Anh (chị) hãy trình bày quy trình tổ chức dạy học các đơn vị tri thức đó. Với mỗi đơn vị tri thức, theo anh chị, phương pháp nào là phù hợp và hiệu quả nhất?
CỦNG CỐ VỀ CÂU ĐÚNG
Câu hỏi: Một câu đúng trong tiếng Việt phải đảm bảo được những yêu cầu cơ bản nào về cấu trúc ngữ pháp và cấu trúc ngữ nghĩa?
Đáp án:
· Về cấu trúc ngữ pháp: Phải đảm bảo sự hiện diện của một cấu trúc nòng cốt (C – V), một ngữ điệu, các từ và cụm từ phải được kết hợp, sắp xếp theo một trình tự hợp lý.
· Về cấu trúc ngữ nghĩa: Câu phải có nghĩa, đảm bảo yêu cầu thông tin, giữa các từ, các bộ phận trong câu phải thống nhất, không được mâu thuẫn nhau, ú của câu phải thống nhất với ý của văn bản.
THỰC HÀNH CHỮA LỖI VỀ THÀNH PHẦN CÂU
Ngữ liệu :
“Mời trầu” là một trong số những bài thơ thể hiện khá rõ dấu ấn phong cách Hồ Xuân Hương.(1)Qua bài thơ đã phần nào cho ta thấy được một hồn thơ luôn yêu đời, yêu sống, luôn trẻ trung và khao khát một tình yêu đích thực thuỷ chung.(2)
(Trích từ bài làm của học sinh)
Câu hỏi: Phân tích cấu tạo ngữ pháp của câu được đánh số (2) ?
Đáp án:
Qua + bài thơ
đã phần nào cho ta thấy được một hồn thơ luôn yêu đời, yêu sống, luôn trẻ trung
TN (cụm giới) VN (cụm động từ)
và khao khát một tình yêu đích thực thuỷ chung.
Câu hỏi: So với cấu trúc câu đúng, câu trên còn thiếu thành phần nào, vì sao ?
Đáp án:
+ So với cấu trúc đúng, câu trên còn thiếu thành phần chủ ngữ “ C ”.
+ Vì mở đầu bằng giới từ “Qua”, lầm chủ thể logic “bài thơ” với chủ ngữ ngữ pháp của câu, không ý thức được đã có giới từ “Qua” thì cụm từ “Qua + bài thơ” chỉ có khả năng làm trạng ngữ chỉ phương thức của câu dẫn đến không phân định được đâu là trạng ngữ, đâu là chủ ngữ.
Câu hỏi 3: Có mấy cách sửa câu trên, cách nào đúng nhất, vì sao ?
Gợi mở:
+ Không có trạng ngữ ?
+ Giữ nguyên trạng ngữ thì C là gì ?
Đáp án: Có 2 khả năng sửa lại câu trên như sau:
· (Bỏ từ “qua”): Bài thơ đã phần nào cho ta thấy được nét yêu đời, yêu sống, luôn trẻ trung và khao khát m ột tình yêu đích thực thuỷ chung của hồn thơ phụ nữ này.
· (Vẫn giữ từ “qua”): “Qua bài thơ, ta phần nào thấy được nét yêu đời, yêu sống, luôn trẻ trung và khao khát một tình yêu đích thực thuỷ chung của hồn thơ phụ nữ này”
Trong hai cách sửa, cách thứ hai đúng hơn vì vừa thông tin đúng vừa đảm bảo tính liên kết với câu (1) của đoạn văn.
Câu hỏi tổng hợp: Khi mở đầu một câu bằng giới từ “qua, với, bằng...” cần chú ý gì để không viết câu chập cấu trúc, không phân định được trạng ngữ với chủ ngữ ?
Đáp án
Khi mở đầu một câu bằng các giới từ “qua, với, bằng...” cần chú ý xác định chủ thể logic của vị từ nằm trong cụm giới từ thì phải xác định và chọn chủ ngữ cho câu.
