Ngôi nhà nhỏ trên thảo nguyên Chương 5
Mùa thu muộn
Sáng hôm sau chỉ còn những mảnh băng vụn trong xô nước và ban ngày đã có nắng ấm. Bố mang bẫy đi đặt để bắt lũ cầy hương trong đầm Big Slough còn Carrie và Grace chơi ở ngoài sân.
Con chim cánh cụt nhỏ không ăn gì. Nó không bật ta tiếng kêu nào nhưng Carrie và Laura nghĩ nó nhìn mọi người bằng ánh mắt thất vọng. Nó sẽ chết nếu không có thức ăn nhưng nó tỏ ra không biết làm cách nào để ăn những thứ mà mọi người đưa tới.
Trong bữa ăn trưa, bố cho biết băng đang tan trên hồ nước Bạc. Bố nghĩ rằng con chim nhỏ lạ lùng kia có thể tự lo cho nó trên mặt nước thênh thang. Thế là sau bữa ăn, Laura và Mary mặc áo khoác, choàng mũ trùm đi theo bố tới chỗ thả con chim cánh cụt nhỏ.
Hồ nước Bạc đang gợn những lớp song bạc và xanh nhạt dưới bầu trời màu xanh nhạt ấm áp. Băng chỉ còn dọc theo những mé bờ và là những tảng màu xám phẳng nổi lềnh bềnh trên sóng. Bố lấy con chim cánh cụt nhỏ ra khỏi túi. Nó đứng trên lòng bàn tay của bố trong lớp áo khoác màu đen mịn và chiếc áo sơ-mi trắng gọn gàng ở phía trước bằng những sợi lông nhỏ li ti. Nó nhìn mặt đất, bầu trời và mặt nước rồi nôn nóng nhón chân lên và vươn dài đôi cánh nhỏ.
Nhưng nó không thể đi, cũng không thể bay. Đôi cánh quá nhỏ để nhấc bổng nó lên.
Bố nói:
- Nó không thuộc về mặt đất. Đây là loài chim dưới nước.
Bố ngồi xổm gần một tảng băng trắng mỏng bên bờ hồ và cố vươn ra xa, bố hất con chim nhỏ từ bàn tay xuống làn nước trong xanh. Trong chớp mắt, nó vừa ở đó đã biến mất ngay. Ngoài xa những tảng băng là một vệt sọc dài rồi một hố đen.
Bố nói:
- Nó đang tăng tốc độ kìa, với những bàn chân có màng để nhấc bổng nó lên… Nó bay rồi!
Laura không kịp nhìn theo nó bay lên nhỏ xíu giữa bầu trời xanh bao la chói nắng. Rồi, trong ánh nắng lấp lóe, nó biến mất. Hai mắt cô lóa nắng không còn nhìn thấy gì nữa. Nhưng bố vẫn đứng nhìn theo nó đang bay về phía nam.
Tất cả không bao giờ hiểu chuyện gì đã xảy ra cho con chim nhỏ khi nó từ phía bắc xa xôi bay tới trong bão táp và cả khi nó về phía nam ngập nắng. Tất cả không bao giờ thấy hoặc nghe nói về một con chim khác giống như nó. Tất cả cũng không bao giờ tìm xem con chim đó thuộc giống chim nào.
Bố vẫn đứng nhìn thật xa qua mặt đất mênh mông. Tất cả các đường cong trên đồng cỏ đều điểm màu từ nâu nhạt sang màu da thuộc, rồi màu vàng xám, màu tím phớ nhẹ xanh lá non và ở xa hơn là màu xanh xám. Nắng ấm và không khí như nhuốm sương mù. Laura chỉ cảm thấy hơi lạnh ở bàn chân do đứng gần những tảng băng bên bờ hồ.
Mọi vật đều im lìm. Không có gió khuấy động lớp cỏ màu xám bạc và không có một bóng chim trên mặt nước hoặc trên bầu trời. Nước hồ chỉ vỗ nhẹ vào mé bờ của sự tĩnh lặng đó.
