Phân loại dòng chảy biển như thế nào?
Dòng chảy được đặc trưng bởi hướng và vận tốc của nó. Có thể phân loại dòng chảy biển theo những đặc điểm sau:
- Các nhân tố hay các lực gây dòng chảy.
- Độ ổn định.
- Độ sâu phân bố.
- Tính chất chuyển động.
- Tính chất lí hoá.
Việc phân loại dòng chảy theo các nhân tố hay các lực gây dòng chảy được xem là cách phân loại chính.
Theo các nhân tố hay các lực gây dòng chảy:
a) Dòng chảy građien gây bởi građien ngang của áp suất thuỷ tĩnh xuất hiện khi mặt biển nằm nghiêng so với mặt đẳng thế. Tuỳ theo nguyên nhân gây nên độ nghiêng của mặt biển có thể chia:
- Dòng dâng rút là dòng chảy gây nên bởi sự dâng và rút nước dưới tác dụng của gió.
- Dòng građien áp lực là dòng chảy gây nên bởi sự thay đổi áp suất khí quyển. - Dòng chảy bờ là dòng chảy gây nên bởi sự dâng mực nước ở ven bờ và các vùng cửa sông do nước sông chảy ra.
- Dòng chảy mật độ là dòng chảy gây nên bởi građien ngang của mật độ nước. Nếu sự phân bố không đều của nhiệt độ và đố muối gây nên thì dòng chảy này gọi là dòng chảy nhiệt muối.
b) Dòng chảy gió là dòng chảy trôi: dòng chảy trôi do tác động kéo theo của gió gay nên, còn dòng chảy gió thì do tác động đổng thời của nguyên nhân nói trên và độ nghiêng của mặt biển tạo nên dưới tác dụng trực tiếp của gió và sự phân bố lại mật độ do dòng chảy trôi.
c) Dòng triều là dòng chảy do sóng thuỷ tiều gây nên.
Theo độ ổn định:
a) Dòng chảy cố định: là dòng chảy có hướng và vận tốc ít biến đổi trong mùa hay trong năm: ví dụ: dòng chảy tín phong các đại dương, dòng chảy Gulf stream vv.
b) Dòng chảy tuần hoàn là dòng chảy biến đổi định kì. Dòng triều thuộc loại này.
c) Dòng chảy tạm thời là dòng chảy biến đổi không có tính chất định kì.
Theo độ sâu:
a) Dòng chảy mặt là dòng chảy quan trắc được trong lớp nước hàng hải, tức lớp nước ứng với phần chìm dưới nước của tàu (0 - 10m).
b) Dòng chảy tầng sâu, là dòng chảy quan trắc được ở độ sâu giữa dòng chảy mặt và dòng chảy sát đáy.
c) Dòng chảy sát đáy là dòng chảy quan trắc ở lớp nước sát đáy. Ma sát đáy ảnh hưởng mạnh đến dòng chảy này.
Theo tính chất chuyển động: dòng chảy uốn khúc, dòng chảy thẳng và dòng chảy cong. Các dòng chảy cong có thể chia thành dòng xoáy thuận, chuyển động ngược chiều kim đồng hồ ở Bắc Bán Cầu và cùng chiều kim đồng hồ ở Nam Bán Cầu và các dòng xoáy nghịch chuyển động theo hướng ngược lại.
Theo tính chất lí hoá: các dòng chảy nóng và lạnh, mặn và nhạt. Tính chất của dòng chảy được xác định qua tương quan giữa nhiệt độ hay độ muối của khối nước tham gia chuyển động và nước xung quanh. Nếu nhiệt độ nước trong dòng chảy cao hơn nhiệt độ của nước xung quanh thì dòng chảy đó gọi là dòng chảy nóng, nếu thấp hơn gọi là dòng chảy lạnh. Các dòng chảy mặn và nhạt cũng xác định một cách tương tự.
