Tự do, dân chủ là khát vọng của bản nguyên thuộc về đời sống con người. Quá trình phát triển của lịch sử chính trị nhân loại theo xu hướng tiến bộ chính là quá trình tiến hoá cuả các nền dân chủ. Đối với các quốc gia dân tộc, dân chủ luôn là một mục tiêu chính trị và do đó trở thành một động lực quan trọng trong cuộc đấu tranh nhằm giải phóng nhân dân và tiến bộ xã hội. Nhưng vấn đề về nguồn gốc, thực chất và ý nghĩa của dân chủ là như thế nào lại đang là tiêu điểm của những tranh cãi và đấu tranh tư tưởng hiện nay. Và như một nghịch lý, ở những nước đang được gọi là tư bản phát triển nhất thì đối với đa số người dân, dân chủ vẫn là một khát vọng, một mục tiêu đấu tranh gay gắt. Ở đó những thế lực thù địch chống phá chủ nghĩa Mác - Lênin và các chính Đảng cộng sản cầm quyền luôn dấy lên phong trào "dân chủ" đòi đa nguyên về chính trị và đa đảng đối lập, đẩy phong trào dân chủ thế giới đi đến chỗ cực đoan nhằm kích động lật đổ chế độ xã hội chủ nghĩa và các chính phủ chịu áp đặt và ràng buộc. Trong bối cảnh đó, một vấn đề bức thiết về lý luận là phải phân tích, so sánh việc thực thi dân chủ trong thể chế chính trị đa đảng ở các nước phương Tây và chế độ một đảng lãnh đạo ở Việt Nam hiện nay nhằm vạch trần những luận điệu sai trái và phản động của những kẻ đang nhân danh những điều xa lạ với bản chất của chúng để vu khống các lực lượng và trào lưu tiến bộ của thời đại.
