THÁI SƠN - MỘT KỲ QUAN THIÊN NHIÊN
Núi Thái Sơn cao 1545m so với mặt biển và kéo dài 400m, ở đồng bằng Sông Hoàng Hà tỉnh Sơn Đông, là cái nôi của đất nước Trung Quốc. Thái Sơn đặc biệt nổi tiếng về độ dày phù sa được bồi đắp ở các đồng bằng xung quanh. Sương mù và mây ôm lấy những đỉnh núi âm u thần bí, cũng góp phần tạo nên tiếng tăm của nó. Thế kỷ sau nối tiếp Thế kỷ trước, vô số các Hoàng đế, các nhà quý tộc và những người sùng đạo đã dựng lên rất nhiều đền thờ, những tượng Thánh cũng được định vị và những nghi thức tế lễ trời đất đã được tổ chức tại nơi đây. Một số lớn các nhà văn, các hoạ sĩ bị phong cách ở đây hớp mất hồn và để lại những bài thơ, những câu đề tặng trên đá và chúng đã trở thành những di sản vô giá cho thế hệ sau.
Thái Sơn là một hình tượng của truyền thống văn hoá Cổ đại Trung Quốc thu thỏ. Năm 1987 Thái Sơn đã được UNESCO công nhận là một di sản thiên nhiên Thế giới. Ông Lucas, người bảo vệ những danh lam thắng cảnh nổi tiếng Thế giới, đã hết sức thán phục cảnh sắc thiên nhiên, lịch sử, di tích văn hóa của Thái Sơn. Sau khi được công nhận là một danh lam thắng cảnh có giá trị của Thế giới, năm 1991, một lần nữa nó được ngành du lịch Trung Quốc chọn là một trong bốn điểm du lịch hấp dẫn nhất của Trung Quốc.
Những kỳ quan thiên nhiên hiếm có
Thật khó có thể cảm nhận được vẻ đẹp và sự hùng vĩ của Thái Sơn nếu như không leo lên đỉnh Giống một cái thang lên trời với 6600 bậc đá, dẫn dắt du khách lên tới đỉnh núi. Quả thật một kỳ quan có được nhờ vào sáng tạo tuyệt diệu của bà mẹ thiên nhiên.
Theo các nhà địa chất thì Thái Sơn bắt đầu xuất hiện trong khoảng từ 2,45 tỷ năm đến 2,5 tỷ năm trước đây. Càng lên cao theo những bậc thang đá, điều đầu tiên sẽ làm du khách kinh ngạc là sự hùng vĩ, và những tảng đá có hình thù kỳ lạ: giống như cái cầu, cái cột. Nhiều tảng đá xếp lại thành hình bông sen đang nở rộ hoặc hình con vật trong tư thế rất sinh động. Đá phát ra những màu xanh, đỏ, vàng, trắng trông thật vui mắt. Xen giữa những khối đá kỳ lạ là một số lớn các cây đại thụ. Theo sử sách thì nơi đây có hơn 10000 cây đã sống hơn một Thế kỷ và ít nhất 3300 cây có tuổi từ 330 đến 1000 năm hoặc hơn thế. Những cây thông ở Đền Thánh Thái Sơn đã được Hán Vũ Đế (156- 87 Tr.CN) triều đại Tây Hán 2100 năm trước đây trồng. Những di sản của sáu triều đại trong Đền Phổ Minh đã chứng kiến 1500 năm lịch sử. Bất chấp những đỉnh cao chót vót, núi vẫn mở dòng những con suối tinh khiết. Những thác nước đột nhiên đổ xuống từ trên cao khiến cho du khách phải sững sờ.
Truyền thuyết kể rằng: khi Triệu Hồng (968-1022) - Hoàng đế của triều đại nhà Tống, tới Thái Sơn để dự buổi lễ tế Thần, vì quá đắm say với trăng, nước mùa Xuân mà đến nỗi đã ra lệnh dựng một cái lều thẳng đứng trên đá để nghỉ qua đêm.
Đứng trên đỉnh núi của ngọn Ngọc Đế (đỉnh cao nhất ở Thái Sơn), sẽ thấy núi cuộn tròn dưới chân bạn. Thật là may mắn nếu du khách đến đây vào những ngày đẹp trời để thưởng thức thiên nhiên: dải vàng lấp lánh của Sông Hoàng Hà, biển sương mù, những đám mây bồng bềnh và bình minh cộng với sự lộng lẫy của đất trời Thái Sơn như báo trước một điềm may mắn.
