Ngôi nhà nhỏ trên thảo nguyên Chương 23
Hạt giống trong bức vách
Buổi sáng đống tuyết không còn nữa. Khi Laura cào một lỗ hổng ở cửa sổ tầng gác và ngó qua, cô thấy mặt đất trần trụi. Tuyết đang bị cuốn đi như những đám mây là đà màu xám khiến đường phố lộ rõ mặt đất cứng màu nâu.
Cô kêu lớn:
- Mẹ! Mẹ ơi! Con nhìn thấy mặt đất rồi!
Mẹ đáp:
- Mẹ biết rồi. Đêm qua gió đã lùa tuyết bay đi hết.
Laura hỏi một cách ngớ ngẩn:
- Mấy giờ rồi? Con định nói là tháng mấy rồi?
Mẹ nói:
- Đang giữa tháng hai.
Thế là mùa xuân đã đến gần hơn Laura nghĩ. Tháng hai là tháng ngắn ngủi và tháng ba sẽ là mùa xuân. Xe lửa lại chạy tới và tất sẽ có bánh mì làm bằng bột trắng và thịt.
Laura nói:
- Con quá mệt với món bánh mì nướng không có gì ăn kèm.
Mẹ nói nhanh với cô:
- Đừng phàn nàn, Laura! Không bao giờ được phàn nàn về những thứ mà mình có. Luôn luôn nhớ rằng có được thế là may mắn.
Laura không có ý phàn nàn nhưng chỉ không biết cách diễn tả ý nghĩ của cô thôi. Cô ngoan ngoãn trả lời:
- Dạ, thưa mẹ.
Rồi cô giật mình ngắm túi bắp trong góc nhà. Bắp chỉ còn rất ít đến nỗi chiếc túi gấp lại như một chiếc túi rỗng.
Cô kêu lên:
- Mẹ! Có nghĩa là…
Bố luôn nhắc cô không bao giờ hoảng sợ. Cô cần phải không hoảng sợ bất cứ điều gì. Cô hỏi:
- Còn bao nhiêu bắp?
Mẹ đáp:
- Mẹ nghĩ còn đủ nghiền cho ngày hôm nay.
Laura nói:
- Bố không thể mua thêm được nữa, phải không?
- Ừ, Laura. Trong thị trấn không còn gì nữa.
Mẹ đặt những khoanh bánh mì nướng một cách cẩn thận lên giàn hấp để hơ nóng cho bữa ăn sáng.
Lúc đó, Laura đã tự trấn an, bình tĩnh trở lại và cô hỏi:
- Mẹ, mình sẽ chết đói không?
Mẹ đáp:
- Mình sẽ không chết đói, không đâu. Nếu cần, bố sẽ giết Ellen và con bò tơ.
Laura kêu lên:
- Ô, đừng, đừng!
Mẹ nhắc:
- Yên nào, Laura!
Carrie và Mary đang xuống cầu thang để tới thay đồ bên lò bếp. Mẹ lên gác bồng Grace xuống.
Bố kéo cỏ khô suốt ngày và chỉ ghé vào để nói là bố ghé qua cửa hàng Fuller’s một phút trước khi ăn tối. Khi quay về, bố mang theo một số tin tức. Bố nói:
- Trong thị trấn có tin đồn là có người định cư cách đây chừng mười tám hay hai mươi dặm về phía nam hoặc đông nam mùa hè vừa rồi thu hoạch khá nhiều lúa mì. Họ bảo ông ta đang trú đông trong trại của ông ta.
Mẹ hỏi:
- Ai nói vậy?
Bố nhắc lại:
- Đó chỉ là tin đồn. Hầu như mọi người đều nói. Người gần nhất mà anh biết là Foster đã nói ra tin đó. Ông ta nói nghe thấy điều đó từ những người đang làm việc trên đường sắt. Ông ta bảo một số người đi qua vào mùa thu vừa qua đã nói về vụ lúa, theo đó thì người kia nói có miếng đất trồng rộng mười mẫu, mỗi mẫu thu được từ ba mươi đến bốn mươi khạp. Vậy là có tới ba trăm khạp lúa mì ở cách đây chỉ hai mươi dặm.
