Vùng kỷ niệm Quốc gia Khủng long
Một vùng chôn vùi hóa thạch trong sa mạc
Di tích hóa thạch khủng long đã phát hiện ở nhiều nơi trên trái đất, nhưng thường ở chính giữa đại châu, bởi trong khoảng 200 triệu năm gần đây, khu này vẫn tương đối ổn định. Vào kỷ Trung sinh đại (từ 65.000 đến 245.000 năm trước) và một thời kỳ sau đó, nơi này là một khu lắng vật trầm tích, ít trải qua tác động gấp nếp và tác dụng biến chất, kể cả nơi hình thành vùng bảo tồn di tích khủng long lý tưởng. Vùng kỷ niệm quốc gia khủng long gần sông Green và sông Yampa chảy qua chỗ giáp ranh bang Colorado - bang Utan là một trong những khu vực kể trên.
Năm 1909, lần đầu tiên mỏ đá khủng long ở đây phát hiện bộ xương khủng long, từ đó về sau đã di dời hơn 450 tấn bộ xương khủng long. Mỏ này cao 12 mét, rộng 12 mét, dài 122 mét... là một khu mộ khủng long rất lớn. Vẫn chưa có cách nào giải thích tại sao lại có nhiều khủng long chết rồi tích tụ ở đây như vậy, thi thể chung có lúc bị xô lên để cát trên một lòng sông cổ, rồi sau đó lại bị vùi trong đất cát ứ đọng. Đối với nhà cổ sinh vật thì phát hiện một tầng hóa thạch có nghĩa là cả một “mỏ hóa thạch” tảng hóa thạch ban đầu rất khó phát hiện, nếu đã có một tảng, thì có thể còn có thêm nhiều nữa! Trong tình hình đó, không ai có thể dự liệu có bao nhiêu của báu sẽ được đào lên. Đến nay, công tác nghiên cứu vẫn đang tiếp tục tiến hành trên địa điểm này.
Khu này cũng là một trong những thắng cảnh nổi tiếng, nơi có hai dòng sông đục ngang lớp đá ong, mở thành lòng sông và khe sâu, lộ rõ ra mạch cắt có tầng lớp chỉnh tề. Biện pháp tốt nhất để ngắm cảnh đẹp là đi thuyền trên sông, nhưng nước chảy rất nhanh sẽ khiến du khách không kịp thấy kỹ. Chỉ cần xem bản đồ, thấy dòng chảy gấp rút, khu nước sâu xoáy và đường xuyên địa ngục, là có thể đoán trước sự nguy hiểm khi lái thuyền qua. Nhưng từ trên đỉnh cao nguyên nhìn xuống cũng tuyệt đẹp khôn xiết, thay vì phải lần mò len lách dưới khe núi.
Mỏ đá khủng long phát hiện ở phía Tây vùng kỷ niệm sông Green, ở đấy chảy về Nam, sau chặng đường dài 322km, nó hội nhập sông Colorado ở hạ nguồn. Việc vào xem khu mỏ bị hạn chế, vì nơi này vẫn là một hiện trường đang nghiên cứu, nhưng toàn bộ vùng kỷ niệm, có một viện bảo tàng đặc sắc trưng bày rất nhiều hiện vật. Ở đây có một xương bả vai so với xương người thì rất lớn, được căn cứ theo hình con vật mà dựng lại như tỷ lệ thực, trọng lượng của nó có thể nặng đến 100 tấn, tương đương với sức nặng của 15 con voi lớn. Bởi vậy được gọi là “khủng long siêu đẳng” không phải sự lạ! Ngoài hóa thạch khủng long ra, trong viện bảo tàng còn bày mẫu vật rùa biển và cá sấu. Một phần viện bảo tàng được dành làm sở nghiên cứu, tòa nhà xây dựng ở đường ra, còn khảm mấy trăm mảnh xương khủng long. Người tham quan có thể xem các kỹ thuật viên, để nghiên cứu họ dùng búa, ra sức vóc bỏ khối đá bao quanh xương cát để tiến hành nghiên cứu.
Các nhà khoa học đang tranh luận xem khủng long các chủng loại khác nhau là “động vật máu nóng hay máu lạnh”, hoặc gồm luôn cả hai... Có thể vĩnh viễn điều này vẫn không được giải quyết!!
