Na Uy – Vịnh khe lớn
Vịnh khe lớn cắt những nhát khổng lồ vào bờ biển Na Uy, là thẳng cánh khiến con người sững sờ
Ngồi trên một chiếc thuyền nhỏ đi trong vịnh Na Uy toàn sắc xám, vách núi thâm nghiêm, hùng vĩ, sẽ hiểu được truyền thuyết Varhala và những vị thần Bắc Âu ưu sầu, trầm tư thế nào!!. Trong những ngày có sương mù mờ mịt, có thể mường tượng những chiếc thuyền của bọn cướp biển Bắc Âu trong thời xa xưa thân bí này!
Vịnh khe là một danh từ Na Uy, hàm nghĩa đơn giản là “cánh tay biển cả”. Các nhà địa chất sử dụng từ này để chỉ những khe hẹp dài trên bờ sâu vào đất liền và lấy dãy núi vách dựng đứng làm giới hạn.
Vịnh khe ở vùng Scandinavia hình thành vào thời sông băng từ mấy nghìn năm trước. Sông băng bấy giờ bào ruỗng mặt trái đất có dòng băng chảy qua, chỗ nó khoét ruỗng thành hang hình chữ U, vách núi dựng đứng ở ven dòng nước hiện rõ vết tích bị sông băng bào mòn, vịnh khe đổ ra biển của nó tương đối nông, bởi vì sông băng lục đến đây đã hết năng lực đục ruỗng nền đá. Nhưng không phải nhà địa chất nào cũng có thể tiếp nhận quan điểm khe vịnh hình thành hoàn toàn đo tác dụng của sông băng. Có một số đáy vịnh sâu nhất, như vịnh Solheim, điểm sâu nhất của nó ăn sâu cỡ 1200 mét, được coi là nơi thấp hơn mặt biển mà không thể đục đẽo khe vịnh.
Vịnh xuất hiện ở ven biển, những chỗ nó luồn vào từng là đất liền có vùng băng mênh mông bao phủ. Ở Na Uy có những vùng băng 10.000 năm trước, nay đã không còn nữa; chỉ có cánh đồng băng nhỏ, cô lập như đồng băng ở hang Jost, vùng Bắc vịnh Solheim. Áp lực cùng vùng băng trong mỗi sông băng từ hang núi chảy ra biển, quá trình đó ngày nay còn có thể nhìn thấy ở vịnh Nam Skuran ở phía Tây đảo Greenland. Sông băng vẫn chảy qua đầu nguồn vịnh, hình thành núi băng màu lam lục giá lạnh.
Ở Na Uy, vịnh khe làm giao thông trở ngại trên bộ, thôn trang ở hai bờ vịnh chỉ cách nhau vài cây số, nhưng đường bộ, có khi phải đi vòng quanh vài trăm cây số, Nhất là vào thời trước đây, có một số vùng cư dân không thể đi trên bộ, bởi vì vịnh có vách núi dựng đứng như vách tường, không thể mở đường sá đi lại.
Vách núi cao vọt ở vịnh Geiranger khiến thuyền bè phái chạy vòng vèo.
