Theo khuynh hướng ẩm thực ngày nay, các loại thực phẩm được chế biến từ các loại rau củ và ngũ cốc, gọi nôm na là thức ăn chay, không chỉ dành riêng cho người tu hành mà ngày càng phổ biến rộng rãi đến người cần ăn kiêng để giữ gìn sức khỏe. Ăn chay cũng có nhiều quan điểm và nhiều cách chế biến khác nhau khá rõ rệt, nhưng chủ yếu vẫn là ăn chay để giữ gìn sức khỏe và ngăn ngừa bệnh tật cũng như sở thích riêng của mỗi người.
Hiện nay có một số trường phái ăn chay như sau: • Trường phái không ăn thịt động vật nhưng vẫn dùng sữa và trứng. • Trường phái không ăn thịt động vật và trứng nhưng vẫn dùng sữa và các chế phẩm từ sữa như bơ, phô mai.v.v... • Trường phái không ăn thịt động vật và sữa nhưng vẫn ăn trứng. • Trường phái ăn chay trường không ăn thịt động vật và các loại thực phẩm có liên quan đến động vật.
Ở Việt Nam thông thường khi ăn chay là kiêng tất cả các thực phẩm động vật có sự sống và thực phẩm thực vật có tính kích thích như hành, tỏi, hẹ,...
Tuy nhiên dù ăn chay để ngăn ngừa bệnh tật, giữ gìn sức khỏe hay ăn chay vì lý do tôn giáo thì người ta vẫn phải chọn lựa thức ăn chay thế nào để có đầy đủ các dưỡng chất, phù hợp với thể trạng và khẩu vị của riêng từng người. Có nghĩa là phải phối hợp các thực phẩm từ rau củ, các loại ngũ cốc, các loại đậu hạt và từ trái cây để tạo thành các món chay thích hợp khẩu vị đồng thời cân bằng được dưỡng chất. Chất béo được bổ sung vào khẩu phần thường là dầu thực vật.
Hiện nay việc thực hiện các món chay rất dễ dàng và gọn nhẹ, vì các loại thực phẩm chay được chế biến sẵn rất phong phú và đa dạng với những nguyên liệu chính là các loại tinh bột, các loại nấm, đậu hủ... Ngoài ra thực phẩm chay còn được chế biến dưới dạng đóng hộp, khô chay, hay đông lạnh chay, rất tiện dụng để chế biến nhiều món chay từ đơn giản đến các món “sơn hào hải vị” dùng đãi khách. Các loại thực phẩm chay chế biến sẵn có bán nhiều ở các siêu thị hay các của hàng thực phẩm chay ở các chợ.
Với những thuận lợi trên chúng tôi xin gởi đến các bạn một số món ăn chay dễ thực hiện nhất. Chúc các bạn thành công và tự tin khi thực hiện các món chay cho gia đình cũng như khi thực hiện một bữa tiệc nhỏ để đãi một vài người bạn ăn chay trường.
