Có nhiều cách đọc và phê bình tác phẩm văn học. Ở Pháp, theo truyền thống của đại học, việc phê bình thường dựa vào những phương pháp của sử học và ngữ văn học, nhưng với sự phát triển mạnh mẽ của các ngành khoa học ngữ văn, cách nhìn văn bản đã đổi mới. Văn học trước kia được xem như một đối tượng thẩm mỹ, bỗng dưng trở nên một hiện tượng của con người. Ngoài cấu trúc luận, hiện tượng luận, sự xuất hiện của vô thức và ngành xã hội học theo xu hướng mát xít đã đem lại những cách thức phê bình mới khiến môn phê bình văn học trở nên đa dạng.
Riêng về môn phân tâm học, Freud đã đặt viên đá đầu tiên làm nền móng cho một ngành phê bình mới. Những công trình diễn giải của các nhà phê bình cho thấy cách đọc tác phẩm từ nay trở nên đầy ngờ vực và do đó rất phong phú.