Ở vùng nông thôn cần chú trọng ngành nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, tiểu thủ công như các nghề trồng trọt, chăn nuôi (trồng cây lương thực, cây lấy gỗ, cây thuốc nam, xây dựng vườn cây Bác Hồ, ao cá Bác Hồ, chăn nuôi gia cầm, gia súc ...); nghề phổ biến như mộc, nề, rèn, cơ khí ...; nghề truyền thống, xuất khẩu (đan, thêu, v.v...) ở thành phố và vùng công nghiệp là ngành công nghiệp, tiểu công nghiệp, thủ công nghiệp, dịch vụ...

Muốn vậy, phải xây dựng đội ngũ giáo viên chỉ đạo lao động và làm nòng cốt cho công tác hướng nghiệp của nhà trường. Phải có kế hoạch kết hợp với các cơ sở sản xuất của địa phương như hợp tác xã nông lâm trường, nhà máy, xí nghiệp, cơ sở đào tạo nghề, trại, trạm thí nghiệm nhằm tạo điều kiện cho học sinh có thể tham gia lao động sản xuất ngành nghề gắn bó với địa phương. Ngoài ra, các địa phương cần trang bị kỹ thuật tối thiểu để cung cấp cho nhà trường.

c) Hướng nghiệp qua việc giới thiệu các ngành nghề:

- Để giúp học sinh hiểu biết các ngành nghề, các trường tạm thời sử dụng mỗi tháng 1 buổi lao động giới thiệu, tuyên truyền, giải thích ngành nghề. Nội dung chủ yếu của những buổi này là giới thiệu cho học sinh khái quát về sự phát triển kinh tế của đất nước và địa phương, nhu cầu sử dụng nguồn lao động dự trữ xã hội, những hiểu biết về những ngành nghề cơ bản, và nghề truyền thống của địa phương.

- Khi giới thiệu nghề nghiệp, cần tập trung vào một số điểm cơ bản như vị trí, vai trò, triển vọng, những hoạt động cơ bản của nghề; những phẩm chất năng lực lao động cần có, những môn học phổ thông cần thiết đối với nghề ...

- Nhà trường tự sưu tầm, sử dụng tài liệu, sách báo, tranh ảnh, phim, vô tuyến truyền hình, dựa vào các cơ sở sản xuất, phụ huynh học sinh, cán bộ kỹ thuật của địa phương để giới thiệu nghề cho học sinh. (Bộ sẽ từng bước biên soạn cung cấp tài liệu cho các trường).

d) Hướng nghiệp qua các hoạt động ngoại khoá:

- Xây dựng các tổ ngoại khoá, đặc biệt là các tổ ngoại khoá về kỹ thuật, nhằm phát triển hứng thú học tập và hứng thú nghề nghiệp của học sinh. Đối với những học sinh có xu hướng và năng khiếu về các ngành nghề thuộc lĩnh vực nghiên cứu khoa học, văn hoá, nghệ thuật, hoạt động xã hội, cũng cần phát hiện và tổ chức các tổ ngoại khóa bộ môn để bồi dưỡng.

- Tổ chức xây dựng góc hoặc phòng hướng nghiệp.

- Kết hợp với đoàn thanh niên và đội thiếu niên tổ chức những buổi toạ đàm hướng dẫn học sinh lựa chọn nghề, vận động nam nữ thanh niên đi vào những nghề Nhà nước, địa phương đang cần nhiều nhân lực.

- Kết hợp với hội cha mẹ học sinh giúp đỡ, chỉ dẫn sự chọn nghề cho học sinh.

- Phối hợp với các cơ sở sản xuất ở địa phương tạo điều kiện cho học sinh tham quan cơ sở sản xuất, giới thiệu các nghề và có thể tổ chức cho học sinh tham gia lao động nghề nghiệp.

2. Tổ chức thực hiện trong phạm vi ngành giáo dục.

a) Bộ máy:

- Ở Bộ, các đơn vị tổ chức thuộc Bộ theo chức năng của mình có trách nhiệm nghiên cứu, chỉ đạo thường xuyên công tác hướng nghiệp. Ngoài ra, Bộ quyết định thành lập Ban công tác hướng nghiệp của Bộ với chức năng tham mưu về nội dung hoạt động của công tác hướng nghiệp trong nhà trường phổ thông, phối hợp với các cơ quan trực thuộc bộ và các ngành cùng thực hiện công tác hướng nghiệp.

- Với tinh thần trên, các Ban giáo dục huyện, quận, Sở, Ty Giáo dục thành lập Ban công tác hướng nghiệp có chức năng tham mưu cho cấp lãnh đạo về nội dung kế hoạch hướng nghiệp, phối hợp với địa phương trong việc phân công sử dụng hợp lý học sinh ra trường. Ban hướng nghiệp gồm đại diện lãnh đạo Sở, Ty hoặc Ban giáo dục, đống chí phụ trách giáo dục phổ thông, kế hoạch và công tác đoàn.