Lễ tế trời và đất đã từ lâu lắm rồi, người ta tin rằng Miền Đông là cái nôi của vạn vật trên Trái đất. Bởi vì Thái Sơn nằm ở Miền Đông Trung Quốc và được xem như một vùng núi thiêng sản sinh ra sự sống. Núi rất cao nên được coi như một cầu nối giữa trời với đất và giúp cho Hoàng đế liên lạc được với Ngọc Hoàng. Rất nhiều Hoàng đế của các triều đại lầm lỗi đã tới Thái Sơn để khấn nguyện đấng cao xanh. Trong suốt quá trình nghi lễ được tổ chức nếu thời tiết thuận hoà, Vua cho là được sự đồng ý của các vị Thần và chính thức được thừa nhận là Thiên tử. Nếu thời tiết xấu thì đó là điều gở, đức Vua phải thay thế bằng một lễ khác.
Người ta nói rằng suốt các triều đại Hạ, Thương và Chu đã có 72 Hoàng đế đến đây để thực hiện nghi lễ này. Tuy nhiên, một buổi lễ thành công nhất được ghi lại trong lịch sử là do Hoàng đế Tần Thuỷ Hoàng tiến hành. Và sau ông là các Hoàng đế triều đại nhà Hán, nhà Đường và nhà Tống. Riêng Hán Vũ đế của triều đại nhà Hán đã tới Thái Sơn 8 lần để hành lễ.
Sử sách nói rằng: Hoàng đế Nguyên Phong của triều đại nhà Đường là dựng tượng những hà ng quân oai phong và 10 nghìn con chiến mã dọc suốt hàng vài trăm cây số để cho cảnh tượng trở nên ngoạn mục. Trong triều đại Thanh (1616- 1911), Hoàng đế Khang Hy (1662-1722) và Hoàng đế Càn Long (1736-1795) đã trèo lên đỉnh núi Thái Sơn. Riêng Vua Càn Long tới đây 10 lần là ít và đã có 6 lần ông leo lên tới đỉnh. Tuy nhiên, mục đích của ông tới đây là cầu nguyện, để tỏ lòng thành kính của mình tới Thánh núi nhiều hơn là mục đích thưởng ngoạn.
Những dòng đề tặng trên vách đá và bia đá.
Trên một vài mỏm đá, bia đá và hai triền của lối mòn vòng quanh núi có rất nhiều dòng chữ đề tặng. Hầu hết tác giả là các Hoàng đế, những danh nhân và những người với tài viết chữ đẹp nổi tiếng. Sử sách ghi lại rằng trước đây có một rừng bia ở Thái Sơn, nhưng nay chỉ còn sót lại 1500 mảnh bia.
Tác phẩm khổng lồ ở Thái Sơn đã được khắc vào năm 219 Tr.CN khi Hoàng đế Tần Thuỷ Hoàng tới đây làm lễ tế Thần. Trải qua rất nhiều thế kỷ, từ 222 chữ chỉ còn lại có 29 chữ do bị hư hại bởi vụ cháy năm 1740 và chỉ còn lại hai đoạn gồm 10 chữ được tìm thấy vào năm 1815. Sau khi nước Trung Quốc mới được thành lập năm 1949, đội quân của Chính phủ đã tu sửa lại đỉnh núi quý hiếm này.
Bản sao của bộ Kinh Kim Cương thuộc Đạo Phật nằm ở sườn Đông đường mòn chính là tác phẩm lớn nhất trên vách đá Trung Quốc có đề ngày, tháng với 2.799 chữ phủ kín 2.064m2 đá. Chữ có đường kính từ 35 - 55cm, đó là thuật viết chữ nổi tiếng cổ xưa. Văn phong kỳ lạ và nghệ thuật chữ được du khách ca ngợi hết lời, được các nghệ nhân của rất nhiều thời đại trân trọng giữ gìn.
Phần lạc khoản (ghi chú) đã chẳng cho một chút manh mối nào về tác giả cũng như ngày sáng tác. Có thể tác phẩm chạm trổ này là do rất nhiều người đã tham gia sáng tác.
Trên vách đá dựng đứng ở đỉnh núi, là tác phẩm của Hoàng đế Nguyên Phong nhà Đường năm 725. Chủ đề chính là tán dương sự thành công rực rỡ của các Vua đời Đường. Đó là một tấm bia cao 13,3m rộng 5,3m gồm 996 chữ, được cắt ra từ bề mặt vách đá, ngôn ngữ thanh tao và chữ viết trang nghiêm. Sau khi nước Trung Quốc mới được thành lập, chính những người làm công tác văn hóa đã tô điểm lại chữ trên bia.
