Bộ phim là câu chuyện về cuộc đời danh sư võ thuật Diệp Vấn - người phát dương quang đại môn phái Vịnh Xuân Quyền nổi tiếng của Trung Quốc đồng thời cũng là sư phụ của Lý Tiểu Long.
Ngoài câu chuyện về cuộc đời Diệp Vấn, phim còn rẽ đi nhiều hướng khác về tính cách, cách sống của các nhân vật đặc biệt là các trưởng môn, hậu duệ của nhiều môn phái trong thời kí võ thuật từ hưng thịnh tới khi xuống dốc, về danh dự con người, về sự ham muốn quyến uy, những oán hận, nỗi đau, những mối thù truyền kiếp.
Phim gây được sự chú ý bởi dàn diễn viên ngôi sao như: Lương Triều Vỹ, Chương Tử Di, Triệu Bổn San, Tiểu Trầm Dương, Trương Chấn, Song Hye Kyo cũng như được đầu tư công phu dưới bàn tay của đạo diễn Vương Gia Vệ.
Chỉ tính riêng quá trình hình thành ý tưởng đã mất chục năm, quay phim mất 3 năm. Có thể nói, Nhất đại tông sư là một tác phẩm điện ảnh đan xen giữa võ thuật và nghệ thuật đáng để thưởng thức.