Hồi năm tuổi, Tý thấy chị lần đầu tiên.
Nó núp sau quần the đen của má, lấm la lấm lét nhìn chị xồng xộc vào nhà như gió ngược mùa, hâm hấp nóng. Sơ mi xám tro, quần jean bạc thênh thếch, chị đá chống chiếc 67 đen trũi, quẳng ba lô nặng trịch rồi cười ngân, "Tía, má, con mới dzìa!"
Đợt đó Tý hoảng hồn lắm, vì trong cái non nớt ấu thơ, nó chưa chuẩn bị cho việc bản thân có một bà chị từ trên trời rớt xuống. Mãi đến khi thấy tía má nói chuyện với chị thản nhiên như quen nhau từ lâu lắm rồi, nó mới dám lại gần chị hơn. Chợt nó nhận ra, trong cái mùi khét nắng, mùi gió, bụi của những ngày lênh đênh, rong ruổi bâ'p bênh giữa dòng, chị vẫn thoang thoảng mùi ngòn ngọt con gái đôi mươi. Tý nhận ra cái mùi đó bởi mỗi khi chị Lành bên nhà qua dỗ ngủ, nó vẫn hay áp mặt vào ngực chị, hít một hơi dài. Mùi con gái, như mùi lúa đang trong mùa gặt, nồng nồng mà thanh thanh.
Nhưng chỉ là nghĩ thế thôi, chứ Tý chẳng dám tin chị là đàn bà, bởi, chị khác xa cái chuẩn đàn bà trong nó đặt ra.
Đàn bà trong thằng nhỏ năm tuổi, không thể nào mạnh mẽ như chị. Đàn bà khi đó, chỉ nâu sòng quần the ông thấp ông cao lom com ngoài bờ ruộng, mò tôm, bắt tép cho chồng, cho con. Có khi địu thêm thằng nhỏ trên lưng, lúc lại vạch áo, đưa cặp vú tồng ngồng cho con bú giữa chợ làng. Chị không nằm trong chuẩn đàn bà, nhưng vẫn cứ là đàn bà theo lời má.
"Đàn bà như bây, ai dám lấy!"
"Mắc chi đàn bà phải cần người lấy hả má?"
Chị hỏi lại trong cái lắc đầu ngao ngán của má, thôi thì lâu lâu mới gặp một lần, không lẽ cứ trách, cứ hờn mãi cho đặng.
Chị hơn Tý đâu hai chục tuổi. Má kể năm đó, tía má ráng lắm để có thêm thằng con, vì chị đi hoài, mà đi như chẳng có ngày về, thôi thì hai thân già tự biết lo xa, kiếm thêm đứa nữa, lỡ có mệnh hệ nào cũng còn người chăm sóc. Bốn chục mang bầu, nguy hiểm lắm chứ chẳng chơi, nhưng vẫn cứ "ráng" để có đứa cầm gậy khóc lúc trăm tuổi già.
Tý sợ chị.
Tối, nó đứng núp sau hàng hiên, nhìn chị ngồi vắt chân, phì phèo thuốc lá trong ánh trăng bàng bạc. Hút thuốc là trò của đàn ông, đàn bà hút thuốc là
là đàn bà hư. Nghe sột soạt tiếng lá cây, chị quay đầu lại nhìn, thằng nhỏ lâ'm lét chạy tọt đi mâ't, đánh rơi luôn nụ cười hiền cua chị sau lưng.
Chị đi chiều chạng vạng. Má nói lí nhí, giọng vừa hờn mát, vừa năn nỉ.
"Sao bây không ở lại sáng mai đi? Tối trời, chạy xe nguy hiểm."
"Đường này nhắm mắt chạy không đụng ổ gà, có gì nguy hiểm đâu má!"
Tía ngồi hút thuốc, nhìn theo bóng chiếc 67 khuất dần, má gom mớ quần áo cũ chị để lại, hít một hơi rồi đem giặt, chép miệng.
"Đàn bà như nó, đời chắc khổ."
Chợt Tý nhớ, hình như qua nay, chị về, tía với chị chưa nói được với nhau mười chữ.
