Trong khi ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn cho rằng việc Thái Lan xả kho gạo dự trữ không ảnh hưởng đến xuất khẩu gạo của Việt Nam, ngành công thương nhận định thị trường thế giới sẽ biến động khó lường
Chiều 4-5, trả lời phóng viên Báo Người Lao Động, ông Lê Văn Bảnh, Cục trưởng Cục Chế biến nông lâm thủy sản và nghề muối (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), khẳng định việc Thái Lan thông báo xả kho gạo hơn 11 triệu tấn sẽ không ảnh hưởng nhiều tới xuất khẩu gạo của Việt Nam.
Gạo giá thấp sẽ bị cạnh tranh
Theo phân tích của ông Bảnh, do gạo Thái Lan đã tồn kho lâu, chất lượng giảm, chủ yếu là gạo phẩm cấp thấp. Trong khi đó, gạo của Việt Nam mới thu hoạch, chất lượng tốt nên được các nước ưa chuộng hơn. Ngoài ra, các doanh nghiệp đã ký các hợp đồng từ cuối năm 2015 đến nay, vẫn chưa giao hết hàng, còn hơn 1 triệu tấn gạo, trong khi lượng gạo hàng hóa của chúng ta không còn nhiều. “Việc Thái Lan bán gạo dự trữ ồ ạt là không đáng lo” - ông Bảnh nhận định.
Ông Bảnh cho biết tuần rồi, ông đã làm việc với lãnh đạo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) về việc Thái Lan xả kho gạo trong tháng 5 và 6-2016. “VFA cho biết đã nắm được thông tin này và không hiểu người Thái sẽ làm thế nào để có thể bán được từng đó gạo trong 2 tháng” - ông Bảnh nói.
Gạo xuất khẩu của Việt Nam trong 4 tháng đầu năm 2016 tăng 13,8% về giá trị so với cùng kỳ Ảnh: Ngọc Trinh
Đại diện Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) nhìn nhận chương trình giải phóng gạo tồn kho của Thái Lan đã được thực hiện từ những năm trước. Tuy vậy, việc xuất hiện thông tin nước này xả lượng gạo tồn kho lớn trong bối cảnh hiện nay cho thấy tình hình thị trường gạo thế giới sẽ biến động khó lường. Cơ quan liên quan cần có những giải pháp linh hoạt, chủ động trong công tác điều hành.
Bộ Công Thương cho biết đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chức năng trực thuộc, VFA tăng cường theo dõi sát thị trường để chủ động nắm thông tin thị trường, chủ động điều chỉnh hoạt động kinh doanh, giảm thiểu rủi ro.
Ông Lâm Anh Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Lương thực Thịnh Phát (Bến Tre), nhận định Thái Lan xả kho gạo là dễ hiểu vì họ không thể giữ lâu hơn. Thái Lan sẽ xả hàng với giá rẻ khiến gạo Việt Nam gặp khó khăn. “Gạo tồn kho của Thái không thể ngon bằng gạo mới của Việt Nam nhưng với những nước nghèo thì rẻ là ưu tiên số 1. Đây là dòng gạo cạnh tranh trực tiếp với gạo thông dụng giá thấp đang chiếm tỉ lệ lớn trong cơ cấu xuất khẩu của Việt Nam” - ông Tuấn nói.
Ông Nguyễn Đình Bích - nguyên Phó trưởng Ban Nghiên cứu Chiến lược phát triển thương mại, Viện Nghiên cứu thương mại (Bộ Công Thương) - cho rằng việc Thái Lan xả kho gạo chắc chắn ảnh hưởng đến giá gạo thế giới. Việt Nam là nước xuất khẩu gạo lớn chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng vì muốn bán được phải hạ giá.
Theo ông Huỳnh Thanh Nhuận, Phó Giám đốc ngành lương thực Tập đoàn Lộc Trời, cho rằng Thái Lan xả hàng sẽ là cái cớ để nhà nhập khẩu dìm giá gạo của Việt Nam.
Cần theo dõi, khuyến cáo kịp thời
Theo Cục Chế biến nông lâm thủy sản và nghề muối, do ảnh hưởng của hạn mặn nên giá lúa, gạo ở ĐBSCL có xu hướng nhích lên, giá bán trong nước hiện cao hơn giá đã ký xuất khẩu. Giá gạo xuất khẩu khoảng 370-400 USD/tấn, tương đương 8.000-9.000 đồng/kg, trong khi giá bán trong nước đang trên 10.000 đồng/kg. Từ thực tế đó, Chính phủ không tạm trữ lúa gạo như mọi năm.
Một chuyên gia trong ngành thương mại phân tích: “Có thời điểm, tồn kho lúa gạo của Thái Lan lên đến 18 triệu tấn. Việc xả gạo của Thái Lan mới chỉ là kế hoạch. Thực tế có thực hiện được hay không, cơ quan chức năng trong nước cần theo dõi diễn biến và có khuyến cáo kịp thời đến người dân” - vị chuyên gia này đề xuất.
Theo những người am hiểu thị trường gạo thế giới, trước đây, Thái Lan mỗi năm xuất khẩu khoảng trên dưới 9 triệu tấn gạo. Do đó, việc nước này xả hết kho gạo 11 triệu tấn trong 2 tháng là không khả thi.
4 tháng đầu năm xuất khẩu gạo đạt 916 triệu USD
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tháng 4-2016, cả nước xuất khẩu ước đạt 510.000 tấn gạo với giá trị 235 triệu USD. Tính chung 4 tháng đầu năm nay, xuất khẩu gạo ước đạt 2,06 triệu tấn với giá trị 916 triệu USD, tăng 11,8% về khối lượng và tăng 13,8% về giá trị so với cùng kỳ năm 2015. Giá gạo xuất khẩu bình quân trong tháng 3-2016 đạt 438 USD/tấn, tăng 0,32% so với cùng kỳ năm 2015.
Về thị trường xuất khẩu, Trung Quốc đang đứng thứ nhất về nhập khẩu gạo của Việt Nam trong 3 tháng đầu năm 2016 với 31,54% thị phần. Ba tháng đầu năm 2016, xuất khẩu gạo sang thị trường này đạt 474,39 triệu tấn, trị giá 214,58 triệu USD, tăng 41,78% về khối lượng và tăng 61,76% về giá trị so với cùng kỳ năm 2015. Indonesia là thị trường nhập khẩu gạo lớn thứ hai của Việt Nam trong 3 tháng đầu năm 2016 với 20,45% thị phần, đạt 350.700 tấn, trị giá 139,1 triệu USD, tăng 73,8 lần về khối lượng và 74,2 lần về giá trị so với cùng kỳ năm 2015. Các thị trường khác cũng có sự tăng trưởng mạnh gồm Ghana, Philippines, Bờ Biển Ngà.
Văn Duẩn - Thùy Dương - Ngọc Ánh
