Một vấn đề tồn tại trong hầu hết các thị trường tài chính, làm giảm sự phát triển của hoạt động tín dụng nói riêng, nền kinh tế nói chung và là nguồn gốc của các cuộc khủng hoảng tài chính trong thời gian vừa qua đó là sự bất đối xứng thông tin giữa người đi vay và người cho vay. Người đi vay luôn biết rõ về khả năng trả nợ của mình hơn ngân hàng. Do đó, các tổ chức tín dụng (TCTD) thường yêu cầu khách hàng tài sản thế chấp cho khoản vay của mình. Tuy nhiên, cách làm này còn nhiều hạn chế, đặc biệt đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa, hoặc các doanh nghiệp mới thành lập bởi họ thường thiếu trầm trọng tài sản cố định dùng để thế chấp. Một cách tiếp cận khác tốt hơn nhiều đó là đưa ra quyết định cho vay dựa trên cơ sở đánh giá mức độ tin cậy của khách hàng. Điều kiện tiên quyết cho cách làm này là nguồn thông tin thật đầy đủ, chính xác. Trung tâm Thông tin tín dụng cung cấp một hệ thống những dịch vụ cho phép các TCTD chia sẻ thông tin về khách hàng, từ đó hạn chế tối đa vấn đề bất đối xứng thông tin trong thị trường tín dụng. Và cũng từ đó, giúp phân bổ hiệu quả hơn nguồn vốn dư thừa trong xã hội, làm tăng khối lượng tín dụng cũng như phá bỏ những khó khăn gặp phải bởi những tổ chức, cá nhân có nhu cầu vay vốn. Tại VN, khái niệm báo cáo tín dụng vẫn còn khá mới mẻ. Trên thị trường mới chỉ tồn tại một Trung tâm thông tin tín dụng nhà nước (CIC) thành lập bởi NHNN từ cuối những năm 1990, và chưa có Trung tâm Thông tin tín dụng tư nhân nào.Tỷ lệ sử dụng báo cáo tín dụng của VN thấp hơn rất nhiều so với nhiều nước khác trên thế giới, chỉ ở mức 1.1% so với 18.4% ở Thái Lan và 100% tại Australia. Thông thường, NHNN sẽ đứng ra thành lập Trung tâm Thông tin tín dụng Nhà nước với mục đích chính là giám sát hoạt động của khối ngân hàng, trong khi các tổ chức kinh tế tư nhân thành lập Trung tâm Thông tin tín dụng tư nhân nhằm chia sẻ thông tin tín dụng giữa các ngân hàng. Chính vì vậy, Trung tâm Thông tin tín dụng Nhà nước thường tập trung vào những khoản vay lớn có ảnh hưởng tiềm tàng đến sự ổn định của nền kinh tế và thu thập thông tin từ những tổ chức trực thuộc Nhà nước. Còn Trung tâm Thông tin tín dụng tư nhân thu thập thông tin về mọi khoản vay từ những nguồn đa dạng khác nhau. Họ cung cấp cho ngân hàng không chỉ thông tin về lịch sử tín dụng của khách hàng mà còn cả những dịch vụ mang lại nhiều giá trị thặng dư như chấm điểm tín dụng hay quản trị danh mục đầu tư. Chính vì vậy, việc thành lập Trung tâm Thông tin tín dụng sẽ đóng góp rất lớn vào việc đáp ứng nhu cầu thông tin tín dụng trong toàn xã hội. Tốc độ tăng trưởng tín dụng nhanh chóng trong thời gian gần đây tại thị trường tài chính VN, cũng như mối quan tâm về tỷ lệ nợ xấu tăng cao trong thời kỳ hậu khủng hoảng đã dẫn tới một thực tế rằng nhu cầu cho vấn đề thông tin tín dụng đã vượt quá khả năng đáp ứng của một mình CIC. Trong một cuộc hội thảo gần đây tổ chức bởi Ngân hàng Nhà nước có sự tham gia của Tổ chức đầu tư quốc tế (IFC) và Visa Interational thuộc Ngân hàng Thế giới, phần lớn các đại diện ngân hàng của Việt Nam đã nêu lên ý kiến họ rất cần một Trung tâm Thông tin tín dụng tư nhân ra đời tại VN để đáp ứng sự khan hiếm về nguồn thông tin tín dụng chính xác, đầy đủ, kịp thời trên thị trường hiện nay. Nắm được nhu cầu cấp thiết đó, ngày 12/1/2010 Thủ tường chính phủ đã ra Nghị định số 10/2010/NĐ-CP cho phép sự ra đời và qui định hoạt động của Trung tâm Thông tin tín dụng tư nhân tại VN. Vì thế có thể dự đoán rằng, trong những năm tới sẽ có nhiều hơn các Trung tâm Thông tin tín dụng tư nhân được thành lập. Xuất phát từ vấn đề nêu trên, đề tài nghiên cứu "Một số giải pháp xây dựng Trung tâm Thông tin tín dụng tư nhân tại Việt Nam hiện nay" được thực hiện nhằm có cái nhìn sâu sắc hơn về mô hình hoạt động của Trung tâm Thông tin tín dụng tư nhân và đề xuất những giải pháp xây dựng Trung tâm Thông tin tín dụng tư nhân phù hợp với tình hình thực tế của VN hiện nay
|
