Ngôn ngữ là một trong những yếu tố cấu thành văn hóa có sức lan tỏa sâu rộng trong đời sống xã hội, vì nó là hiện tượng thường xuyên tất yếu của đời sống con người. Không có một lĩnh vực nào trong đời sống xã hội từ sản xuất kinh doanh đến nghiên cứu khoa học, đấu tranh chính trị - xã hội, hoạt động nghệ thuật, tình cảm tâm linh mà không liên quan đến ngôn ngữ. Người ta khó thể tưởng tượng đời sống xã hội sẽ như thế nào nếu thiếu ngôn ngữ như một phương tiện giao tiếp, chuyển tải thông tin, công cụ ghi nhận văn hóa, chứng tích lịch sử.
Vậy ngôn ngữ là gì? Ngôn ngữ hình thành như thế nào? Mối quan hệ giữa ngôn ngữ và tư duy, ngôn ngữ và văn hóa diễn ra như thế nào? Những câu hỏi đại loại như vậy đã được đặt ra và giải quyết trong lịch sử hàng trăm năm và có thể nói là hàng ngàn năm nay của Ngôn ngữ học. Cuốn sách này đã tập hợp những bài viết trong một thời gian dài được đăng tải trên Nội san Ngoại ngữ (Đại học Ngoại ngữ Hà Nội) nay là Tạp chí khoa học Ngoại ngữ (Đại học Hà Nội) và một số bài đăng trên tạp chí Thông tin Khoa học Xã hội thành một cuốn sách tham khảo với nhan đề Ngôn Ngữ & Văn Hóa...