Thành phố Volgograd (Tên cũ Tsaritsyne, từ 1925 đến 1961, là Stalingrad)
Thành phố của Cộng hòa Liên bang Nga. Thủ phủ vùng cùng tên (114.100 km2; 2.246.000 dân) cảng sông trên đoạn hạ lưu Volga. 988.000 dân (1987).
Lịch sử: Thế kỷ XIII, bị người Tacta Mông Cổ chiếm đóng. Sau khi chinh phục Kazan (1552) và Astrakhan (1556), người Nga xây dựng một thành phố có công sự bảo vệ trên một hòn đảo, nơi hợp lưu sông Volga và Tsaritsa (do đó có tên Tsaritsyne). Bị người Kalmouk tấn công nhiều phen, đồi bị Stenka Razine chiếm đóng một thời gian ngắn (1669), tiếp đến bị Pougatchev vây hãm (1774). Tháng giêng 1943, thành phố đổ nát hoang tàn (36.000 ngôi nhà bị tiêu hủy dưới làn mưa đại bác và bom của phát xít Đức), được quân đội Xô Viết chiếm lại hết khu vực này đến khu vực khác, và ngày 2 - 2 - 1942, Von Paulus đầu hàng. Chiến dịch Stalingrad gây tổn thất lớn cho quân Đức: 91.000 tù binh trong đó có 27 tướng và 200.000 binh sĩ tử trận.
Trung tâm văn hóa. Công nghiệp luyện kim (thép mỏng), cơ khí (ôtô, máy kéo) và thực phẩm. Nhà máy lọc dầu. Vật liệu xây dựng. Nhà máy cưa. Xưởng đóng tàu. Đầu mối đường sắt. Nhà máy thủy điện.