Mẹ nhỏ nhẹ:
- Em tin là anh không nghĩ đến chuyện khởi sự một cuộc săn ngỗng trời như thế, Charles.
Bố nhận xét:
- Một người đàn ông phải làm như thế với hai ngày thời tiết đủ tốt và số tuyết rơi nâng nổi một cỗ xe trượt thì anh ta phải đủ sức làm với tất cả rủi …
Mẹ cắt ngang:
- Không!
Bố giật mình nhìn mẹ. Tất cả nhìn mẹ. Chưa bao giờ mẹ như thế. Mẹ bình tĩnh nhưng khủng khiếp.
Mẹ bình thản nói với bố:
- Em nói « không ». Anh không cầu may như thế.
Bố nói:
- Sao… Caroline!
Mẹ nói:
- Việc kéo cỏ của anh đ ã đủ tồi tệ rồi. Anh không được đi săn lùng lúa mì như thế.
Bố nói ngọt ngào:
- Không đến nỗi như em cảm nghĩ về việc đó đâu. Anh sẽ chẳng sao. Nhưng…
Mẹ vẫn nói bằng giọng kinh khủng:
- Em không nghe bất kì một tiếng « nhưng » nào nữa. Lúc nào em đã đặt chân xuống.
Bố đồng ý:
- Đồng ý. Thế là giải quyết xong.
Laura và Carrie nhìn nhau. Các cô cảm thấy sấm sét thình lình nổ trên đầu rồi thình lình tan đi. Mẹ rót nước trà với bàn tay còn run rẩy. Mẹ nói:
- Ô, Charles, em rất tiếc đã rót tràn li rồi.
Bố nói:
- Đừng nghĩ gì.
Bố trút li nước trà đầy tràn vào chiếc tách. Bố nhận xét:
- Lâu quá rồi anh không rót trà vào ly cho nguội.
Mẹ nói:
- Em sợ lửa sắp tàn.
Bố nói:
- Không phải lửa. Thời tiết đang lạnh hơn.
Mẹ nói:
- Bằng mọi cách, anh không thể đi. Sẽ không có người làm việc nhà và không có người kéo cỏ.
Bố trấn an mẹ:
- Em có lí, Caroline, em luôn có lí. Mình sẽ xoay sở với cái gì mình có.
Rồi bố nhìn xéo vào góc nhà, nơi có túi bắp. Nhưng bố không nói gì cho tới khi bố làm xong các công việc thường lệ và bện thêm một số cỏ khô. Bố đặt một ôm cỏ mới bện xong xuống bên lò và đưa hai bàn tay ra hơ ấm. Bố nói:
- Hết bắp hả, Caroline?
- Dạ, Charles. Còn đủ làm bánh cho bữa sáng.
- Khoai tây cũng hết.
Mẹ trả lời:
- Có vẻ như mọi hứ kéo nhau hết cùng một lúc. Nhưng em còn sáu củ khoai tây cho ngày mai.
Bố hỏi:
- Xô đựng sữa đâu rồi ?
Mẹ lặp lại:
- Xô đựng sữa?
Bố nói:
- Anh ra phố ít phút và muốn có một chiếc xô đựng sữa.
Laura mang chiếc xô tới. Cô không kìm được câu hỏi:
- Trong thị trấn vẫn còn một con bò sữa hả bố?
Bố nói:
- Không, Laura.
Bố đi qua phòng trước và tất cả nghe tiếng cửa đóng lại.
Almanzo và Royal đang ăn bữa tối. Almanzo chất đống bánh kép với rất nhiều đường nâu. Royal đã ăn hết nửa đống còn Almanzo ăn gần hết đống của mình và một đống mười hai chiếc bánh với đường nâu tan ra đang nhỏ giọt vẫn đứng sững chưa ai đụng tới. Lúc bố gõ cửa, Royal ta mở cửa. Royal nói:
- Vào đây, ông Ingalls ! Ngồi ăn vài chiếc bánh với tụi tôi!
- Cảm ơn các cậu. Các cậu có thể vui lòng bán cho tôi một ít lúa mì được không?
Bố hỏi trong lúc bước vào. Royal nói:
- Tiếc quá. Tụi tôi không còn nữa.