***
Ngày lại trôi về phía miền xa, Tý lớn, tía má già, chị vẫn biền biệt ở đẩu ở đâu. Nhiều khi nghe tiếng má thở dài, tự hỏi đứa con gái không biết sống chê't phương nào, rồi tiếng tía trách, nhớ làm chi cái thứ đó, Tý giận chị ghê lắm. Người đâu mà vô tâm phát sợ, có tía, có má mà như từ đất nẻ chui ra.
Có bữa học về, thằng Tý áo rách toe, đầu u vài cục, má hỏi, nó im im, cắn răng lắc đầu, đến khi tía xách roi mây, thằng nhỏ khóc như lũ.
"Tụi nó nói chị bỏ nhà theo trai... còn nói tía má ăn ở sao mới có đứa con gái như vậy."
Tía làm rớt cây roi mây cái bịch, má thừ người, nước mắt tự dưng tràn khóe. Đêm đó Tý nghe má mất ngủ, tiếng thở sao dài đằng đẵng như màu đêm.
***
Lần chị về sau, cách khoảng năm năm biền biệt.
Cũng như lần trước, chị ào vào nhà như cơn gió ngược mùa. Hanh hanh, khô khô. Lần này tóc chị cắt cao, da đen nhẻm, trên tay còn dán vài miếng băng cá nhân. Má mừng ra mặt, tía thì chỉ gật đầu, mới về đó hả, nhưng lúc thấy má đứng làm cơm, cũng càm ràm, bỏ ít đường, nó không thích ăn ngọt.
"Bây làm gì đen như cái cột nhà cháy?"
"Con mới đi rừng viết bài."
"Tiền bao nhiêu mà hành hạ bản thân dữ vậy bây!"
"Nhiều khi do thích thì làm, chứ có phải lúc nào cũng sống vì tiền đâu má."
"Tổ cha bây, không có tiền chắc bây lớn bằng đâ't với cát, trứng mà đòi khôn hơn vịt hả? Hay nghĩ đi ra thành phố mấy năm rồi coi hai ông bà già này như cái đứa nhà quê?"
Tía cắt ngang. Má lắc đầu, đúng thiệt hai cha con khắc khẩu, thằng Tý trệu trạo nhai cơm, chẳng hiểu người lớn nói cái gì.
***
Chiều hôm sau, chị dắt Tý ra bờ sông dạo, ráng chiều chạy dài đuổi bắt bóng hai chị em.
Dáng chị gầy bên nó lon ton, sông vắng, chị ngồi giết CUỘC đời bằng hơi khói lang lang. Thấy thằng em ngồi cạnh bên nhìn mình khó hiểu, chị cười khì, quăng cho cái gói nhỏ.
"Quà cho cưng."
Nó tò mò mở ra coi, mừng rơn khi thấy mấy cái kẹo bọc trong giấy đủ màu xanh đỏ. Mỗi màu lại lượng trưng cho một mùi vị khác nhau. Đó cho dâu, vàng cho chanh, xanh lá cho táo... cá chiều thằng Tý nhấm nhá hết mùi này cho đến mùi nọ. Chị nhìn nó thấy vui, mỉm cười rồi tiếp tục nhắm khói trắng lượng trưng cho vị đắng của đời.
Tự dưng lúc mặt tròi bỏ trốn, tiếng hát chị dập dềnh trôi theo sóng trên sông.
"Khi yêu nhau ước cùng nhau nhưng ai giữ được không?
Thề chi cho khiến tủi lòng nhau...
Đêm ‘Tân Hôn' có người vui nhưng riêng nàng khóc,
Mà trăng thì cười..."
Tý nghe chị hát, sao thấy buồn nẫu ruột gan. Nó ngô nghê hỏi, miệng còn lép nhép kẹo:
"Chị buồn hả?"
Chị trả lời ráo hoảnh, "ừ, hơi buồn."
"Buồn sao không khóc đi?"
"Ai dạy Tý buồn thì phải khóc?"
"Tý thấy vậy, mỗi lần buồn là muốn khóc."
"Đàn bà mà buồn đến tận cùng, không khóc được đâu Tý."
