Ruốc Nghệ

Ruốc Nghệ được làm từ tép biển (tiếng địa phương gọi là khuyết) thân bé như tép đồng, khi ủ mắm dậy mầu đỏ au. Ruốc được dùng làm nước chấm, gia vị hoặc ăn kèm với bún cũng ngon tuyệt.

Dân miền biển ủ hàng tạ con khuyết để làm ruốc trong những thùng gỗ to. Hầu hết các gia đình nông dân thường trữ sẵn hũ ruốc trong nhà để làm thức ăn lâu dài. Ngày đông hửng nắng, người ta phơi hũ mắm ruốc ở góc sân, miệng hũ bịt tấm vải xô để tránh bụi bặm và ruồi nhặng. Nắng ấm. Ruốc dậy mùi cả xóm. Khách vùng khác đến, ngửi mùi ruốc thường hắt xì hơi, nhưng đối với người bản xứ thì đó là mùi thơm dễ chịu.

Người ta thường dùng ruốc để làm gia vị. Một nồi canh hoặc một nồi xào, sau khi đã chín, cho một đũa ruốc vào và quấy đều, sẽ dậy mùi ngay, khiến cho chất lượng nồi thức ăn thay đổi. Ruốc cũng có thể pha dấm hoặc vắt chanh vào để làm nước chấm tất cả các loại rau. Nhưng ăn thô với khế và bún thì ngon tuyệt và được thưởng thức nguyên vị của ruốc.

Ăn ruốc với khế phải chọn khế chua. Khế không dùng dao thái thành từng lát mỏng, mà dùng hai bàn tay vặn quả khế ra bớt nước. Nhiều gia đình làm sẵn cái kẹp gồm hai thanh gỗ, một đầu chốt lại, khi ép đặt quả khế vào giữa rồi kẹp gỗ làm cho quả bẹp. Sau đó, xé khế ra từng miếng, quệt vào ruốc trộn ớt đỏ, nhai một cách bỗ bã. Lưỡi được tiếp xúc với một món ăn vừa mặn vừa chua vừa cay, làm bừng cả hệ thống thần kinh vị giác. Nước mắt nước mũi chảy ra trong niềm khoái cảm.

Ăn bún ruốc cũng là một thú quê của người dân Nghệ. Bún được chế biến thành những lát dày, do nhiều sợi to quấn vào nhau, có khi là hai lát dính chặt khó gỡ ra được. Bát ruốc mầu đỏ au rắc lưa thưa những miếng ớt đỏ. Bạn có thể dùng tay cầm lát bún gập lại, quệt vào bát ruốc, ăn một cách ngon lành. Ăn không biết chán và đến no mới thôi