"Nhật hoàng Hirohito là người quảng giao. Ông có bạn bè thuộc nhiều tuýp người khác nhau và có những người trong số họ thích viết về ông một cách thẳng thắn. Ông là người kín tiếng, đôi khi với ông những lời hùng biện nhất chính là không nói gì cả. Là người của công chúng, ông đã học được cách thận trọng khi nói về những vấn đề riêng của mình. Những tác phẩm có bút tích của ông để lại không nhiều. Nhưng chúng cho chúng ta thấy được tâm tư tình cảm của ông và giúp chúng ta hiểu được phản ứng của ông trước những sự kiện trọng đại đã trải qua trong đời. Sự thật là trong các dịp lễ tiết quan trọng, ông có sáng tác những bài thơ waka (hòa ca) theo phong cách của ông nội Nhật hoàng Minh Trị. Tất cả khoảng hơn 860 bài, hầu hết được viết sau năm 1945 và đã được xuất bản. Nhưng ông không cho xuất bản bất kỳ hồi ký nào của mình và thường chỉ bày tỏ chính kiến hoặc dự định của mình thông qua những người khác, mà những người này lại cho rằng thật là bất kính và không thích hợp chút nào nếu một thần dân Nhật Bản viết bài chỉ trích Nhật hoàng của mình".
Xung quanh cuộc đời vị hoàng đế Hirohito còn nhiều điều bí ẩn và gây tranh cãi. Ông là vị Nhật hoàng thứ 124, tại vị lâu nhất trong lịch sử Nhật Bản với 63 năm (từ năm 1929 đến 1989), đế hiệu Shōwa (昭和 Chiêu Hòa). Dưới thời cai trị của ông, nước Nhật đã trải qua nhiều cuộc biến động lớn như: cuộc chiến tranh Trung Quốc năm 1937, chiến tranh Châu Á – Thái Bình Dương năm 1941, tham gia vào cuộc Thế chiến thứ hai (1939 – 1945)… rồi đến công cuộc vật lộn với vô vàn khó khăn nhằm xây dựng đất nước sau chiến tranh.
Chủ đề Nhật hoàng Hirohito và nước Nhật thế kỉ XX được rất nhiều người nghiên cứu, nhưng không ai viết được đầy đủ, rõ ràng bằng Herbert Bix. Dưới nghiên cứu của Bix, ngay từ khi sinh ra, hoàng đế Hirohito đã được đặt vào vị thế cô độc trên đỉnh cao quyền lực chính trị quốc gia và được xem như biểu tượng địa vị thần thánh. Ảnh hưởng bởi sự kết hợp khác thường giữa truyền thống Nhật hoàng và thế giới quan khoa học hiện đại, vị hoàng đế trẻ Hirohito đã ban hành những đạo luật ưu việt, xây dựng nước Nhật Bản từ một quốc gia bại trận trong chiến tranh cùng những đè nặng của dấu ấn quá khứ, trở thành một cường quốc kinh tế trên thế giới. Chân dung Hirohito hiện lên với tính cách mạnh mẽ và đầy quyền tự trị.
Dựa vào hệ thống tư liệu đồ sộ chưa từng được khai thác kỹ càng trước đó, Nhật Hoàng Hirohito Và Công Cuộc Kiến Thiết Nước Nhật Hiện Đại đã vén lên bức màn thần bí về ảnh hưởng của Hirohito tới Nhật Bản và thế giới. Những quyết sách xây dựng nhà nước Nhật Bản hiện đại được phân tích tỉ mỉ, rõ ràng. Sự tiến bộ về mặt tư tưởng và hành động của Nhật hoàng Hirohito là tấm gương cho tất cả các nước Á Đông và những nước đang trong quá trình hiện đại hóa đất nước noi theo. Cuốn sách đặc biệt có giá trị đối với các nhà lãnh lý, các doanh nhân và giới trí thức trẻ Việt Nam – những người đang tìm kiếm bài học để xây dựng nước Việt Nam hiện đại.
-------
Lời khen tặng dành cho cuốn sách:
“Bùng nổ… đập tan cái vỏ bọc Nhật hoàng chiến tranh của một người nhút nhát, một vị quân vương bù nhìn.” — Los Angeles Times
'Kiến thức uyên thâm cùng lối kể chuyện mạch lạc dễ hiểu giúp chúng ta có cái nhìn sâu sắc hơn về thế giới của Nhật hoàng Hirohito và từ đó thay đổi cách nhìn nhận về lịch sử hiện đại; chân dung vị quân vương theo chủ nghĩa duy lý tàn nhẫn được khắc họa thật rõ nét.” — The New Yorker
“Một kiệt tác lịch sử làm xôn xao dư luận... cuốn sách tạo nên nhiều tranh luận nhất về vị cựu Thiên hoàng của Nhật Bản.” — The Economist
“Kể từ sau sự kiện Bức tường Berlin sụp đổ, chẳng có thứ gì đáng giá được xuất bản cho tới lúc cuốn sách của Herbert P. Bix ra đời... Đây quả thực là một tác phẩm đáng kinh ngạc - tham vọng mãnh liệt, nghiên cứu toàn diện, luận điểm táo bạo và ý nghĩa sâu sắc". — Business Week
“Một nghiên cứu mang tính đột phá... nó thôi thúc chúng ta nhìn nhận lại nhũng gì đã xảy ra trong suốt cuộc chiến tranh và nguyên nhân vì sao Nhật Bản không thể đối diện với quá khứ". — U.S News & World Report
“Một thành tựu hiếm có: tác phẩm làm đảo lộn tất cả những kiến thức vốn được cho là chuẩn mực... Thật ấn tượng". — Foreign Affair
Về tác giả:
Herbert P. Bix là tiến sĩ sử học và Ngôn ngữ Viễn Đông tại Đại học Harvard và thạc sĩ tại Đại học Massachusetts, ông là thành viên sáng lập ủy ban Học thuật Á châu.
Trong nhiều năm, ông đã nghiên cứu và công bố các bài viết về lịch sử nước Nhật hiện đại trên nhiều tạp chí tại Hoa Kỳ và Nhật Bản, đồng thời giảng dạy tại Khoa xã hội học thuộc Đại học Hitotsubashi, Tokyo.
Dựa vào hệ thống tư liệu đồ sộ chưa từng được khai thác khi đó, năm 2000, ông công bố cuốn sách Nhật Hoàng Hirohito Và Công Cuộc Kiến Thiết Nước Nhật Hiện Đại. Tác phẩm này ngay lập tức Đạt giải thưởng của Hội phê bình sách quốc gia Mỹ, năm 2000; giành giải Pulitzer cho thể loại Phi Hư cấu (Non-Fiction) năm 2001.