Bố nói:
- Đã bán hết rồi ư?
Royal nói:
- Bán hết rồi.
Bố nói:
- Tôi bằng lòng trả giá cao để có một ít.
Royal đáp:
- Tôi mong là mình đã sản xuất thêm một xe khác. Dù sao thì hãy ngồi xuống và ăn một chút gì với tụi tôi. Manzo rất muốn khoe những chiếc bánh của mình.
Bố không trả lời. Bố đi tới bức vách cuối phòng, nhấc một chiếc yên lên khỏi móc. Almanzo kêu lên:
- Này, ông làm gì thế?
Bố áp chắc vành chiếc xô sữa vào bức vách. Bố kéo chiếc nút khỏi hốc mắt gỗ. Một dòng suối lúa mì lớn bằng chiếc lỗ trút vào trong chiếc xô. Bố trả lời Almanzo:
- Tôi mua của cậu một ít lúa mì.
Almanzo tuyên bố:
- Ông nói gì? Đây là lúa giống của tôi. Tôi không bán.
Bố đáp:
- Nhà tôi không còn một hạt lúa mì nào, tôi cần mua một ít.
Những hạt lúa tiếp tục trút vào chiếc xô, chảy xuống thành đống, va lanh canh vào cạnh thiếc. Almanzo đứng nhìn bố, nhưng một phút sau, Royal ngồi xuống. Anh ta ngả đầu vào ghế, tựa vào vách, thọc bàn tay vào túi quần và cười thích thú với Almanzo.
Khi chiếc xô đã đầy, bố nhét nút gài vào chiếc lỗ. Bố nó thật chắc rồi khẽ vỗ lên bức vách, chà tay qua. Bố nói:
- Các cậu còn quá nhiều lúa ở đó. Bây giờ mình nói về giá cả. Các cậu tính xô này bao nhiêu?
Almanzo thắc mắc:
- Làm sao ông biết có lúa nằm ở đó?
Bố nói:
- Phía trong căn phòng này không ngang với phía ngoài. Nó ngắn hơn khoảng một bộ, ngoài ra còn phải kể thêm những hàng đinh móc. Trong chỗ đó, các cậu phải có một khoảng trống cỡ mười sáu inch. Bất kì ai nhìn thoáng qua cũng nhận ra.
Almanzo nói:
- Chết tôi rồi!
Bố thêm:
- Tôi đã nhận ra chiếc nút mắt gỗ vào cái ngày mà cậu gỡ những chiếc yên xuống khi săn sơn dương. Vì vậy, tôi cho rằng các cậu chứa hạt trong đó. Nó giống như là thứ duy nhất để chảy ra khỏi lỗ.
Almanzo hỏi:
- Có ai khác trong thị trấn biết điều đó không?
Bố nói:
- Đó không phải điều tôi biết tới.
Royal chen vào:
- Ông coi này. Chúng tô i không hề biết là ông đã hết lúa mì. Chỗ hạt đó là của Almanzo chứ không phải của tôi. Nhưng Almanzo giấu đi để nhìn mọi người chết đói.
Almanzo giải thích:
- Đây là hạt giống của tôi. Thứ hạt giống cực tốt. Đó là chưa nói tới việc hạt giống này cần được gieo đúng lúc vào mùa xuân. Dĩ nhiên, tôi không thấy ai chết đói bởi có thể đi kiếm lúa mì thu hoạch được ở phía nam thị trấn.
Bố nói:
- Tôi nghe nói là ở phía đông nam. Tôi cũng nghĩ tới chuyện đi đến đó, nhưng…
Royal cắt ngang:
- Ông không thể đi được. Ai sẽ chăm lo gia đình của ông nếu ông kẹt vào một trận bão và… phải về trễ hoặc một điều gì đó?
Bố nhắc lại:
- Mình vẫn chưa giải quyết về số tiền tôi nên phải trả cho số lúa mì này.
Almanzo phất tay:
- Đáng xá gì một chút xúi lúa như thế giữa hàng xóm? Ông cứ tự nhiên mang đi, ông Ingalls. Nhưng hãy kéo ghế ngồi xuống ăn vài chiếc bánh kẻo nguội hết.
