Theo như anh trình bày, có thể hiểu chủ cũ của ngôi nhà trên có vay vốn của ngân hàng chính sách bằng hợp đồng vay tài sản. Đến nay đã quá thời hạn vay mà chủ sử dụng đất vẫn chưa trả hết nợ. Hành vi này đã vi phạm nghĩa vụ trả nợ quy định trong hợp đồng vay tài sản, xâm phạm đến quyền nhận lại tài sản cho vay và hưởng lãi suất của Ngân hàng. Do vậy, Ngân hàng chính sách có quyền sử dụng một số biện pháp cần thiết và hợp pháp để bảo vệ quyền lợi của mình. Theo quy định tại Điều 9 Bộ luật Dân sự năm 2005:
“Khi quyền dân sự của một chủ thể bị xâm phạm thì chủ thể đó có quyền tự bảo vệ theo quy định của Bộ luật này hoặc yêu cầu cơ quan, tổ chức có thẩm quyền:
a) Công nhận quyền dân sự của mình;
b) Buộc chấm dứt hành vi vi phạm;
c) Buộc xin lỗi, cải chính công khai;
d) Buộc thực hiện nghĩa vụ dân sự;
đ) Buộc bồi thường thiệt hại.”
Do vậy, mặc dù người vay tài sản không thế chấp quyền sử dụng đất cho ngân hàng nhưng trong trường hợp có căn cứ chứng minh rằng người vay tài sản có hành vi chuyển nhượng quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở nhằm mục đích tẩu tán, thay đổi hiện trạng tài sản để trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ thì Ngân hàng theo thỏa thuận trong hợp đồng vay tài sản có quyền áp dụng các biện pháp cần thiết, phù hợp để ngăn chặn hành vi trên, ví dụ: yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền ra quyết định tạm dừng việc đăng ký, chuyển nhượng quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở, yêu cầu người vay tài sản thực hiện nghĩa vụ trả nợ …
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 106 Luật Đất đai năm 2003, người sừ dụng đất chỉ được thực hiện việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất khi có các điều kiện sau đây:
- Có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất;
- Đất không có tranh chấp;
- Quyền sử dụng đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án;
- Trong thời hạn sử dụng đất.
Do trong quá trình thực hiện thủ tục chuyển nhượng, Văn phòng đăng ký nhà đất nhận được công văn của Ngân hàng chính sách, nên việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất cần phải tạm dừng để làm rõ tranh chấp, vướng mắc.
Là bên nhận chuyển nhượng, và là người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan, anh chị có thể yêu cầu Phòng Tài nguyên và môi trường cấp huyện và Ngân hàng chính sách làm rõ lý do tạm dừng việc sang tên nhà đất của anh chị. Trong trường hợp việc yêu cầu tạm dừng của Ngân hàng chính sách là không có căn cứ, không phù hợp với quy định của pháp luật thì anh chị có thể yêu cầu Phòng Tài nguyên và Môi trường tiếp tục thực hiện việc sang tên cho anh chị. Trường hợp việc yêu cầu tạm dừng của Ngân hàng là có căn cứ thì anh chị cần yêu cầu Bên chuyển nhượng thực hiện nghĩa vụ trả nợ để việc chuyển nhượng được tiếp tục tiến hành. Nếu Bên chuyển nhượng vẫn cố tình không trả nợ dẫn đến việc sang tên không thể thực hiện thì anh chị có thể khởi kiện tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có đất để được giải quyết theo quy định của pháp luật.
Các văn bản liên quan:
Bộ luật 33/2005/QH11 Dân sự
Luật 13/2003/QH11 Đất đai
