Nhà thờ Durham
Ngôi nhà thờ này “nửa là lâu đài nửa là nhà thờ để chống lại người Scotland”, ngài Walter Scott (1771-1832) đã viết về lâu đài và nhà thờ lớn Durham ở nước Anh như vậy. Đây là những đồn lũy đồ sộ trên bờ dốc đứng của dòng sông Wear. Mặc dù có nhiều vị giám mục nối tiếp nhau đã làm thay đổi hình dạng lâu đài này, làm mất đi vẻ nguyên sơ của nó, nhưng ngôi nhà thờ lớn vẫn còn toát lên sức mạnh, vẻ hiên ngang và niềm tin chiến thắng của người Norman đã xây dựng nên nó.
Năm 995, những người tu sĩ từ đảo Thánh Lindisfarne vì lo sợ bọn cướp biển người Viking nên đã an táng thi hài của Thánh St. Cuthbert trên mỏm sông này tại miền Bắc nước Anh để giữ cho an toàn. Mãi gần một thế kỷ sau, vua William, người chinh phục mới bổ nhiệm một vị trí giám mục lo cho việc xây dựng tu viện Benedictine và một đồn binh ở đây để làm thành lũy phòng thủ. Người kế nhiệm vị giám mục là William St Calais, người hâm mộ những nhà thờ uy nghi này của Durham.
Nhà thờ Durham là một công trình kiến trúc Roman đẹp nhất Anh quốc được thiết kế tổng thể và xây dựng và những năm từ 1093 và 1133, ngôi nhà thờ có nét đặc trưng Roman - Normandy, nhưng lại có những sáng tạo táo bạo. Kiến trúc đã thể nghiệm những mái vòm vượt trội hơn hẳn những mái kiểu Roman và dẫn đến sự ra đời của kiểu kiến trúc Gothique.
Vì mong muốn có thêm nhiều không gian và ánh sáng trong gian giữa của nhà thờ, nhà kiến trúc sư đã tránh xây dựng nhưng mái vòm nặng nề mà thiên về kiểu khung sườn có khả năng nâng những phiến đá nhẹ nhàng hơn. Để có trụ đỡ nơi các khung sườn chụm vào các bức tường phía trên, ông đã thiết kế một nửa vòng cung, gọi là trụ ốp, được che khuất đi bởi những mái của gian bên cạnh. Trụ và vòng cung nhọn, một đặc điểm của vòm khung sườn sau này trở thành yếu tố chuẩn mực của các nhà thờ kiểu Gothique.
Dù đã qua nhiều lần thay đổi, nhà thờ Durham rõ ràng vẫn là kiểu Roman: tường, trụ và cột đồ sợ quá mức mà yêu cầu kết cấu xây dựng đòi hỏi. Những đường kẻ vạch khắc sâu theo 4 kiểu rõ nét làm người ta chú ý đến các hàng cột mà bỏ qua kỳ tích về xây dựng ở phần phía trên.
Được trang trí lộng lẫy với các hàng cột đồ sộ lại được tô vẽ, ngôi nhà thờ Durham toát ra một vẻ uy nghiêm bao trùm lên các khách tham quan ngày nay.
