TẠI SAO HÀNG NGHÌN NGƯỜI CÙNG LÀM VIỆC TRÊN MẠNG
MÀ LẠI KHÔNG PHÁT SINH HỖN LOẠN?
Xã hội loài người không thể ngăn cản được bước chân hướng tới thế kỉ 21, một thời đại thông tin mới mẻ đã đến, ước mơ xây dựng một con đường cao tốc về công nghệ thông tin trên toàn cầu đang lớn lên không ngừng. Là một mô hình về con đường cao tốc thông tin quốc tế, Internet đã bao phủ toàn thế giới qua hơn 170 quốc gia và khu vực, số người sử dụng hiện nay đã lên tới hơn trăm triệu. Tại sao nhiều người sử dụng như vậy mà không phát sinh hỗn loạn? Chính là do khi chúng ta lên mạng đều phải tuân thủ theo hiệp nghị mạng máy tính.
Trong hệ thống mạng máy tính, khi máy tính này cùng với máy tính khác trao đổi thư từ qua lại nhất thiết phải tuân thủ một vài qui tắc và qui định, gọi là hiệp nghị mạng máy tính.
Thực ra, khi chúng ta cùng mọi người nói chuyện điện thoại, đã tự giác hoặc không tự giác tuân thủ theo 1 vài qui định, ví dụ: khi gọi điện thoại thì phải ấn số điện thoại, khi nghe thấy tiếng điện thoại bận thì sẽ gọi lại sau; gọi được rồi thì phải giới thiệu hoặc hỏi đối phương, xem mình đang nói chuyện cùng ai; khi nói chuyện thì phải dùng ngôn ngữ mà cả 2 đều phải hiểu; khi 1 người nói chuyện, người kia không nói, nếu không thì sẽ nghe không hiểu; sau khi nghe được vài câu, phải đáp lại một tiếng, nếu không người kia sẽ cho rằng bạn không nghe hoặc cho rằng điện thoại hỏng; khi nghe không rõ thì bảo đối phương nói lại lần nữa. . . Nếu bạn điều chỉnh những qui tắc và qui định này, viết một cách cẩn thận ra, thì có thể còn có rất nhiều điều nữa. Nếu muốn viết ra cho rõ ràng hơn, có lẽ, phải viết thành vài điều lệ, như là qui trình ấn số điện thoại, qui định về ngôn ngữ sử dụng trong điện thoại, cách trả lời điện thoại, quy tắc về lễ nghi trong nói chuyện điện thoại...
Rõ ràng, mạng lưới máy tính cũng cần những hiệp định. Nguyên nhân là máy tính rất cứng nhắc, chỉ có thể làm những việc con người sắp đặt trước. Những phương diện liên quan tới thông tin máy tính tương đối nhiều, như tuyến đường thông tin kĩ thuật truyền tín hiệu, phần cứng, phần mềm, các loại ứng dụng, an toàn của máy tính. . . , tương đối phức tạp, do vậy mạng lưới máy tính không những yêu cầu hiệp nghị, mà còn cần nhiều hiệp nghi, như vậy thông tin trên mạng mới có thể có thứ tự và không có hiện tượng hỗn loạn thông tin.
Vậy hiệp nghị về mạng lưới máy tính phân loại và quản lí thế nào? Trong khoa học máy tính, có 1 phương pháp thường được sử dụng là phân tầng thứ: Ví dụ như nói con người nói chuyện qua điện thoại có thể phân thành 3 tầng thứ: nội dung, ngôn ngữ và chuyển giao. Trong tầng nội dung, cần quan tâm là nói cái gì, nói như thế nào; trong tầng ngôn ngữ, cần suy nghĩ đến việc dùng ngôn ngữ (như tiếng phổ thông) và từ ngữ mà 2 bên sử dụng đều hiểu, làm thế nào để sắp xếp nội dung cuộc nói chuyện thành câu; trong tầng chuyển giao, suy nghĩ xem sử dụng phương pháp nói chuyện nào và sử dụng phương pháp này để hiện thực cuộc nói chuyện như dùng thư tín, điện báo và điện thoại. . .
Đối chiếu ví dụ trên, qui trình ấn số điện thoại thuộc về tầng chuyển giao, qui định về ngôn ngữ sử dụng trong điện thoại thuộc về tầng ngôn ngữ, còn qui trình trả lời điện thoại và qui tắc về lễ nghi nói chuyện điện thoại thuộc về tầng nội dung.
Có thể thấy rằng phương pháp phân tầng thứ này có rất nhiều ưu điểm. Mỗi một tầng tương đối độc lập, chức năng rõ rệt, dễ dàng quản lí. Đặc biệt là trong mỗi tầng có thể định ra những qui định độc lập, không những thế còn có thể nhằm vào những tình huống không giống nhau để chế định ra những qui định không giống nhau. Trong những ví dụ trên, biện pháp chuyển giao từ điện thoại đổi thành thư tín, chỉ cần tăng qui định gửi thư tín qua đường bưu điện, không nhất thiết phải chuyển đổi qui tắc của tầng nội dung và tầng ngôn ngữ.
Tổ chức tiêu chuẩn hoá quốc tế đã định ra cho kết cấu hệ thống màng máy tính một tiêu chuẩn gọi là mô hình tham khảo liên hợp hệ thống mở rộng. Nó qui định trong mạng lưới máy tính đều nên có 7 tầng chức năng sau: tầng ứng dụng, tầng biểu thị, tầng hội thoại, tầng vận chuyển, tầng mạng lưới, tầng đường nối dữ liệu và tầng vật lí.
Hiệp nghị mạng lưới máy tính cũng phân ra 7 tầng như vậy, mỗi một hiệp nghị mạng lưới đều là hiệp nghị giữa các hệ thống thống nhất.
