Lịch củ tương me

Dù nướng hay chiên, nước chấm phù hợp với lịch củ vẫn là tương me. Cho một ít nước tương ngon vào chén, một vắt me chín đã lột bỏ vỏ và một ít đường cát, trộn đều lên cho đường tan và bột me ra nhựa, ta sẽ có một món nước chấm tuyệt hảo để ăn với khô lịch củ.

Lịch củ còn có tên khác là cá lạc, sống ở vùng nước mặn và lợ, thân tròn như thân rắn, tùy theo lớn nhỏ có con to cỡ chừng ngón tay hoặc ngón chân cái, dài khoảng 50-80 cm, thân có nhiều chất nhớt rất trơn, dễ bị vuột khi bắt hay cầm chúng.

Lịch củ sau khi đánh bắt được, người ta phải làm cho chúng chết rồi phơi gió trời vài giờ cho cá khô nhớt, xong xẻ ra, bỏ ruột và phơi. Có nơi người ta xát vào thân cá một hỗn hợp muối, đường, bột ngọt, sả, ớt trước khi đem phơi, khi đem chế biến thành thức ăn, khô lịch củ sẽ thơm ngọt dịu và ngon hơn.

Khô lịch củ thông thường có hai cách ăn: nướng hoặc chiên mỡ. Nếu nướng thông thường người ta đốt than đước hoặc than gáo dừa cho đỏ rực, đặt vỉ nướng rồi để cá lên, trở qua lại vài bận đến khi thấy vừa chín là lấy ra ngay. Còn chiên thì bắc chảo lên bếp đợi chảo nóng lên, cho ít mỡ vào để sôi rồi đập dập vài tép tỏi bỏ vào cho có mùi thơm, xong cho lịch củ khô được cắt ngắn ra mỗi khúc chừng 5 cm vào, dùng đũa đảo qua đảo lại vài bận khi thấy cá vừa chín tới thì nhấc xuống, chớ để lâu sẽ bị khét.

Nếu ai có qua vùng nước mặn và lợ ven biển Đông ở Nam Bộ... mà không ghé mua vài chùm khô lịch củ về dùng hoặc để biếu tặng bà con, bạn bè thì thật là một điều thiếu sót...