Frédérick Gersal, tác giả cuốn sách thú vị này đã mang tới cho chúng ta một kho truyện kể nửa hư, nửa thực nhưng tràn đầy sức sống - nhìn từ một lăng kính hóm hỉnh và đầy tính nhân văn - về những các loài vật đã đi vào các trang sử ngàn đời của nhân loại.
Không phải một cuốn sách tranh đẹp đẽ miêu tả các loài động vật, về nơi loài đó sinh sống, cân nặng và chiều cao của chúng, chúng đẻ ra những quả trứng tròn xoe chưa nở hay những "bé con" xinh xắn ra khỏi bụng mẹ đã dụi mắt chào đời… Mà là một cuốn sách vẽ ra trước mắt chúng ta hình ảnh những cuộc phiêu lưu kỳ thú nhất với những tình huống «ngàn cân treo sợi tóc» mà các loài vật đó gặp phải.
Rất nhiều loài vật, từ loài quen thuộc nhất tới loài hoang dã nhất, từ nhỏ bé nhất tới to lớn nhất, từ yếu đuối nhất tới mạnh mẽ nhất đã có vinh dự đi vào lịch sử nhờ luôn kề vai sát cánh cùng con người – như chú lừa trở thành họa sỹ «bất đắc dĩ» nhờ tính hài hước thâm thuý của Dorgelès, hay chú lợn dũng cảm luôn theo chân thánh Antoine. Thật đáng tiếc, lịch sử lại có những trang đau buồn, khi xuất hiện những con vật hung ác làm hại con người, như ác thú kinh hoàng vùng Gévaudan.
Một số loài đã hy sinh mạng sống của mình cho sự phát triển của nhân loại, như chú chó Laika, sinh vật sống đầu tiên của Trái Đất chinh phục vũ trụ vào năm 1957 và đã trải qua những giây phút cuối cùng của cuộc đời trên Dải Ngân Hà; hay bầy voi chiến cự phách mà tướng Hannibal xứ Carthage đã dẫn đi chinh phạt nước Ý cách đây hai nghìn năm và không một chú voi nào may mắn trở về.
Một số loài khác có những phẩm chất tuyệt vời tới mức người ta không ngần ngại gán tên chúng với những người nổi tiếng! Chính vì thế, vua Richard Đệ nhất của nước Anh có biệt danh là Sư tử Tâm, Bossuet được gọi là «Đại bàng xứ Meaux» hay Clemenceau trở thành Mãnh Hổ hùng mạnh. Còn một số loài nổi danh đã thoát thai từ trí tưởng tượng của con người như Bò mộng Minotaur hay con dê của ông Seguin. Một số lại có mặt những câu thành ngữ rất quen thuộc như “Nước mắt cá sấu” hay “Cơn đói của sói”.
Ai cũng biết rằng nhờ loài vật, con người mới có thứ để ăn, để mặc, mới có thể cày xới đất đai để trồng trọt, đem lại những vụ mùa tươi tốt. Cũng nhờ loài vật mà con người có thể đi tới những miền đất xa xôi và mở rộng ranh giới lãnh thổ nơi họ đang sinh sống. Đôi lúc, loài vật cũng chống lại con người, đem tới nhiều đau thương, mất mát. Nhưng lịch sử cũng ghi nhận rất nhiều hình ảnh các loài động vật đồng hành với con người trên mọi nẻo đường, bảo vệ con người khỏi những hiểm nguy.
Nhưng thật tiếc, con người thường không biết ý thức được vai trò quan trọng của các loài động vật trong lịch sử. Thành Rome sẽ ra sao nếu không có con sói cái tốt bụng cứu mạng anh em sinh đôi Remus và Romulus. Còn thành Troy, nếu không có con ngựa gỗ ấy, ngày nay sẽ như thế nào? Và nếu không có bầy voi dũng cảm, Hannibal có đi được tới đích hay không? Hay mới gần đây thôi, kỷ nguyên chinh phục vũ trụ liệu có trở thành hiện thực nếu vắng cô chó nhỏ Laika hy sinh thân mình vì nghiệp lớn?
Bạn sẽ có câu trả lời ngay thôi, hãy lật giở những trang sách tuyệt đẹp của cuốn Những con vật làm nên lịch sử, chìm đắm vào thế giới động vật đầy xúc cảm, bạn sẽ được dẫn đi từ ngạc nhiên này tới ngạc nhiên khác đấy!