Nhưng bố dứt khoát đòi trả tiền. Sau một hồi giằng co, Almanzo định giá hai mươi lăm xu và bố trả tiền. Rồi, theo lời mời, bố ngồi xuống nhấc chiếc bánh phủ trên đống bánh còn nguyên xắn một phần những chiếc bánh kép nóng thấm đầy xi-rô. Royal dùng nĩa tiếp thêm vào đĩa của bố một khoanh giăm-bông từ chảo chiên và Almanzo rót đầy ly cà phê của bố.
Bố nhận xét:
- Các cậu chắc chắn sống rất phong lưu.
Những chiếc bánh kép không phải là loại bánh thông thường làm bằng bột lúa mạch. Almanzo làm theo cách của má, và những chiếc bánh xốp nhẹ như bọt thấm chất đường nâu tan chảy. Món giăm-bông cũng được làm với đường, xông khói hồ đào từ trại của gia đình Wilder ở Minnessota. Bố nói:
- Tôi không biết có lúc nào còn được ăn một bữa ngon hơn.
Họ nói về chuyện thời tiết, săn bắn, hoạt động chính trị, đường sắt, trồng trọt. Khi bố ra về, cả hai anh em Royal và Almanzo đều mời bố luôn ghé lại. Cả hai đều không chơi cờ nên thời giờ ở cửa hàng quá dài. Chỗ của họ lại ấm áp.
Royal nói:
- Bây giờ ông đã biết rõ đường đi rồi, ông Ingalls. Hãy nhớ trở lại. Chúng tôi rất vui được đón ông bất kì lúc nào. Manzo và tôi đều rất mệt với những vị khách thăm viếng khác. Hãy quay lại bất kì lúc nào, chốt cửa luôn để ngỏ.
Bố trả lời:
- Tôi rất rất vui!
Chợt bố ngưng ngang và lắng nghe. Almanzo cũng bước ra cùng với bố trong hơi gió lạnh cóng. Những vì sao lấp lánh trên đỉnh đầu nhưng ở vùng trời phía tây bắc tất cả vụt biến đi thật nhanh khi một khối đen dầy quét qua. Bố nói:
- Nó tới rồi! Tôi đoán là sẽ không có khách nào thăm viếng trong một khoảng thời gian dài. Nếu đi nhanh thì may mắn tôi vừa kịp về tới nhà.
Cơn bão tuyết ào xuống căn nhà khi bố về tới cửa nên không ai nghe thấy bố bước vào. Nhưng cả nhà không phải lo lắng lâu vì gần như ngay lập tức bố đã xuất hiện ở nhà bếp, nơi tất cả đang ngồi trong bóng tối. Tất cả đều ngồi sát ló bếp và đủ ấm nhưng Laura đang run rẩy, nghe bão nổi trở lại và nghĩ là bố còn ở ngoài.
Bố lên tiếng:
- Có một ít lúa mì đây rồi, Caroline.
Vừa nói, bố vừa đặt chiếc xô xuống cạnh mẹ. Mẹ nghiêng tới gần thọc tay vào đống hạt. Vừa đung đưa chiếc ghế, mẹ vừa nói:
- Ô, Charles! Ô, Charles! Em tin chắc là anh sẽ mang thức ăn về, nhưng anh kiếm ở đâu ra vậy? Em nghĩ là trong thị trấn không còn lúa mì nữa.
Bố giải thích:
- Anh không dám chắc là có nên đã không nói với em. Vả lại, anh không muốn dấy lên những hy vọng rồi lại thất vọng. Anh đã nhận lời không nói rõ kiếm được ở đâu, nhưng đừng ngại, Caroline. Ở đó còn khá nhiều.
Mẹ nói như được tiếp thêm năng lực:
- Bây giờ tới đây, Carrie. Mẹ sẽ đưa con và Grace đi ngủ.
Khi quay trở xuống, mẹ thắp chiếc đèn khuy áo và đổ đầy hạt vào cối xay cà phê. Tiếng nghiền của cối xay lại bắt đầu và theo Laura với Mary lên căn gác lạnh lẽo cho tới khi bị át đi trong tiếng gió hú.