Chưa bao giờ những vấn đề cốt lõi và nổi cộm của nền giáo dục nước nhà lại được đặt ra một cách bức xúc và rốt ráo như thời gian vừa qua. Các cuộc thảo luận lớn, nhỏ triền miên, các kiến nghị ngắn, dài được đề xuất liên tiếp... với bao nhiêu công sức, thời gian và tâm huyết. Nhưng hình như tâm trạng "người nói cứ nói, người làm cứ làm", đang làm cho tình hình ngày càng rối thêm và đâu đó đã nghe tiếng thở dài nản lòng...
Nhưng nản lòng sao được khi giáo dục là quốc sách hàng đầu, là nền tảng phát triển bền vững, là vận mệnh và tương lai của đất nước ta. "Quốc gia hưng vong, thất phu hữu trách", liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam càng không thể đứng ngoài cuộc và sẽ tổ chức một đợt thảo luận rộng rãi, sâu sắc và toàn diện những vấn đề nóng bỏng hiện nay của giáo dục.
Cuốn sách gồm các bài quan trọng về các vấn đề mấu chốt và cấp bách của giáo dục do các tác giả trong và ngoài nước viết đã hoặc chưa được công bố trên các phương tiện truyền thông. Phần thứ nhất của cuốn sách bao gồm một số bài viết mang tính dẫn luận. Trong phần này trích dẫn phát biểu của Enistein về giáo dục và ý kiến hết sức quan trọng của Đại tướng Võ Nguyên Giáp về đổi mới có tính cách mạng nền giáo dục và đào tạo nước nhà. Tiếp đó giới thiệu với độc giả các ý kiến trả lời phỏng vấn về các vấn đề giáo dục của Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân đã đăng trên các báo trong thời gian gần đây để dẫn luận cho phần II của cuốn sách, phần thảo luận về quan điểm và đề xuất giải pháp.