Vườn quốc gia núi lửa Hawaii
Mỗi khi chuyển gió và bầu trời trở nên đen kịt trên đảo Hawaii lớn, thì luồng không khí mang hơi mặn của muối bất chợt chuyển thành mùi cay cay nồng nồng. Chính là lúc tất cả du khách phải vội vã trở về đất liền, nơi mà hai ngọn núi lửa Mauna Loa và Kilaunea đang hoạt động trông giống như những ngọn tháp giữa quang cảnh xanh rờn của trời biển.
Một nhà du lịch nổi danh đã từng thăm hòn đảo này năm 1866 viết: “mùi lưu huỳnh nặng, nhưng không hề khó chịu đối với một kẻ phạm tội”. Những gì mà Mark Twain (1835 - 1910) coi là món khai vị của địa ngục, thực ra là mùi vị của tạo hoá, vì hòn đảo Hawaii không ngừng được đổi mới nhờ các nguồn lực tự nhiên.
Các nhà khoa học đưa ra lý thuyết cho rằng mỗi một đảo trong số 8 đảo chính của quần đảo Hawaii được hình thành bên trên một điểm nóng, nơi mà mắc - ma từ một vùng rộng khoảng 30- 40 dặm bên dưới đáy đại dương phun lên trước sức cản của môi trường đá, đồng thời là vỏ ngoài của Trái Đất đang di chuyển một cách chậm chạp. Tại nơi mà các loại đá đều bị nghiền nát, nóng chảy, một ngọn núi lửa ra đời. Những lần phun kế tiếp nhau trong hàng triệu năm sau tạo nên cái chuỗi dài của núi lửa, hết cái này đến cái khác, cho đến khi nó nổi lên thành những hòn đảo trên biển.
Đối với con người, các ngọn núi lứa Hawaii quả là một thảm họa, song với những ngọn núi lửa của Hawaii độ dốc thoai thoải thường vẫn có lời cảnh báo trước, mỗi khi chúng bắt đầu hoạt động, do đó dân chúng ở quanh vùng có thể kịp thời sơ tán. Và sự bùng nổ của những ngọn núi lửa này đôi khi là món quà của đất. Ngọn Kilaunea kể từ năm 1983, đã cho Hawaii thêm 850 triệu thước vuông Anh dung nham, nghĩa là đủ vật liệu để làm thêm một con đường cao tốc 4 làn xe, dày 31 feet nối New York với San Francisco. Nhờ những kiến thức khoa học đã làm thay đổi những truyền thuyết cho rằng mỗi lần phun của núi lửa đều do Nữ thần Núi lửa huyền thoại Pele chỉ huy điều khiển. Khi bị đe dọa, người ta cẩn thận lấy một cái chai đựng đầy gừng đặt nó ở gần một dòng nham thạch đã đông cứng và hy vọng sẽ được hưởng mọi sự tốt lành. Nhưng đó chỉ là huyền thoại, thể hiện sự cầu mong của con người trước những hiểm hoạ thiên nhiên mà con người nhỏ bé không sao chế ngự được.
Vườn quốc gia núi lửa Hawaii được UNESCO ghi vào danh sách Di sản tự nhiên thế giới năm 1987.
