Gia đình tôi có 2hecta đất rẫy, hiện đang trồng cây điều do bố mẹ tôi phá hoang cách đây 20 năm hiện chưa có giấy tờ. Cách đây 6 năm, sau khi anh trai tôi cưới vợ, bố, mẹ tôi cho mượn để làm ăn, đến nay anh trai tôi đã chết, chị dâu đi lấy chồng. Nay bố, mẹ tôi muốn lấy lại để cho cháu nội sau này thì bị con dâu gửi đơn lên UBND xã kiện đòi lấy lại đất. Vậy chúng tôi phải giải quyết như thế nào? Khi cho anh chị mượn không có giấy tờ gì cả. Cách đây 6 năm gia đình đã làm thủ tục để xin cấp sổ xanh theo thông báo của địa chính xã nhưng chưa đo đất nên hiện tại vẫn không có sổ. Đất này là diện đất của lâm trường quản lý.
Trước hết phải chia sẻ với bạn đọc, chúng tôi trên góc độ căn cứ xác đáng dựa trên quy định của pháp luật để giúp bạn đọc hiểu sâu hơn nội dung vụ việc mà chính bản thân đang cần giải đáp, ngoài ra thì chúng tôi đưa ra nhận định quan điểm cá nhân của mình về vụ việc trên cơ sở nội dung bạn đọc yêu cầu. Chứ chúng tôi không phải là cơ quan hành pháp, tư pháp.
Về vấn đề nội dung bạn đọc nêu: Cần phải xác minh toàn bộ nguồn gốc đất đai, biến động về đất; quá trình khai hoang đất, sử dụng đất. Đây sẽ là nội dung quan trọng để giải quyết vụ việc. Xác định chủ sử dụng đất thực sự và những người góp công sức tôn tạo đất.
Ví dụ: xác nhận của người dân địa phương về quá trình khai hoang cải tạo và sử dụng đất, xác nhận của chính quyền địa phương.
Trong trường hợp này đối với toàn bộ diện tích đất khai hoang đã được sử dụng ổn định không có tranh chấp từ trước năm 1993. Như vậy trong sổ mục kê đất đai, sổ địa chính, bản đồ địa chính với thông tin về chủ sử dụng đất cũng là căn cứ chứng minh cho quyền sử dụng đất hợp pháp của bố mẹ bạn.
Khi anh trai lập gia đình bố mẹ bạn cho mượn đất để sản xuất phát triển kinh tế không tiến hành xác lập bằng văn bản hay đăng ký tại chính quyền địa phương. Việc cho mượn, cho tặng không được pháp luật công nhận. Và cách đây 6 năm bố mẹ cũng kê khai cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho mình. Về nguyên tắc chủ sử dụng đất thực sự là bố mẹ bạn. Còn anh trai, người vợ của anh trai chỉ là những người có công gìn giữ và tu tạo đất mà thôi.
Theo quan điểm của chúng tôi chủ sử dụng đất là ba mẹ của bạn. Còn vợ chống anh trai là những người xác định công sức tôn tạo trong thời gian sử dụng đất.
Một vấn đề cần góp ý bổ sung và trao đổi thêm: Hiện tại anh trai mất, thì cha mẹ bạn và người con của anh traithuộc hàng thừa kế thứ nhất của anh trai theo quy định tại điều 676 bộ luật dân sự Việt Nam.
Tài sản đất đai trên cũng không phải do anh trai và người vợ tạo lập khai hoang do vậy cũng không phải là tài sản chung do vậy người vợ không có quyền yêu cầu đòi đất theo quy định. Bởi không có giấy tờ căn cứ chứng minh gì cho quyền sử dụng đất của mình.
Công ty Luật quốc tế Thăng Long Luật sư Vũ Trường Giang Điện thoại: 0987 335 309 Địa chỉ: 188 Nguyễn Lương Bằng, Đống Đa, TP Hà Nội.
