TẠI SAO CÓ THỂ DÙNG GANG ĐỂ CẮT GANG?
Trong công xưởng, muốn tiến hành gia công cắt nguyên liệu, gang cứng, công cụ sử dụng là dao cắt bằng gang. Điều thú vị là dao được làm từ gang luôn có thể ''cắt gang như cắt bùn'', một lát sau, có thể cắt nguyên liệu gang thành các tấm cần thiết.
Xét về bề mặt ngoài, hai loại đều là gang, vậy thì tại sao dùng dao gang lại có thể cắt được nguyên liệu gang?
Thì ra, mỗi loại gang đều khác nhau. Loại gang dùng làm dao, chỉ cần loại gang cắt cứng hơn loại gang được cắt, là có thể tiến hành cắt được. Loại gang thường dùng để làm dao, lượng cacbon tương đối cao (khoảng 0,6% - 1,4%) và qua xử lý nhiệt, làm cho nó trở nên cứng và không dễ bị mài mòn. Thế nhưng với tốc độ cắt rất cao luôn luôn sinh ra nhiệt độ cao bởi sự ma sát, và loại gang với hàm lượng cacbon cao dưới nhiệt độ cao sẽ không đủ cứng. Do vậy, do dao cắt tốc độ cao, cần thiết phải dùng gang tốc độ cao (thường gọi là gang nhọn) để cắt. Gang tốc độ cao là một loại gang công cụ hợp kim, nó chủ yếu gồm các nguyên tố sắt, vônfram, crom, cho dù dưới nhiệt độ cao 600oC, nó vẫn rất cứng. Nhưng trong nhiệt độ cao hơn (đến 600oC), độ cứng của gang tốc độ cao lại hạ xuống rõ rệt. Trong trường hợp này thì cần thiết phải chọn hợp kim cứng. Các hợp kim cứng thường dùng do các nguyên tố cobaltum, vônfram, crôm và cacbon tạo thành, nó thực sự đã không phải là gang nữa rồi vì lượng sắt trong đó là rất ít sắt được coi là tạp chất vô dụng.
Ngoài việc gia nhập nguyên tố hợp kim một biện pháp quan trọng khác để thay đổi tính năng gang sắt là xử lý nhiệt. Đó chính là việc tăng nhiệt độ của gang sắt lên một độ cao nhất định, sau đó trong mỗi điều kiện khác nhau tiến hành làm lạnh trong mỗi tốc độ giảm nhiệt khác nhau. Ví dụ, gang lạnh rất nhanh trong nước hoặc trong dầu, lạnh rất chậm trong không khí hoặc trong lò. Lạnh nhanh làm cho gang sắt trở nên cứng, cường độ cao, lạnh chậm làm cho gang sắt trở nên mềm, cường độ thấp nhưng tính đàn hồi và tính dẻo rất tốt. Do vậy, dựa theo các yêu cầu khác nhau, có thể chọn các phương pháp xử lý nhiệt khác nhau cho gang sắt như tôi, hồi, chính, đẫy lửa... Ví dụ như gang công cụ công nghiệp phải tôi thì mới có được độ cứng cao, nhưng gang dùng để gia công cắt thường trước tiên phải qua đẫy lửa, chính lửa thì mới cắt được dễ dàng. Với nhiều loại gang có các tác dụng khác nhau, còn có rất nhiều phương pháp xử lý đặc thù riêng biệt.
