Truyện: Bóng Đè

Tác giả: Đỗ Hoàng Diệu

Thể loại: Truyện ngắn hay nhất

Bóng Đè - tuyển tập truyện ngắn ám chỉ và ám gợi gây sức hút lớn đối với độc giả.

Bóng Đè_Đỗ Hoàng Diệu

Rất nhiều bạn đọc sau khi đọc Bóng đè đã liên tưởng ngay đến một đoạn viết nổi tiếng trong truyện ngắn Vàng lửa của Nguyễn Huy Thiệp. Đó là đoạn bút ký của nhân vật người Pháp tên Phăng, y là một trong số vài người châu Âu giúp việc cho vua Gia Long. “Đặc điểm lớn nhất của xứ này là nhược tiểu. Đây là một cô gái đồng trinh bị nền văn minh Trung Hoa cưỡng hiếp. Cô gái ấy vừa thích thú, vừa nhục nhã, vừa căm thù nó. Vua Gia Long hiểu điều ấy và đấy là nỗi cay đắng lớn nhất mà ông cùng cộng đồng phải chịu đựng” [ 1]. Đây là đoạn viết ấn tượng nhất trong Vàng lửa. Nó cũng là một trong những phát ngôn nặng ký nhất xuất hiện trong các tác phẩm của Nguyễn Huy Thiệp. Gần hai mươi năm sau Đỗ thị Hoàng Diệu đã công khai minh họa nó bằng một tác phẩm không kém phần ấn tượng: Bóng đè.

Trở lại trường hợp Bóng đè của Đỗ Hoàng Diệu. Khi Bóng đè được xuất bản ở Việt Nam không ít người tiếc rẻ vì nó không được nguyên vẹn. Có nghĩa là liều lượng ám chỉ đã được giảm bớt. Thế nhưng cho dù bị cắt xén nó vẫn được đón nhận hết sức nồng nhiệt. Thậm chí, nếu ở bản in sau những chi tiết về gốc gác Trung Hoa của chồng Thụ bị lược bớt thì Bóng đè vẫn còn nguyên giá trị của nó. Có thể bớt đi không ít lời xuýt xoa, tiếc rẻ nhưng cũng bớt đi những cái lắc đầu của những độc giả khó tính, những người có khuynh hướng nghệ thuật vị nghệ thuật, những người ghét sự ám chỉ lộ liễu, những người ghét “sự nống lên quá đáng ý nghĩa được ám gợi”. Như vậy, có thể thấy trong một tác phẩm văn học thì ám gợi mới là quan trọng, còn ám chỉ (ít nhiều lộ liễu) thì có hay không cũng được. Ám chỉ khiến người ta đắc ý, còn ám gợi lại khiến người ta chao đảo, rung rinh.

Mời các bạn cùng đọc và chia sẻ!