Laura nhìn bố và cô biết bố cũng đang lắng nghe. Sự im ả còn khủng khiếp hơn cái lạnh. Nó mạnh hơn bất kì âm thanh nào. Nó có thể chặn đứng tiếng nước róc rách và những âm vang nhòa nhạt trong tai Laura. Sự im ả bao gồm cả không có âm thanh, không có chuyển động, không có một thứ gì ngoài sự đáng sợ của riêng nó. Tim Laura rộn lên vùng nhảy như muốn cố trốn ra khỏi nó. Bố chậm rãi lắc đầu nói:
- Bố không thích thế. Bố không thích cái cảm giác về thời tiết. Có một cái gì…
Bố không thể nói rõ cái gì đó ra sao và bố nhắc lại:
- Bố không thích thế. Bố không thích thế chút nào.
Không ai có thể nói đích xác có một cái gì đó bất thường trong thời tiết. Trời đang ở tiết thu muộn khá đẹp. Mỗi đêm đều có sương giá và thỉnh thoảng có đống băng còn ngày đều có nắng. Mỗi buổi chiều Laura và Mary dạo bộ trong nắng ấm trong lúc Carrie chơi với bé Grace ở cạnh nhà.
Mẹ nhắc:
- Hãy ráng sưởi nắng cho thật nhiều. Mùa đông sắp tới rồi và lúc đó các con sẽ phải bó gối ở trong nhà.
Tất cả đều ra ngoài trong thời tiết sáng sủa nhẹ nhàng như để tích trữ ánh nắng và không khí dịu mát cho mùa đông khi họ không thể còn có gì.
Nhưng thường thì trong lúc dạo bộ, Laura vẫn nhìn thật nhanh về hướng bắc. Cô không biết rõ tại sao. Ở đó chẳng có gì cả. Đôi lúc cô đứng im trong nắng ấm lắng nghe và thấy khó chịu. Không có lí lẽ nào để giải thích.
Bố nói:< /p>
- Sắp tới một mùa đông ác liệt. Mùa đông ác liệt nhất mà mình gặp.
Mẹ phản đối:
- Sao thế, Charles. Lúc này thời tiết đang rất dễ chịu. Chỉ có một cơn bão sớm thì chưa hẳn là lí do để bão trọn mùa đông sẽ tồi tệ.
Bố nói:
- Anh đã đánh bẫy cầy hương khá nhiều năm rồi và chưa bao giờ anh thấy chúng làm vách ổ dầy như thế.
Mẹ nói:
- Những con cầy hương!
Bố nói:
- Bằng một cách nào đó, những con thú hoang lại biết rõ. Mọi loài thú hoang đều đã sẵn sàng cho một mùa đông ghê gớm.
Mẹ nêu ý kiến:
- Có lẽ chúng chỉ sẵn sàng vì đã có trận bão dữ dội kia.
Nhưng bố không tin như thế. Bố nói:
- Phần anh, anh không thích cái cảm giác của các con vật. Thời tiết hiện nay giống như che giấu một điều gì mà không cho phép bỏ phí một chút. Nếu anh là một con thú, anh sẽ lùng sục trong hang của mình và đào cho nó sâu hơn. Còn nếu anh là một con ngỗng trời, anh sẽ xoải cánh bay khỏi đây.
Mẹ cười với bố:
- Anh đúng là một con ngỗng trời đó, Charles! Em chưa biết có lúc nào em thấy được một mùa thu muộn đẹp hơn.
Chương 7
LỜI CẢNH BÁO CỦA NGƯỜI DA ĐỎ
Một buổi chiều, một nhóm đàn ông tụ lại trong cửa hàng Harthorn ở thị trấn. Xe lửa bị ngừng do bão tuyết đã chạy trở lại và đám đàn ông từ các vùng đất được cấp phát đổ về thị trấn mua sắm các tạp phẩm đồng thời lùng nghe tin tức.
Royal và Almanzo đến từ trang trại của mình. Almanzo điều khiển cặp ngựa Morgans nổi tiếng là cặp ngựa số một trong toàn vùng. Ông Boast cũng có mặt ở đó đứng chính giữa đám đông và khiến mọi người cười khi ông cười. Bố đi rảo quanh với cây súng trên tay nhưng không nhìn thấy nhiều hơn một con thỏ vào lúc này, bố đang chờ trong lúc ông Harthorn cân miếng thịt heo ướp muối mà bố phải mua thay cho một con mồi săn.
Không ai nghe thấy tiếng bước chân, nhưng bố cảm thấy có ai đó ở sau lưng và bố quay lại để coi đó là ai. Lúc đó, ông Boast đột nhiên ngưng nói. Tất cả đều nhìn theo hướng nhìn của ông Boast và đứng dậy thật nhanh khỏi chiếc cày và những thùng đồ. Almanzo tụt xuống khỏi quầy hàng. Không ai nói điều gì.
