Làng kẹo lạc

Tiết trời đông, gió lạnh thấu da. Ngồi co ro trong một quán cóc, uống chén trà nóng, nhấm nháp đôi thanh kẹo lạc thơm giòn là cái thú bình dân của không ít người. Làng Đan Phượng (Hà Tây) là nơi cung cấp một lượng lớn kẹo lạc cho thị trường Hà Nội. Ngoài ra, các gia đình còn làm thêm bỏng, ngô cay, bánh rán.

Làm kẹo lạc, nguyên liệu dễ tìm lại không tốn nhiều lao động, nhưng để có được những thanh kẹo "thơm ngon giòn tan" vừa ngọt miệng, vừa ngon mắt thì không phải dễ. Lạc được rang chín vàng rộm, bóc lớp vỏ lụa và vỡ đều mảnh. Nha được đun kỹ, quấy lạc, đổ ra mâm, cán đều, cắt thành thanh, để khô và đóng gói.

Khó nhất là rang lạc và nấu nha. Nếu để quá lửa, hạt lạc sẽ cháy, thanh kẹo sẫm màu và không thơm. Vào mùa nồm, nếu đun quá già, nồi nha sẽ có màu đỏ quạch. Mùa hanh, nồi nha đun chưa đủ độ, thanh kẹo sẽ có màu trắng nhạt. Cái khoảnh khắc giữa non và già, đủ lửa hay quá lửa để có được mẻ lạc vàng thơm, nồi nha không bị trắng nhạt hay đỏ quạnh là rất ngắn ngủi, chỉ tính bằng giây. Chậm một chút là mẻ kẹo đã kém chất lượng hẳn. Trong gia đình, người thành thục, nhiều kinh nghiệm nhất phải làm việc nấu nha, rang lạc. Những người khác thì cán, cắt, đóng gói...