(huyện) Huyện ở phía tây nam tỉnh Phú Thọ. Diện tích 1308km2. Số dân 177.300 (1997), gồm các dân tộc: Mường, Kinh. Địa hình núi thấp ở phía Tây, đỉnh Lưỡi Hái (1058m), bán bình nguyên ở phía bắc, thung lũng tích tụ ở phía đông. Sông Đà, sông Bứa chảy qua. Đất nông nghiệp chiếm khoảng 45% diện tích. Đường 24 chạy qua. Trước đây huyện thuộc tỉnh Phú Thọ, thuộc tỉnh Vĩnh Phú (1968-1996), từ 6-11-1996 trở lại tỉnh Phú Thọ, gồm 1 thị trấn (Thanh Sơn) huyện lị, 38 xã
(phường) tên gọi các phường thuộc tx. Uông Bí (Quảng Ninh), tx. Phan Rang-Tháp Chàm (Ninh Thuận)
(thị trấn) h. Thanh Sơn, t. Phú Thọ
(xã) tên gọi các xã thuộc h. Sơn Động (Bắc Giang), h. Tân Phú (Đồng Nai), h. Kim Bảng (Hà Nam), h. Thanh Hà (Hải Dương), h. Kiến Thuỵ (Hải Phòng), h. Hữu Lũng (Lạng Sơn), h. Định Quán, h. Thanh Sơn (Phú Thọ), h. Ba Chẽ (Quảng Ninh), h. Như Xuân, h. Quan Hoá, h. Tĩnh Gia (Thanh Hoá), h. Trà Cú (Trà Vinh)