Tý chẳng hiểu lời chị lắm, đàn bà sao mà không khóc, mấy tuồng cải lương trên đài, cứ hễ cô nào buồn, cũng nước mắt nước mũi tèm lem mà ta. Nhưng thôi, Tý không phải đàn bà, nên chắc chả khi nào Tý hiểu được đâu.
***
Chuyến này chị ở nhà lâu hơn trước, đâu hơn tháng. Má mừng mừng, hỏi áng chừng tía, có khi nào nó ở luôn không ông.
Tía im, làm biếng trả lời bởi bản thân cũng không biết chắc, nhưng chiều nhắc má một câu, hỏi coi nó tính sao còn đi mua thêm tủ đựng đồ, nhà còn chỗ nào đâu mà ở.
Vậy mà tía má vui chưa trọn vẹn, chị lại đi, nhẫn tâm vậy đó.
Chị dúi cho má cái bao thư trắng, dặn cầm lo cho nhà. Má giận, dùng dằng không lấy, tao cần chi cái này. Tía nặng lời hơn, khinh thường ông bà già này không kiếm được tiền nên bố thí hả. Ai nói gì nói, chị vẫn cười buồn rồi dong xe lịch xịch đi mất, cuốn đám bụi đường đỏ quạch như mắt má đằng sau.
Quên luôn mớ kẹo ngon ơi là ngon chị cho, thằng Tý giận chị ghê gớm. Thà đừng về, về chi cho người ta vui rồi giờ bỏ đi mâ't biệt. Nó chui vô góc nhà rồi khóc tấm tức, mà miệng thì vẫn còn ngậm cục kẹo dâu đo đỏ. Ngậm là ngậm vậy, chứ hôm nay kẹo mặn chằn, có ngon lành gì đâu.
Lần này chị về, quà lạ lắm. Chẳng xanh xanh đỏ đỏ, chẳng ngòn ngọt, chua chua. Quà lần này nằm trong đống vải quấn lùm xùm, ngo ngoe chòi đạp, còn biết khóc thút thít. Má đón quà từ tay chị/ trô' mắt nhìn chẳng biết nói sao. Tía thì làm rớt con dao chặt củi cái bịch xuống đâ't. Không khí trong nhà lự dưng căng cứng như sợi dây đàn chờ buông một tiếng thanh rồi bục đứt.
Đêm đó, mặc má hỏi, tía rầy, chị vẫn im thin thít, chẳng búồn trả lời cho cam. Đến khi tía tức quá, hầm hầm xách cây roi mây, bắt chị nằm úp mặt xuống cái phản đen, thằng Tý mới nhào tới ôm chầm lấy chị, đưa tay cản tía.
"Tía đừng đánh chị mà tía!"
Chị ngân ngân mắt nhìn nó, nó chờ lắm, mà sao nước từ mắt chị không rớt xuống, khóc đi chị/ hay đúng như chị nói, đàn bà thì không khóc. Lần đầu tiên kê’ từ lúc gặp, Tý thấy chị sao nhỏ bé, mong manh quá. Phải chăng đàn bà sinh ra là để được đàn ông chở che, bảo vệ? Tía run tay, đập cây roi xuống phản cái rầm cho gãy đôi rồi bỏ ra hàng hiên hút thuốc, tiếng dê' ngoài đồng reng réc nao lòng. Má dìu chị dậy, thôi, vào rửa mặt còn lo cho thằng nhỏ.
Hồi sau nghe má nói nhu reo. "Tổ cha bây! Chòng chim tè vô mặt bà. Ông vô coi, thằng nhỏ hòn dái đỏ au, cưng hết sức!"
Tía ngoáy đầu lại nhìn một cái cho có lệ, giọng tối hơn đêm ngoài kia, "Biết cha nó là ai đâu mà chửi!"
***
Thằng nhỏ nằm ngủ ngon ơ, lâu lâu cọ quậy, chị đưa tay vỗ vỗ lưng mâ'y cái lại chóp chép miệng rồi ngủ tiếp. Tiếng muỗi miền Tây vo ve, kéo ký ức về như gió đằng xa.
