ĐƯỜNG SẮT VƯỢT NÚI CÓ ĐIỂM GÌ ĐẶC BIỆT?
Đường sắt là một loại hình giao thông ứng dụng rộng rãi nhất trên đất liền, nó có thể vượt sông bằng cầu lớn, cũng có thể vượt hầm xuyên qua núi lớn. Nhưng nếu con người muốn vượt qua núi cao, thường lại chỉ có thể nhờ vào sự giúp đỡ của đôi chân, hoặc lái ô tô men theo con đường quanh co bên sườn núi để lên cao, bởi vì thông thường độ dốc của đường sắt không vượt quá 20%o, nếu không thì xe lửa vận hành sẽ gây nguy hiểm.
Nhưng đường sắt và các nhà thiết kế xe lửa đã nghĩ ra một phương pháp hay làm cho xe lửa có thể leo lên sườn núi rất dốc. Đây chính là đường sắt vượt núi.
Đường sắt vượt núi và đường sắt thông thường không giống nhau, giữa hai thanh ray ngang bằng của đường sắt bình thường người ta đặt thêm một đường ray có răng dẫn, do vậy nó còn được gọi là đường sắt ba ray hoặc đường sắt ray răng. Ngoại hình của xe lửa vượt núi nhìn thì chẳng khác gì với xe lửa bình thường, nhưng dưới đáy toa của nó có lắp một dây xích kéo. Khi vượt núi, dây xích ở dưới đáy của xe và bánh răng của đường ray ăn khớp vào nhau rất chặt làm xe lửa có thể nhờ vào sức ăn khớp chặt của bánh răng mà ''leo núi'' một cách chắc chắn giống như vận động viên leo núi dẫm vào các mỏm đá nhô ra của vách núi để trèo lên vậy. Thiết bị đặc thù này của xe lửa leo núi làm xe lửa có thể an toàn vận hành ở độ nghiêng trên 200%0.
Đường sắt leo núi và xe lửa do thường có lượng vận tải tương đối nhỏ, khoảng cách vận chuyển tương đối ngắn, tốc độ yêu cầu cũng không cao, đồng thời được lắp đặt thêm thiết bị phanh an toàn, do đó quá trình; vận hành leo núi rất an toàn, đáng tin cậy. Vùng núi Alpes của Thuỵ Sỹ cũng được trang bị đường sắt leo núi kiểu này chuyên dùng để leo núi tham quan, du lịch. Du khách ngồi thùng xe lửa leo núi có thể cảm nhận được sự mới lạ của tuyến đường sắt leo núi, lại có thể thưởng thức được phong cảnh tuyệt đẹp trên đường đi, thực sự thể nghiệm được sự thích thú của du khách.
