Công trình kiến trúc của người Maya
Người Maya đã kiến tạo một nền văn minh riêng biệt ở Honduras, bắc Guatemala và ở một số khu vực cận Mêhicô. Nền văn minh của họ trải qua hai giai đoạn phát triển: giai đoạn đầu kéo dài từ khoảng năm 300 sau Công nguyên đến thế kỉ IX và phát triển tập trung trong vùng Peten thuộc Guatemala. Giai đoạn hai từ khoảng năm 980 đến thế kỉ XIII tập trung ở dải đất cực bắc bán đảo Yucatan.
Những công trình kiến trúc còn sót lại ngày nay chủ yếu thuộc giai đoạn hai. Chúng tập trung nhiều ở hai địa điểm: Chichen Itza và Uxmal.
Nằm ở phía bắc bán đảo Yucatan, Chichen Itza là một thị trấn lớn nhất của vương quốc Maya. Tên của nó gồm những từ: chiz (miệng), chen (đài phun nước); còn Itza là tên của bộ tộc Maya đã xây dựng thị trấn này năm 530. Đây là nơi tập trung rất nhiều công trình kiến trúc đẹp nhất của nền văn minh Maya, như: đền thờ chiến binh, sân chơi cầu với đền thờ con báo, đài quan sát Carakol. Nổi bật nhất trong số các công trình kiến trúc ở Chichen Itza là kim tự tháp Kuculcan.
Kim tự tháp là dạng hình kiến trúc phổ biến nhất ở Mêhicô thời tiến Colomb. Gần mỗi nơi tụ điểm dân cư đều có một kim tự tháp. Trên mặt phẳng nằm ở phần trên cùng kim tự tháp, người ta xây đền và dựng tượng thần. Khoảnh đất rộng nằm trải dài dưới chân kim tự tháp là nơi dân chúng tập trung hành lễ, cúng tế và ca múa phục vụ tôn giáo.
Các kim tự tháp ở Mêhicô là một công trình gồm nhiều tầng: đa số gồm từ 7 đến 13. Đây không phải là những con số ngẫu nhiên, mà chúng tương ứng với số bầu trời trong thần thoại của người Maya. Mỗi kim tự tháp đều có các cầu thang: đó là cây cầu nối liền thế giới thần linh với thế giới trần tục. Các vị thần sẽ từ thượng giới xuống trần bằng cái thang này. Đó cũng là phương tiện mà các giáo sĩ nơi hạ giới sẽ dùng đến khi muốn lên trời cầu xin ân huệ của ơn trên cho cả cộng đồng. Tổng số bậc thang của kim tự tháp ứng với tổng số ngày trong năm: bốn tháng nằm ở bốn mặt kim tự tháp Kuculcan đều có 91 bậc, tổng cộng là 364, cộng với nến của công trình là 365 bậc.
Tầng trên cùng của kim tự tháp Kuculcan là đến thờ thần cùng tên, được biểu tượng bằng một con vật hỗn hợp giữa chim và rắn.
Hình 116: Đài quan sát Carakol
Hình 117: Kim tự tháp Kuculcan ở Chichen Itza
Mặt ngoài của kim tự tháp được tô điểm bằng các hoa văn sắp thành các dải băng ngang, phân bức tường thành những khoảng cách đều nhau. Hình tạc những con vật biểu trưng cho tôn giáo bái linh vật của người Maya là rắn có lông vũ, con ó và báo, được bố trí cách đều nhau.
