Thánh Gióng và Đinh Bộ Lĩnh, Lý Chiêu Hoàng và Trần Ngọc Hoa, Lương Thế Vinh và Đoàn Thị Điểm, Trần Quốc Toản và Dương Văn Nội, Phạm Ngọc Đa... - những nhân vật trong lịch sử và truyền thuyết, xuất thân quyền quý hay bình dân, nữ sĩ tài danh hay nhà toán học xuất sắc, đã lưu danh thiên cổ hay các anh hùng thời hiện đại... - tất cả họ cùng có chung một điểm: đều rất trẻ!
Đó cũng là những gương mặt được giới thiệu trong cuốn sách mà bạn đang có trên tay - những tấm gương còn trẻ mãi theo cả nghĩa đen và nghĩa bóng...
Trẻ như đức Thánh Gióng mới lên ba đã giúp dân đuổi giặc, như Trần Quốc Toản 16 tuổi đã lập chiến công hiển hách trong cuộc bình Nguyên. Trẻ như Đinh Bộ Lĩnh từ nhỏ đã thích chơi trò "phất ngọn cờ lau", như Lê Quý Đôn đã sớm có ý thức phải "siêng học", "kẻo hổ mang danh tiếng thế gia". Trẻ như Lý Chiêu Hoàng, Trần Thái Tông mới 7, 8 tuổi đã phải dự vào một "tấn tuồng" làm thay đổi lịch sử - một sự thay đổi tích cực đối với dân tộc dẫu đó là một bi kịch đối với đôi bạn trẻ, cặp vợ chồng trẻ. Trẻ như Bác Hồ của chúng ta đã sớm tích tụ mọi tinh hoa của quê hương xứ sở, để quyết ra đi tìm đường cứu dân cứu nước, như anh Lý Tự Trọng chưa đầy 17 tuổi đã dõng dạc tuyên bố trước tòa án thực dân Pháp: "Con đường của thanh niên chỉ có thể là con đường cách mạng và không thể là con đường nào khác"...
Những tấm gương như thế xưa nay luôn được mọi thế hệ người Việt Nam ngưỡng mộ noi theo, riêng với bạn trẻ lại càng có sức lôi cuốn. Bạn trẻ bao giờ cũng say mê những nhân vật phi thường, những tấm gương oanh liệt. Đồng thời, bạn trẻ bao giờ cũng thích những gì gần gũi với mình. Thì ra, không ít những bậc anh hùng, những danh nhân được lưu truyền sử sách... lại có tuổi thơ hết sức bình dị. Họ cũng có một gia đình để yêu thương, một quê hương để gắn bó, một người thày để học hỏi những điều hay lẽ phải, họ cũng có khi nghịch ngợm đến phải bị mắng, bị đòn. Nhưng mặt khác, họ là những người sớm bộc lộ khí phách khác thường (có khi là một câu nói tỏ rõ khẩu khí hay một hành động hơn người ở kẻ "đầu xanh tuổi trẻ"), khiến cho cuộc đời họ vừa có nét bình thường vừa có sự phi thường. Phi thường đó mà rất đỗi bình thường...
35 "nhân vật" trong cuốn sách này chỉ là một số trong rất nhiều tấm gương mà chúng tôi mong muốn giới thiệu để các bạn đọc trẻ soi mình, học hỏi hay rút ra những bài học bổ ích cho mình. Những nhân vật đó, sau này nhiều người đã lập nên sự nghiệp hiển hách, song ở đây chúng tôi chủ yếu nói về thời trẻ của họ - cái thời đã khiến cho tên tuổi họ trở nên trẻ mãi qua bao thế hệ. Chắc chắn ở đây còn có thể kể thêm nhiều tên tuổi xứng đáng khác. Tuy nhiên, do điều kiện hạn chế về tư liệu và do khả năng có hạn của người biên soạn, cuốn sách không tránh khỏi thiếu sót. Rất mong được bạn đọc - các bạn trẻ, thầy cô giáo, các bậc phụ huynh... - đóng góp ý kiến giúp cho sự chỉnh lí, bổ khuyết cuốn sách khi có dịp tái bản.
