Việc thành lập đặc khu kinh tế nhằm mục đích đột phá thể chế, trong đó chủ yếu là thử nghiệm những chính sách mới, ứng dụng những mô hình quản lý hiện đại, gỡ bỏ dần những rào cản từ tình trạng cát cứ trong công tác quản lý ngành.
Đề án chi tiết của Viện Nghiên cứu phát triển Tp.HCM (HIDS) vừa được trình UBND thành phố cho thấy, đặc khu kinh tế trải rộng trên địa bàn quận 7 và 3 huyện: Nhà Bè, Cần Giờ và Bình Chánh.
Theo đề án, đặc khu kinh tế có tổng dân số hơn 685.000 người, tổng diện tích hơn 888km2. Trong đó, phần diện tích quận 7 là hơn 35km2; huyện Bình Chánh hơn 48km2, thuộc 3 xã Đa Phước, Bình Hưng, Phong Phú; huyện Nhà Bè hơn 100km2; huyện Cần Giờ là hơn 704km2, trong đó có 50% diện tích là rừng phòng hộ.
HIDS đánh giá, mục đích của việc thành lập đặc khu kinh tế là đột phá thể chế, trong đó chủ yếu là thử nghiệm các chính sách mới, ứng dụng các mô hình quản lý hiện đại, gỡ bỏ dần các rào cản từ tình trạng cát cứ trong quản lý ngành, đồng thời vẫn đảm bảo sự phù hợp với Hiến pháp, pháp luật và thông lệ quốc tế.
Bên cạnh đó, thành lập đặc khu kinh tế cũng tạo điều kiện để phát triển kinh tế biển và logistics có tầm nhìn dài hạn 30 năm.
Tp.HCM muốn xây dựng đặc khu kinh tế với thời hạn thuê đất là 99 năm
Đặc biệt, cơ chế đặc khu kinh tế không nhấn mạnh tới những ưu đãi về kinh tế mà hướng tới môi trường đầu tư thông thoáng, bộ máy quản lý gọn nhẹ, minh bạch, hỗ trợ tối đa cho những hoạt động di chuyển, kinh doanh, đầu tư.
Những lĩnh vực, ngành ưu tiên phát triển trong đặc khu kinh tế bao gồm: thương mại, logistics, hệ thống hạ tầng giao thông, công nghiệp ứng dụng công nghệ cao, bảo hiểm kinh doanh bất động sản, tài chính ngân hàng.
Về phương án tổ chức không gian, đặc khu kinh tế có các khu dân cư, khu đô thị, thương mại, khu công nghiệp, khu chế xuất, khu phi thuế quan, khu hành chính, sản xuất nông nghiệp...
HIDS cũng kiến nghị tăng hạn mức, thời gian, mở rộng đối tượng miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất nhập khẩu đối với hàng hóa tạo tài sản cố định.
Đáng chú ý, cơ quan tư vấn này đề xuất thời gian hoạt động của dự án đầu tư đặt khu kinh tế cùng với thời hạn thuê đất của các nhà đầu tư tại đây là 99 năm.
Đối với đầu tư hạ tầng, HIDS đề xuất Tp.HCM cần khuyến nghị Chính phủ đầu tư những tuyến giao thông để kết nối đặc khu kinh tế với các tỉnh Long An, Bà Rịa - Vũng Tàu, Tiền Giang...
UBND Tp.HCM trước đó đã có cuộc họp với các sở, ngành liên quan để bàn thảo về đề án thành lập đặc khu kinh tế, trình Trung ương và Bộ Chính trị xem xét.