táo vàng nó đã hái trộm. Ba người con đeo kiếm và lên đường. Giữa trưa thì họ đến một ngã ba đường. Họ ngồi xuống ăn bữa trưa. Một con chó đói đến gần chỗ họ, mắt nó nhìn chăm chú vào chiếc bánh mì. Hai người anh đuổi con chó đi. Còn người em út thương con chó tội nghiệp liền bẻ phần bánh mì của mình cho nó ăn.
Ăn xong, ba anh em đứng dậy chia mỗi người đi một ngả. Người anh cả rẽ vào con đường bên phải. Anh thứ hai đi thẳng. Còn người em út rẽ trái. Con chó quấn quít với người em út, nó đi theo sau chàng. Đi được một đoạn bỗng con chó nói với người em út:
- Nếu anh đi theo hướng này thì sẽ gặp nguy hiểm. Xa hơn đây một chút có giếng nước và một cái gầu. Chắc chắn anh sẽ múc nước uống vì trời nóng thế này. Nhưng nhớ không được gây ra một tiếng động nhỏ nào trong khi đặt cái gầu múc nước vào chỗ cũ.
Người em út chưa hết ngạc nhiên khi thấy con chó cũng có thể nói tiếng người, thì con chó lại nói tiếp:
- Tôi phải chia tay anh rồi. Anh hãy cầm bấy ba sợi lông của tôi, khi nào gặp nguy hiểm, anh hãy đốt một sợi, tôi sẽ đến giúp anh ngay.
Người em út cầm lấy ba sợi lông bỏ vào túi. Con chó đã biến mất.
Lát sau người em út đến một cái giếng. Chàng cầm gầu múc nước uống rồi để lại chỗ cũ không gây ra tiếng động. Tuy nhiên cũng có tiếng động nhỏ và ngay lập tức một người đàn bà cao lớn xuất hiện. Bà ta quát lên:
- Anh làm gì ở đây thế? Sao anh lại quấy phá tôi?
Người con trai út bối rối trước sự có mặt đột ngột của người đàn bà. Mãi một lúc chàng mới tĩnh tâm lại và giải thích cho bà ta rõ mọi chuyện. Chàng nói rằng cha chàng là vua. Chàng nói về cây táo quả vàng, rồi tên trộm và cuối cùng là việc cha chàng sai đi tìm tên trộm. Người đàn bà to lớn nói:
- Anh cần có một con ngựa đặc biệt để đi tìm tên trộm. Con ngựa như thế có trong thành phố gần đây. Nhưng nếu anh đến đó, anh sẽ không bao giờ trở về nữa.
Người em út không nói gì thêm, chàng rời khỏi cái giếng và đi tiếp. Chàng đi được một đoạn thì con chó lại xuất hiện trước mặt chàng. Chàng kể cho nó nghe về người đàn bà và những lời nói của bà ta.
Con chó nói với chàng:
- Trong thành phố có một chuồng ngựa, anh hãy lẻn vào mở chuồng rồi cởi dây cho con ngựa. Anh hãy trèo lên lưng nó phi ngay khỏi đó thật nhanh, không nhìn trước cũng không nhìn sau. Chỉ có vậy anh mới có thể thoát khỏi cái chết.
Nói xong con chó biến mất.
Người con trai út đi vào thành phố. Chàng tìm thấy một cái chuồng ngựa. Chàng mở cửa tháo con ngựa ra, rồi nhảy phắt lên lưng ngựa lao trên đường phố, bay ra khỏi thành phố không quay đầu lại mặc cho những người dân trên đường kêu lên thất thanh:
- Quay lại! Quay lại! Vua của chúng tôi ơi!
Người em út trở lại chỗ người đàn bà cao lớn. Bà ta rất ngạc nhiên khi thấy chàng trên lưng con ngựa quý. Nhưng bà ta nói với chàng mối nguy hiểm còn chưa hết. Bà ta nói:
- Con chim đó chính là một cô gái. Cô ta ngồi trong một vòm cây có nhiều tượng đá cẩm thạch bao quanh. Những bức tượng đó chính là những chàng trai trẻ muốn cảnh phục tình yêu của cô ta nhưng đều bị cô ta biến thành đá. Nếu anh chinh phục được trái tim của cô ta thì anh sẽ không bị biến thành tượng.
- Tôi sẽ đến đó. Tôi cứ thử xem, có thể tôi là người may mắn hơn và tôi sẽ bắt được tên trộm và lấy lại được những quả táo vàng cho vua cha. Nói xong người em út từ biệt người đàn bà cao lớn và nhảy lên mình ngựa đi tìm cái cây có những bức tượng đá bao quanh. Trước khi trời tối thì chàng tìm thấy cây đó. Bỗng nhiên con ngựa đứng sững lại. Chàng nhìn xuống và thấy bốn chân của con ngựa biến thành đá. Mặc dù chàng không nhìn thấy ai, nhưng chàng cũng quay đầu về phía cây và nói:
- Tại sao cô độc ác vậy? Tại sao cô biến người ta thành tượng? Cô đừng lo, không có người đàn ông nào chú ý đến tình yêu của cô đâu.
