Năm 1965, sau khi tốt nghiệp trung học phổ thông, Thùy gia nhập lực lượng Thanh niên xung phong, vào tuyến lửa Trường Sơn làm nhiệm vụ mở đường cho xe ra tiền tuyến. >
Năm 2002, Trần Văn Thùy mất sau một cơn bệnh nặng. Một số người bạn của anh đang làm việc trong lĩnh vực xuất bản tình cờ tiếp xúc với nhiều trang ghi chép của anh khi đang là TNXP trên tuyến lửa.
Theo nhà văn Lại Nguyên Ân, một trong những người bạn của tác giả, đã trực tiếp biên tập di cảo của Trần Văn Thùy tổng cộng có 5 cuốn. Ba cuốn là sổ tay cũ, có lẽ là ghi trực tiếp tại chiến trường, vì ngoài các ghi chép dạng nhật ký còn chép nhạc, các bài tập kiến thức toán, những ghi chép cảm xúc… Hai cuốn còn lại gồm nhiều tờ giấy rời được đóng lại, nội dung hầu hết chép lại phần nhật ký của các cuốn trước. Chính từ hai cuốn này, tác phẩm Nhật ký Thanh niên xung phong Trường Sơn 1965-1969 đã ra đời.
Cũng như những cuốn nhật ký khác, điều hấp dẫn bạn đọc ở cuốn nhật ký của Trần Văn Thùy chính là ở chất riêng của tác giả. Với tư cách là người trong cuộc, các trang nhật ký của anh đã ghi lại một phần sinh động cuộc sống đời thường và nơi chiến trường dưới đôi mắt, trái tim một cậu học trò lần đầu ra trận.
