Cuốn sách mà độc giả đang cầm trên tay gồm bốn chương, chia theo hai cặp vấn đề “lý luận” - “ứng dụng” và “Việt Nam” - “thế giới”.
Tất nhiên, hai cặp vấn đề này không đối lập mà đan xen vào nhau. Những vấn đề văn hóa học lý luận và ứng dụng sẽ được khảo sát trên tư liệu Việt Nam hoặc thế giới; ngược lại, những vấn đề văn hóa Việt Nam và thế giới sẽ được tiếp cận nghiên cứu từ lý luận và nhằm mục tiêu ứng dụng. Song, khi nói đến “văn hóa học lý luận” và “văn hóa học ứng dụng” thì tính chất lý luận hay ứng dụng là mục tiêu nổi trội, còn Việt Nam hay thế giới chỉ là chất liệu có tác dụng minh họa. Và khi nói đến văn hóa Việt Nam hay thế giới thì việc giải quyết những vấn đề đặt ra trong các nền văn hóa cụ thể mới là nhiệm vụ chính; còn lý luận chỉ là phương tiện, ứng dụng chỉ là hệ quả. Do vậy mà nội dung của bốn chương vẫn không chồng chéo lên nhau mà gắn bó chặt chẽ với nhau và bổ sung cho nhau.
Có thể xem cuốn sách này là sự tổng kết sơ bộ giai đoạn 22 năm nghiên cứu văn hóa và văn hóa học của tác giả (1990-2012). Ra mắt vào năm Nhâm Thìn 2012, sách không chỉ là một sự kiện có ý nghĩa đối với cá nhân tác giả mà còn đánh dấu một năm hoạt động của Trung tâm Văn hóa học Lý luận và Ứng dụng, mở đầu cho “Tủ sách văn hóa học Sài Gòn”.