Đó chỉ là một người da đỏ nhưng bằng cách nào đó cái nhìn của ông ta khiến mọi người đều im lặng. Ông ta đứng đó và nhìn tất cả, nhìn bố, nhìn ông Boast, nhìn Royal Wilder, nhìn từng người khác và cuối cùng nhìn Almanzo.
Ông ta là một người da đỏ rất già. Khuôn mặt nâu sậm của ông ta khắc hằn những nếp gấp sâu và nhăn nhúm trên các mấu xương, nhưng ông ta đứng thẳng sừng sững. Cánh tay của ông ta gấp dưới một tấm mền xám choàng quanh người. Đầu ông ta cạo nhẵn thín chỉ còn một chởm tóc với một cọng lông chim ưng cắm trên đó. Mắt ông sáng và sắc, phía sau ông , nắng đang chiếu trên đường phố lầm lụi và một con ngựa nhỏ của người da đỏ đang đứng chờ ở đó.
Người da đỏ này lên tiếng:
- Đống tuyết lớn đã tới.
Tấm mền trượt khỏi vai ông và một cánh tay trần nâu sậm lộ ra. Cánh tay vung một vòng tròn rộng về phía bắc, phía tây, phía đông và gom tất cả lại cuộn xoáy.
Ông ta nói:
- Đống tuyết lớn, gió lớn.
Bố hỏi:
- Bao lâu?
Người da đỏ đáp:
- Nhiều con trăng.
Ông ta đưa ra bốn ngón tay rồi thêm ba ngón tay nữa. Bảy ngón tay tức bảy tháng, một cơn bão tuyết dài bảy tháng.
Mọi người nhìn ông ta không ai lên tiếng. Ông ta nói:
- Các anh người da trắng. Ta nói cho các anh.
Ông ta lại đưa bảy ngón tay.
- Tuyết lớn.
Rồi lại bảy ngón tay:
- Tuyết lớn.
Rồi lại bảy ngón tay:
- Đống tuyết lớn, nhiều con trăng.
Rồi gõ ngón tay trỏ lên ngực, ông ta nói một cách kiêu hãnh:
- Già! Già! Ta đã thấy!
Ông ta bước ra khỏi cửa hàng tới chỗ con ngựa đang đứng chờ và lên ngựa đi mất về phía tây.
Ông Boast nói:
- Chà, mình thật khỉ quá!
Almanzo hỏi:
- Bảy đám tuyết lớn là cái gì?
Bố chỉ rõ là người da đỏ muốn nói mỗi mùa đông thứ bảy đều khắc nghiệt hơn hết. Ông ta đã đến để nói cho người da trắng biết mùa đông sắp tới chính là mùa đông thứ hai mốt và sẽ có bảy tháng bão tuyết.
Royal thắc mắc:
- Ông có nghĩ là ông già kia biết rõ điều ông ta đã nói hay không?
Không ai có thể trả lời cho câu hỏi này. Royal tiếp:
- Chỉ là một dịp may. Tụi tôi sẽ chuyển vào thị trấn trong mùa đông. Kho thực phẩm của tụi tui dư sức cho một nông trại trú đông. Tụi tui có thể nằm tại đó cho tới mùa xuân. Như thế có hợp ý em không, Manzo?
Almanzo nói:
- Hợp với em lắm.
Bố hỏi:
- Anh cảm thấy sao về việc chuyển vào thị trấn, Boast?
Ông Boast chậm rãi lắc đầu:
- Chưa biết chúng tôi sẽ th nào. Chúng tôi có rất nhiều gia súc, bò, ngựa và gà. Không có đủ chỗ trong thị trấn để giữ chúng kể cả trường hợp tôi có đủ tiền để mướn nhà. Chúng tôi đã chuẩn bị khá kĩ cho mùa đông ở trại. Tôi nghĩ là Ellie và tôi sẽ ở lại đó.
Mọi người đều điềm tĩnh. Bố trả tiền mua hàng, bước ra vội vã trở về nhà. Chốc chốc bố lại nhìn về góc trời phía tây bắc. Trời quang và nắng đang chiếu.
Mẹ lấy bánh từ lò ra khi bố về tới. Carrie và Grace chạy ra đón bố rồi cùng bố vào nhà. Mary vẫn lặng lẽ khâu, nhưng Laura nhảy lên.