Điện thờ các nhà tu hành
Có ba Đạo cùng yên ổn tồn tại ở Thái Sơn là Đạo Lão, Đạo Phật, Đạo Khổng. Chúng là ba trụ cột chính của nền văn hoá lâu đời Trung Quốc, và đó cũng là sự khác biệt với các vùng núi Trung Quốc khác. Đến Thành Thái Sơn dưới chân núi đã được tổ tiên lập nên để thờ cúng Thượng đế và cũng là nơi các Hoàng đế tiến hành lễ tế Thần. Theo sử sách, đền được xây dựng lần đầu tiên vào triều đại nhà Tần và Hán dần dần biến đổi thành kiến trúc hiện nay sau khi mở rộng và sửa đổi suốt các triều đại, chiếm tổng cộng 96.400m2 được bao bọc bởi tường cao 10m và phần bên trong kiến trúc theo kiểu cung điện. Tiền sảnh chính với ngói tráng men màu vàng cộng với hai mái chìa nghiêng và những khu tò vò. Đền là một trong ba toà lâu đài đứng đầu ở Trung Quốc. Phía Bắc, Đông, Tây của tường đền trang trí các bức tranh lớn thuộc triều đại nhà Tống, cao 3,2m dài 62m. Miêu tả một cách ngoạn mục khi Thần Thái Sơn bắt đầu đi duyệt quân. Có hơn 600 vật tượng trưng trên bức vẽ: chim, thú, dòng sông, đền đài, tháp. . . tất cả đều rất sinh động.
Điện thổ Đạo Lão đã được xây dựng lại, gồm Đền mây xanh, Đền thờ Thánh Thái Sơn và Điện Thần Hạnh phúc.
Đền Puzhao là điển hình của văn hoá Phật giáo. . .
Sức hút mới đối với du khách
Thái Sơn đã có sức hút mạnh đối với các du khách hiện nay. Hàng năm, ở đây đón 3,7 triệu du khách Trung Quốc và nước ngoài. Trước đây có 3 đường để leo núi nhưng hiện nay 2 đường bị cấm. Để du khách cảm thấy thoải mái hơn và được phục vụ chu đáo hơn, đã có 12 dự án mới được thực hiện trong những năm gần đây và một vài con đường đã được mở thêm. Những người leo bộ có thể vượt qua một vùng rộng bao gồm rất nhiều khối đá kỳ lạ, những cây thông rậm rạp. Nếu không, du khách có thể ngồi xe cáp tới thẳng cổng trời.
Vùng Hoa Đào mở rộng, núi cao, thung lũng hẹp. Du khách có thể thưởng thức cảnh tượng kỳ lạ của đá núi, những cây thông cao tuổi, những thác nước dữ dội và những dòng suối xinh đẹp. Ở đây cũng có dây cáp để đưa du khách tới cổng trời phía Nam.
Nằm trên dốc núi phía Bắc là Đền Foye, được xây dựng suốt triều đại Bắc Vệ (386-534). Hiện nay giai đoạn đầu tu sửa lại đã hoàn thành: lâu đài tráng lệ, 18 vị La hán, Thung lũng văn hoá. . . Công viên nguyên thủy Quốc gia đang được tu bổ với rất nhiều trò giải trí. Trong tương lai, Thái Sơn sẽ trở thành một trung tâm du lịch lớn của Trung Quốc và Thế giới.
Được ghi vào Danh sách di sản Thế giới từ năm 1987 do có sự kết hợp đặc biệt giữa những nhân tố văn hoá và tự nhiên, Thái Sơn là một trong những mẫu hình cổ xưa nhất và quan trọng nhất của hàng chuỗi biến động địa chất ở thời cổ đại trên địa bàn miền Đông Trung Quốc, rất phong phú về hóa thạch thuộc kỷ Cambri. Trong khu vực Thái Sơn đã tìm được tới 462 loại cây thuốc và nhiều cổ thụ đã sống tới hàng mấy trăm năm. Trên Thái Sơn có 22 đền, chùa, 97 phế tích cổ xưa, 819 tấm bia đá và 108 bản khắc trên vách núi. Ngoài ra, còn rất nhiều di tích khác phản ánh di sản văn hoá phong phú của Trung Quốc. Thái Sơn là một trong những cái nôi của nền văn minh Trung Quốc. Đã tìm thấy ở đây dấu vết hoạt động của con người cách đây 40 vạn năm. Ở thời đại đá mới (cách đây 5000 - 6000 năm), trên mặt Nam và mặt Bắc Thái Sơn đã phát triển hai nền văn hoá: văn hoá Đạt Vấn Khẩu và văn hoá Long Sơn. Thời Chiến Quốc, khu vực Thái Sơn là địa bàn của hai nước đối địch Tề và Lỗ. Trong khoảng thời gian từ 770 đến 476 Tr.CN, hai nước này đã sáng tạo được khá nhiều kỳ tích văn hóa. Hiện nay, ta còn có thể thấy di tích bức trường thành dài 500km do nước Tề dựng lên. Một số đền, miếu, chùa chiền trên Thái Sơn như Ngọc Đế Quán, Đẩu Mẫu Cung, và Bích Hà Từ đều là những trung tâm Phật giáo và Đạo giáo quan trọng.
(Theo Beijing Review và Người đưa tin UNESCO.T.X)
