Từ tháng 4/2016, Nhật Bản sẽ hoàn thành giai đoạn cuối trong quá trình tự do hóa hoàn toàn thị trường điện, cho phép các hộ gia đình được quyền lựa chọn nhà cung cấp.

Một góc khu trung tâm mua sắm Outlet ở Osaka Nhật Bản. Ảnh: EVN

Trước đó, Chính phủ Nhật Bản cũng đã cho phép các xưởng sản xuất, các cao ốc và siêu thị được hưởng đãi ngộ này. Tự do hóa ngành điện sẽ chấm dứt giai đoạn độc quyền bán điện của các công ty điện lực khu vực và mở ra một thời kỳ đầy tính cạnh tranh cho thị trường điện Nhật Bản.

Được ước tính có quy mô 60 tỷ USD, thị trường điện dành cho các hộ gia đình và những cơ sở kinh doanh nhỏ là “miếng bánh” hấp dẫn đối với các công ty năng lượng. Trong 5 năm qua, hàng trăm công ty đã được thành lập để tận dụng cơ hội mà quá trình tự do hóa thị trường này mang lại.

Giáo sư Takao Kashiwagi, Viện nghiên cứu công nghệ, trường Đại học Công nghiệp Tokyo cho biết: “Rất nhiều công ty đăng ký hoạt động nhưng không sản xuất điện mà chỉ đóng vai trò trung gian mua bán điện sẽ bị tước tư cách, chỉ khoảng vài chục đến 100 công ty mới thành lập có thể tồn tại. Những công ty này đa phần do các công ty cung cấp khí đốt lập nên, họ có kinh nghiệm trong ngành năng lượng và có tiềm lực tài chính mạnh”.

Quá trình tự do hóa diễn ra vào thời điểm giá điện bán lẻ tại Nhật Bản không ngừng tăng lên và Nhật Bản phụ thuộc hầu như hoàn toàn vào năng lượng nhập khẩu.

Ông Muramatsu Mamoru, Tổng giám đốc Công ty Điện nguyên tử Nhật Bản: “Chúng tôi phải tăng giá bán điện vì thiếu nguồn cung từ các lò phản ứng hạt nhân. Điện hạt nhân vẫn là phần quan trọng nhất của các công ty điện lớn tại Nhật Bản”.

Chính phủ Nhật Bản tin rằng, việc cho phép các hộ gia đình lựa chọn nhà cung cấp điện sẽ buộc các công ty điện lực giảm giá điện và tối ưu hóa sản xuất. Chính phủ Nhật Bản cũng sẽ buộc các công ty điện lực lớn phải tách biệt khâu phát điện, truyền tải và bán lẻ để tăng sức cạnh tranh trên thị trường.