Mẹ hỏi trong lúc trút những chiếc bánh thơm nức từ chảo vào một tấm vải trắng sạch:
- Có chuyện gì không ổn thế, Charles? Anh về sớm.
Bố đáp:
- Không có gì không ổn hết. Đây là đường với trà của em và một miếng thịt heo ướp muối. Anh không kiếm được con thỏ nào.
Bố nhắc lại:
- Chẳng có gì không ổn hết, nhưng mình sẽ chuyển vào thị trấn càng sớm càng tốt. Trước tiên anh sẽ lo kéo cỏ khô cho gia súc. Nếu lo kịp anh sẽ kéo một chuyến trước khi trời tối.
Mẹ hổn hển:
- Trời ơi, Charles!
Nhưng bố đã bước ra chuồng ngựa. Carrie và Grace nhìn mẹ rồi nhìn Laura, rồi lại nhìn mẹ. Laura nhìn mẹ và mẹ nhìn lại cô một cách bất lực.
Mẹ nói :
- Từ trước tới nay bố các con không bao giờ làm một điều như vậy.
Laura đáp:
- Chẳng có gì không ổn đâu, mẹ. Bố đã nói vậy mà. Con phải tới giúp bố lo đám cỏ khô.
Mẹ cũng ra chuồng ngựa và bố kể với mẹ trong lúc vỗ vỗ chiếc yên ngựa.
Bố nói :
- Sẽ có một mùa đông rất khắc nghiệt. Anh rất sợ sự thực đúng như thế. Căn nhà này chỉ là một túp lều chứ chẳng là gì. Nó không đủ sức để ngăn hơi lạnh, cứ nhìn điều xảy ra với lớp giấy chông thấm trong trận bão tuyết đầu tiên thì rõ. Căn nhà của mình ở thị trấn đã được đóng ván và dán giấy, vách ngoài đã khép kín và có trần rồi. Đó là căn nhà vững chắc, kín đáo, ấm áp và nhà chuồng cũng rất ấm.
Mẹ hỏi:
- Nhưng cần gì phải vội thế?
Bố nói :
- Anh cảm thấy phải làm gấp. Anh giống như một con cầy hương có một điều gì đó nhắc anh phải gấp đưa em và các con vào phía trong những bức vách dầy. Anh có cảm giác này từ lúc nào đó và bữa nay thì ông già da đỏ kia..
Bố ngừng lại. Mẹ hỏi:
- Ông già da đỏ nào?
Mẹ nhìn tựa hồ mẹ ngửi thấy mùi của một người da đỏ khi mẹ nói. Mẹ coi thường người da đỏ và cũng sợ họ nữa.
Bố thường nhấn mạnh:
- Vẫn có nhiều người da đỏ rất tốt.
Lúc này, bố nói thêm:
- Và họ biết nhiều điều mà mình không biết. Anh sẽ kể cho em nghe vào lúc ăn tối, Caroline.
Họ không thể nói chuyện đó trong lúc bố hất cỏ khô từ trên đống xuống và Laura đạp nén trong giá. Cỏ cao lên dưới ống chân chuyển động mau của cô cho tới lúc đống cỏ cao vượt trên lưng ngựa.
Bố nói :
- Bố sẽ tự lo liệu ở thị trấn. Trong thị trấn không có chỗ cho một cô gái làm công việc của con trai.
Thế là Laura tụt xuống khỏi đỉnh của đống cỏ cao và bố lái xe đi. Buổi chiều thu muộn ấm áp, dịu dàng và yên tĩnh. Những gợn màu nhạt trên mặt đất trải dài xa tắp và bầu trên hiền hòa che phủ bên trên. Nhưng phía dưới vẻ hiền hòa và dịu dàng kia vẫn có một cái gì chờ đợi. Laura hiểu bố muốn nói tới cái gì.
Laura chợt nghĩ tới mấy tiếng trong Kinh thánh:
- Ô, mong sao tôi có những cánh chim.
Nếu cô có những cánh chim thì cô cũng vươn cánh thật rộng, và bay đi thật nhanh, hết sức nhanh tới một nơi xa.
Cô lặng lẽ trở về lo giúp mẹ. Không ai trong số họ có cánh nên họ chỉ có thể chuyển về thị trấn trong mùa đông. Mẹ và Mary không nghĩ gì nhưng Laura biết rõ là cô không thích sống giữa quá nhiều người như thế.