Bỗng nhiên chàng cảm thấy nửa người mình hóa đá. Chàng khiếp sợ. Nhưng chàng sực nhớ tới lời của người đàn bà to lớn, chàng bèn cất tiếng hát một bài ca về tình yêu:
Xuống đi cô thiếu nữ xinh tươi,
Em hãy rời khỏi cành cây xanh,
Hãy xuống đây cùng anh,
Ta thổ lộ tình yêu đôi lứa.
Chàng vừa hát xong bài ca thì thấy máu trong người tiếp tục chảy, con ngựa của chàng tiếp tục động đậy. Một cô gái trẻ đẹp từ trên cây leo xuống tiến về phía chàng mang theo những quả táo vàng. Người em út bế cô lên ngựa rồi thúc ngựa chạy như bay khỏi đó.
Khi đi đến ngã ba mà ba anh em đã chia tay nhau, họ gặp lại hai người anh. Người em út kể lại cho hai anh nghe mình đã tìm tên trộm thế nào và chỉ cho họ xem những quả táo vàng. Hai người anh ghen tị với em hơn bao giờ hết. Họ đưa mắt cho nhau ngầm hại người em. Cùng lúc, một người anh giữ cô gái, còn người anh kia túm lấy cậu em út. Họ đốt cháy đôi mắt của người em bằng một thanh sắt nung đỏ. Sau đó họ ném người em vào cái hố gần đó.
Người em út bỗng nhớ đến ba sợi lông của con chó. Chàng bèn lần mò lấy nó ra đốt một sợi. Con chó hiện ra ngay lập tức. Nó nhìn thấy ông chủ đang trong tình trạng nguy khốn. Nó nhìn quanh và thấy có một người đàn ông đi đến. Con chó liền chạy đến chỗ người đàn ông và đề nghị ông ta đi theo nó. Người đàn ông theo nó đến hố và ông ta nhìn thấy người em út ở dưới. Con chó lại biến mất. Ông ta liền kiếm một cái dây và kéo chàng lên.
Người em út ra khỏi hố nhưng làm sao mà chàng đi được. Chàng không thể nhìn lâu vì đôi mắt bị hai người anh hành hạ. Chàng bèn lấy sợi lông thứ hai ra đốt. Con chó lại hiện ra, dẫn chàng đến dưới một gốc cây và nói:
- Mắt của anh sẽ sáng lại nếu như được nhỏ một giọt máu của bất kỳ con chim nào.
Nói xong con chó lại biến mất.
Chàng út rất buồn. Chàng tự nghĩ. Mình bắt làm sao được chim khi bóng tối trùm quanh mình. Bỗng nhiên chàng nghe thấy tiếng hót của một con chim ngay trên đầu chàng:
- Đừng rời khỏi cái tổ này trước khi chúng mày đủ sức bay đi. Dưới gốc cây có một người đàn ông đang chờ lấy đi cuộc sống của một đứa trong chúng mày. Ông ta đang cần máu của chúng mày để nhỏ vào mắt làm cho mắt của ông ta sáng lại.
Nhưng một trong những con chim đó thầm nghĩ: “Mình sẽ giúp người đàn ông đáng thương này”. Nghĩ vậy nên nó nhảy ra khỏi tổ đậu trên đầu người đàn ông nọ. Người em út bắt lấy con chim, giết nó và nhỏ hai giọt máu vào hai mắt của mình. Lạ thay mắt chàng liền sáng lại như xưa.
Người em út trở về cug điện của vua cha. Nhưng ở đó không một ai công nhận chàng. Chàng bèn đi vào thành phố bán quần áo. Chàng đem quần áo đến cạnh cung điện, vua cha bán. Khi tới cạnh sân cung điện, chàng nhìn thấy cô gái trẻ đẹp bên cửa sổ. Chàng bèn cất tiếng hát bài ca về tình yêu mà chàng đã hát hôm nào.
Chàng hát:
Xuống đi cô thiếu nữ xinh tươi,
Em hãy rời khỏi cành cây xanh,
Hãy xuống đây cùng anh,
Ta thổ lộ tình yêu đôi lứa.
Cô gái trẻ lắng nghe bài ca, nghe xong cô vội chạy xuống bên người em út rồi ôm hôn chàng. Sau đó cô dẫn chàng đến bên vua cha nói tất cả sự thực. Cuối cùng cô nói:
- Đây chính là con trai út của bệ hạ. Người đã tìm thấy con và đem những quả táo vàng vê cho bệ hạ. Vua nghe rõ mọi chuyện, mừng vui khôn xiết, ôm hôn người con trai út. Sau đó ông ra lệnh ném hai người anh độc ác vào ngục tối.