Nhà khoa học không thể bị quy định bởi một hoàn cảnh lịch sử cụ thể, nhưng đồng thời cũng biết vượt thoát khỏi hoàn cảnh và tác động trở lại hoàn cảnh. Những gì họ viết ra không chỉ là bằng chứng ghi dấu cái thời đại họ sống, mà còn là tấm gương phản ánh bộ mặt tinh thần của người tri thức luôn coi trọng lương tri và lẽ phải, luôn kiên trì với những xác tín khoa học của mình ngay trong điều kiện bất lợi nhất. Vì vậy, giá trị và ý nghĩa của những tài sản tinh thần họ để lại nhiều khi không phải là chân lý vĩnh cửu cho mọi nơi, mọi thời; mà chính là bài học về lương tri và khát vọng tìm chân lý cho những ai tin tưởng vào sự tiến bộ và nỗ lực phấn đấu cho sự tiến bộ.
Mục lục:
Theo những bước trầm hương
Những lá trầu thơ
Thơ Quảng nam thời hiện đại
Tổ quốc, tình yêu và thơ ca
Truyện ngắn của nhóm Việt
Những trang văn để lại
Nhà văn - người phi công huyền thoại
Lê Đình Kỵ trong lý luận – phê bình văn học
Dạy văn trong một xã hội đang thay đổi
Môn lý luận văn học trong trường đại học
Mấy công trình lý luận văn học xuất bản ở Nga những năm gần đây
Chủ nghĩa hiện sinh ở miền nam Việt Nam 1954-1975 (trên bình diện lý thuyết)