Thuỷ triều vùng biển Việt Nam như thế nào?
Thuỷ triều dọc ven biển Việt Nam phản ánh một cách tập trung nhiều nét đặc sắc và đa dạng thủy triều Biển Đông. Dọc ven biển Việt Nam, thuỷ triều diễn biến khá phong phú trong khoảng dài 3260km, có đủ các chế độ thuỷ triều khác nhau của thế giới như nhật triều, nhật triều không đều bán nhật triều và bán nhật triều không đều phân bố xen kẽ, kế tiếp nhau. Đặc biệt nhật triều đều ở đảo Hòn Dáu (Đồ Sơn) là một trường hợp điển hình của thế giới. Độ lớn thuỷ triều dọc ven biển Việt Nam biến thiên từ 0,5m tới 4,5m, trong đó phần lớn đạt giá trị từ l,5m đến 2m trở lên.
1. Vùng ven biển Bác Bộ và Thanh Hoá thuộc chế độ nhật triều thuần nhất, điển hình là Hòn Dáu, hầu hết số ngày trong tháng (trên dưới 25 ngày), mỗi ngày chỉ có một lần nước lớn và một lần nước ròng. Độ lớn triều vùng này khoảng 3,6m đến 2,6m vào kì nước cường (giảm từ bắc vào Nam). Vùng Nam Thanh Hoá từ Lạch Bạng trở vào hàng tháng trung bình có từ 8 đến 12 ngày có hai lần nước lớn, hai lần nước ròng trong một ngày.
2. Vùng ven biển Nghệ An đến Cửa Tùng chủ yếu thuộc chế độ nhật triều không đều, hàng tháng có tới non nửa số ngày có hai lần nước lớn, hai lần nước ròng trong ngày. Thời kì nước cường và thời kì nước kém xảy ra cùng một thời gian với thuỷ triều ở Hòn Dáu.
Các ngày có hai lần nước lớn, hai lần nước ròng thường xảy ra vào thời kì nước kém.
Vùng này, đặc biệt ở các cửa sông, thời gian triều dâng thường chỉ dưới l0 giờ, nhưng thời gian triều rút kéo dài tới 15 - 16 giờ.
Vùng từ Ròn đến Cửa Tùng thuộc chế độ bán nhật triều không đều, hầu hết các ngày trong tháng đều có hai lần nước lớn, hai lần nước ròng nhưng chênh lệch độ cao của hai lần nước ròng khá rõ rệt. Thời gian triều dâng và thời gian triều rút của hai lần nước lớn và hai lần nước ròng cũng khác nhau. Riêng tại Cửa Tùng đã có nhiều tính chất bán nhật triều đều, chênh lệch về thời gian triều dâng và triều rút hầu như không có, chỉ có chênh lệch về độ cao của hai lần nước ròng thể hiện tuơng đối rõ.
Độ lớn triều giảm dần từ Bắc và Nam và tại Cửa Tùng có biên độ triều nhỏ nhất của Miền bắc.
Thuỷ triều tại khu vực cảng Cửa việt rất giống thuỷ triều tại khu vực Cửa Tùng.
Ở vùng khơi vịnh Bắc Bộ, phía bắc đảo Bạch Long Vĩ, thuỷ triều mang đặc tính nhật triều, gần giống thuỷ triều tại Hòn Dáu, Hòn Gai và Cửa Ông. Từ phía nam đảo Bạch Long Vĩ trở xuống cửa vịnh Bắc Bộ, thuỷ triều mang những đặc tính và độ lớn tương tự như thuỷ triều ở dải ven biển, từ nhật triều đến bán nhật triều không đều với cường độ giảm dần từ Bắc vào Nam.
Thuỷ triều vùng khơi đông bắc và đông của vịnh Bắc Bộ tương tự như thuỷ triều ở dải ven biển của miền Nam Trung Quốc.
3. Vùng ven biển Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế, Bắc Quảng Nam.
Hầu hết là bán nhật triều không đều với khu vực nhỏ xen giữa (vùng lân cận cửa Thuận An) theo chế độ bán nhật triều đều.
Vùng Quảng Trị, Thưa Thiên - Huế hầu hết các ngày trong tháng đều có hai lần triều lên và một lần triều xuống, khoảng cách trên dưới 6 giờ; riêng vừng Bắc Quảng Nam, triều lên xuống phức tạp hơn và có tính chất nhật tiều bắt đầu rõ dần, mỗi tháng có một lần triều lên và một lần triều xuống.trong ngày.
Khu vực bán nhật triều không đều, cứ khoảng nửa ngày cớ một lần triều lên và một lần triều xuống nhưng có sự chênh lệch giữa hai độ cao của nước lớn trong ngày, giữa hai độ cao nước ròng trong ngày và giữa các giờ triều dâng với nhau, các giờ triều rút với nhau. Độ lớn triều giảm dần từ Cửa Tùng tới Thuận An và tăng dần từ Thuận An tới Đà Nẵng. Trong kì nước cường, độ lớn triều Cửa Tùng khoảng trên dưới 0,5m, tại Cửa Việt khoảng 0,4m, tai Đà Nẵng khoảng trên dưới lm. Giữa kì nước cường và kì nước kém, độ lớn triều chênh lệch nhau không nhiều. Hình vẽ dưới đây là đường biểu diễn mực nước triều trong tháng tại Đà Nẵng.