Chị nhớ, mùa năm đó, chị chân trần chạy đi tìm... tìm cái gì chỉ mình chị biết... tía má không biết và cá cái cù lao này không biết. Chị đi mãi, biền biệt bốn năm trời mới về nhà lần đầu, hốc hác xanh xao, tóc búi cao sau gáy.
Má nhìn, xót lắm, còn đâu cái tóc chiều nào cũng đun bồ kết cho gội, giờ hanh khô, khen khét nắng. Tía ngó xong, lèm bèm, thứ con gái cứng đầu cứng cổ, có cũng như không. Mà tía nói vậy thôi, chớ cũng ra đồng chiều đó, bắt cá lóc về nấu canh chua cho chị ăn.
Chị gọi mùa năm đó, là mùa tình rơi. Tý hít hơi dài, sao cái mùi ngòn ngọt ngày nào đâu mất, giờ chị tanh nồng mùi đàn bà u uẩn, cô đơn.
Thằng nhỏ trở mình, chị quay qua vuốt lưng, có giọt rơi như nước mắt.
Sớm, chẳng còn thấy chị đâu ngoài cái bao thư dày cui, quen thuộc. Má ôm thằng nhỏ vào lòng... chẳng biết nên giận hay nên thương.
***
Rồi, lần cuối chị về.
Lần này gọn lắm, không ba lô, không xe, không cười cũng chẳng ồn ào như gió. Chị về gọn hơn trong cái lọ sành con con trên tay người đàn ông lạ. Đời một người, chỉ còn nhiêu đó thôi sao?
Má lắc đầu quầy quậy, không tin. Đến khi người ta đưa giấy tờ của chị, vài thứ linh tinh gọi là di vật thì tía phải ôm chặt để má khỏi ngã.
Tý núp sau nhà, nghe người lớn nói chuyện.
Người ta nói, người ta khóc, người ta cười, chí Tý ngồi trong này, cứ nhìn mãi cái hũ sành con con... Chị đó hả chị? Mùi đàn bà tanh nồng đâu rồi chị ơi?
Đến khi người đàn ông lạ cùng người đàn bà lạ vào buồng, ẵm thằng nhỏ con chị lên... Tý dùng dằng giữ lại. Tía trừng mắt la, "Con của người ta, chị bây chỉ là cái máy đẻ..." Tý thần người buông tay.
Trời ơi! Đàn bà... thì ra người ta coi là cái máy đẻ.
Tối đó Tý đọc thư chị, thư ngắn, vỏn vẹn chừng ba trang giấy, mà như gom hết cả một mảnh đàn bà nay đã không còn.
Chị yêu một người đàn ông, nhưng tía má không cho, bèn khăn gói theo tiếng gọi tình yêu đi mất. Đến khi lên phô' thị, mới vỡ lẽ người ta đã có vợ đề huề, nhưng ác nỗi, cô vợ không thể sinh con. Chị yêu, cuồng dại đến mức chấp nhận làm cái máy đẻ để giúp người thương nối dõi tông đường... nhưng rồi thiên chức đàn bà lại khiến chị phải ôm mảnh thịt rứt ra của mình chạy trốn. Trong cơn hoảng loạn, sợ bị tìm thấy, một tai nạn xe cướp luôn chị khỏi đời tía, đời má, cả đời của Tý.
***
Chiều sông nhạt nhòa. Tý nắm chặt chị trong tay, rồi mở dần đón gió.
Chị bay vào gió, về phía miền ký ức xa xa.
Lúc mới sinh, đứa bé nào cũng quơ tay, như muốn nắm chặt cả "tham sân si ái ố" của đờì. Để rồi nằm xuống, bàn tay buông thõng, chợt nhận ra sau một kiếp vãn sinh, thứ có được chỉ là hư vô, diệu vợi.
Tý muốn khóc, nhưng rồi nhớ lời chị, đàn bà còn không khóc, huống chi Tý là đàn ông. Tý hét lên trong gió.
"Tía, má! Chị về luôn rồi nha..."
Chiều đó, lòng sông bàng bạc đỏ quạch một màu tang...
Mời các bạn tiếp tục theo dõi!