Ngay từ dòng đầu, chương đầu của Dòng chảy đất đai, câu chuyện đã hút bạn đọc vào một sự kiện rất thời sự, đó là câu chuyện "nhất thể hóa" chức danh bí thư Đảng ủy kiêm Chủ tịch ủy ban nhân dân xã (sẽ không bầu hội đồng nhân dân) mà Thượng Lâm, một vùng đất hẻo lánh miền thượng du, có cả người Kinh lẫn đồng bào dân tộc (người Mường) may mắn được chọn làm thí điểm, từ đó tiến lên xây dựng một mô hình nông nghiệp hiện đại, một nông thôn mới, nông dân kiểu mới. Đây là chủ trương chiến lược của Đảng và Nhà nước đồng thời cũng là môt đề tài mang tính chiến lược của văn học.