4. Vùng ven biển giữa Quảng Nam tới Bắc Nam Bộ.
Chế độ thuỷ triều chủ yếu là nhật triều không đều, càng về phía bắc và phía nam tính chất nhật triều càng yếu dần, chính vì vậy mà tại khu vực chuyển tiếp như vùng lân cận Cù Lao Chàm và vùng từ Phan Thiết đến Kê Gà, chế độ thuỷ triều phức tạp hơn.
Tại Quy Nhơn và vùng biển Quảng Ngãi đến Nha Trang, hàng tháng số ngày nhật triều chiếm khoảng 18 - 22 ngày, vào các kì nước kém thường có thêm một con nước nhỏ hàng ngày. Ở các khu vực chuyển tiếp về phía bắc và phía nam, số ngày nhật triều ít hơn 10 – 15 ngày trong một tháng. Thời gian triều dâng thường lâu hơn thời gian triều rút. Độ lớn triều khoảng 1,5 - 2,0m trong kì nước cường, nói chung biên độ triều thay đổi trong khoảng bờ biển dài này, trong đó lớn nhất là từ mũi La Gàn trở vào.
Giữa kì nước cường và kì nước kém. Biên độ triều chênh lệch nhau không đáng kể. Trong kì nước kém, triều chỉ lên xuống khoang 0,5m.
5. Vùng ven biển Nam Bộ từ Ba Kiềm đến mũi Cà Mau
Chế độ thuỷ triều là bán nhật triều không đều. Số ngày nhật triều trong tháng hầu như không kể, hàng ngày có hai lần triều lên và hai lần triều xuống với sự chênh lệch rõ rệt giữa độ cao các nước ròng (cao và thấp), giữa giờ các nước lớn (cao và thấp) trong ngày.
Ở vùng giáp Kê Gà và Cà Mau là hai vùngchuyển tiếp, thuỷ triều phức tạp hơn một ít, số ngày nhật triều tăng hơn.
Cần chú ý, vùng này tuy mang tính chất bán nhật triều là chính nhưng ảnh hưởng nhật triều cũng rất quan trọng, vì vậy có chênh lệch triều rõ rệt, thuỷ triều biến thiên khá phức tạp, nhất là ở lân cận các cửa sông.
Độ lớn triều khoảng 3,0 - 4,0m trong kì nước cường, thuộc loại lớn nhất Việt Nam. Giữa kì nước cường và kì nước kém, độ lớn triều chênh lệch đáng kể, nhưng ngay trong kì nước kém, triều vẫn lên xuống khá mạnh, độ lớn triều có thể đạt tới 15 - 2,0m.
6. Vùng biển phía tây và nam Nam Bộ Thuỷ triều ở vùng biển tây và nam Nam Bộ khác rõ rệt so với vùng biển phía đông Nam Bộ, khu vực cửa sông Mê Công (mà điển hình là Vũng Tàu - hình vẽ). Trong khi thuỷ triều vùng biển phía đông có tính chất bán nhật triều không đều với biên độ khá lớn thì ở vùng biển phía tây thuỷ triều phần lớn có tính chất nhật triều thuần nhất hoặc ít không đều, với biên độ không lớn nhưng diễn biến khá phức tạp giữa nơi này với nơi khác. Độ lớn trung bình của thuỷ triều ở vùng này khoảng trên dưới 1,0m. Hàng ngày thường chỉ có một lần triều lên và một lần triều xuống, riêng kì nước kém có thể sinh thêm con nước; hằng tháng có khoảng 2 - 3 ngày có hai lần triều lên và hai lần triều xuống trong ngày.
7. Vùng khơi Biển Đông, thềm lục địa phía nam, vịnh Thái Lan. Tại vùng khơi rộng lớn của Biển Đông trong đó có quần đảo Trường Sa, Hoàng Sa, thuỷ triều thiên về nhật triều không đều, tương tự như thuỷ triều ở cảng Quy Nhơn.
Vùng quần đảo Trường Sa, thuỷ triều rất ít thay đổi theo không gian, song nó tại miền rìa đông nam của quần đảo này, độ lớn triều có xu hướng tăng lên, từ Bạch Hổ, Côn Đảo trở vào (cách bờ khoảng- 150km) thuỷ triều thay đổi đáng kể theo không gian: đặc tính nhật triều không đều yếu dần và đặc tính bán nhật triều không đều tăng dần khi đi gần vào bờ ở phía tây, đồng thời độ lớn thuỷ triều cũng tăng lên rõ rệt.
Vùng khơi Thái Lan, gồm cả đảo Thổ Chu thiên về nhật triều không đều, trong đó Hà Tiên được chọn làm cảng chính.
