HẢI QUAN VÀ THUẾ QUAN
Hải quan là một cơ quan hành chính của nhà nước đặt tại các cửa khẩu ở ven biển, biên giới hoặc nội địa, có nhiệm vụ quản lý, giám sát việc xuất nhập khẩu. Hải quan căn cứ vào pháp lệnh của nhà nước tiến hành việc giám sát, kiểm tra, thu thuế, ngăn chặn buôn lậu đối với các hàng hoá xuất nhập khẩu, các bưu kiện, hành lý của hành khách, tiền bạc, chứng khoán và các công cụ vận tải.
Hải quan thường đặt tại vùng duyên hải, trong đất liền thường đặt tại tuyến đường bộ biên giới. Tại thủ đô hay những thành phố lớn cũng thường có cơ quan hải quan, Lãnh vực do hải quan quản lý gọi là khu vực hải quan, ranh giới của nó gọi là ''quan cảnh''. Quan cảnh là phần lãnh thổ của một nước được phân bố thích hợp với sắc lệnh hải quan, là khu vực hải quan quản lý và thực hiện nhiệm vụ hải quan. Thông thường thì quan cảnh thống nhất với quốc cảnh, nhưng cũng có những nước quan cảnh nhỏ hơn hoặc lớn hơn quốc cảnh. Trường hợp thứ nhất là những nước không có cảng tự do, khu mậu dịch tự do hoặc khu chế xuất; những đặc khu kinh tế đó không nằm trong phạm vi quan cảnh. Trường hợp thứ hai chỉ những nước đã thiết lập liên minh thuế quan với nhau; vì giữa các nước tham gia liên minh đã xoá bỏ thuế quan, lãnh thổ của những nước này trở thành một quan cảnh thống nhất.
Hải quan từng bước được xây dựng và phát triển theo đà phát triển của mậu dịch quốc tế. Cùng với chính sách mở cửa, hải quan của ta đã có mặt ở nhiều nơi để thực hiện chức trách của mình. Cơ quan cao nhất là Tổng cục hải quan, chịu trách nhiệm quản lý thống nhất hệ thống hải quan và hướng dẫn nghiệp vụ hải quan trong phạm vi cả nước.
Thuế quan là loại thuế của hải quan đánh vào hàng hóa xuất nhập cảnh căn cứ theo luật thuế hải quan do nhà nước công bố. Tuỳ theo đối tượng thu thuế, thuế quan có thể chia ra thuế nhập khẩu, thuế xuất khẩu, thuế quá cảnh. Căn cứ vào sự khác nhau giữa tình hình trong nước và quốc tế, nhà nước có thể điều chỉnh các sắc thuế và thuế xuất của thuế quan.