- Mỗi trường thành lập ban hướng nghiệp gồm các tiểu ban hướng nghiệp, lao động sản xuất, và sử dụng học sinh ra trường. Thành phần Ban hướng nghiệp gồm hiệu phó (là trưởng ban), giáo viên kỹ thuật, đại diện giáo viên chủ nhiệm các tổ trưởng bộ môn, đại diện của Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, đại diện hội cha mẹ học sinh, đại diện các cơ sở sản xuất ở địa phương (là uỷ viên). Chức năng của ban hướng nghiệp là tham mưu cho hiệu trưởng về nội dung, kế hoạch hướng nghiệp và phối hợp với địa phương trong việc sử dụng học sinh ra trường.

b) Phân công trách nhiệm:

Trong nhà trường:

Nhiệm vụ của Hiệu trưởng:

- Lập kế hoạch hướng nghiệp trong cả năm, từng học kỳ, từng tháng;

- Chủ động phối hợp với chính quyền các cơ sở sản xuất, các trường dạy nghề đóng tại địa phương trong việc xây dựng kế hoạch giúp trường phổ thông cơ sở vật chất, cán bộ kỹ thuật nghiệp vụ để dạy lao động kỹ thuật, hướng nghiệp và tổ chức lao động sản xuất cho học sinh phổ thông;

- Tổ chức thông báo cho giáo viên về tình hình phát triển kinh tế của địa phương và nhu cầu sử dụng nguồn lao động dự trữ;

- Chỉ đạo và kiểm tra công tác hướng nghiệp của các giáo viên, phối hợp các hình thức hướng nghiệp trong và ngoài nhà trường;

- Kết hợp với địa phương trong việc sử dụng hợp lý học sinh ra trường;

- Cuối mỗi năm học, tổ chức bàn giao học sinh ra trường cho địa phương, báo cáo rõ phẩm chất, năng lực của từng em để địa phương có hướng sử dụng và tiếp tục bồi dưỡng một cách hợp lý; đề nghị với cấp uỷ và Uỷ ban nhân dân địa phương mở các hướng đi đúng đắn, các lớp học nghề thiết thực cho học sinh ở lại địa phương sản xuất và công tác; thường xuyên theo dõi việc bồi dưỡng, sử dụng học sinh sau khi ra trường và kịp thời động viên khuyến khích vấn đề này.

Nhiệm vụ của giáo viên bộ môn:

- Giới thiệu cho học sinh những ngành nghề có liên hệ trực tiếp với môn học;

- Tìm hiểu hứng thú về nghề của học sinh;

- Phối hợp với giáo viên chủ nhiệm dẫn học sinh lựa chọn nghề;

- Tổ chức nhóm ngoại khoá, xây dựng phòng bộ môn, tổ chức thăm quan hướng nghiệp kết hợp với tham quan môn học.

Nhiệm vụ của giáo viên giảng dậy kỹ thuật:

Có trách nhiệm giảng dậy nội dung hướng nghiệp mỗi tháng một buổi (lấy trong thì giờ lao động quy định) và tiến hành giáo dục hướng nghiệp qua việc giảng dạy các môn kỹ thuật phổ thông.

Nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm:

Có trách nhiệm nắm tình hình, động viên học sinh lớp mình phụ trách tiếp thu tốt nội dung giáo dục hướng nghiệp; và đối với lớp cuối bậc học, cần giáo dục tốt ý thức phục vụ; nắm tình hình cụ thể mỗi học sinh để chuẩn bị tư tưởng cho các em sau khi tốt nghiệp, ngoài việc tiếp tục học,làm nghĩa vụ quân sự tham gia tích cực các lớp bồi dưỡng nghề nghiệp và trực tiếp tham gia lao động sản xuất, công tác theo yêu cầu của địa phương.

Trách nhiệm của các cấp quản lý giáo dục:

- Các Sở, Ty giáo dục, Ban giáo dục Huyện cần quán triệt một cách sâu sắc quyết định của Hội đồng Chính phủ, Thông tư hướng dẫn các ngành thực hiện Quyết định số 126 - CP cũng như Thông tư của Bộ Giáo dục để có kế hoạch chỉ đạo kiểm tra các trường thực hiện, bàn bạc với các ngành của địa phương giúp đỡ các nhà trường giảng dạy kỹ thuật, tổ chức lao động sản xuất để hướng nghiệp cho học sinh và sử dụng hợp lý học sinh phổ thông ra trường.

- Cần tham mưu cho Uỷ ban nhân dân địa phương đặt rõ trách nhiệm và có kế hoạch cụ thể với ngành, các đoàn thể, các cơ sở sản xuất phối hợp giáo dục hướng nghiệp và sử dụng học sinh phổ thông ra trường.

- Hàng năm tổng kết rút kinh nghiệm về việc thực hiện công tác hướng nghiệp trong nhà trường phổ thông.

- Các đơn vị tổ chức thuộc bộ cần nghiên cứu hướng dẫn nội dung, phương pháp; xây dựng kế hoạch thực hiện nhất là về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ giáo viên; biên soạn và xuất bản tài liệu, đề xuất ban hành một số chế độ chính sách cần thiết; chuẩn bị các điều kiện về cơ sở vật chất, thiết bị, đầu tư kinh phí, đẩy mạnh công tác tuyên truyền và một số vấn đề cần thiết khác để chỉ đạo công tác hướng nghiệp.

3. Bước đi trong thời gian tới:

- Trong năm 1981 - 1982 tuyên truyền rộng rãi ý nghĩa, mục đích của công tác hướng nghiệp trong nhà trường phổ thông.

Bộ kết hợp với các ngành kinh tế và văn hoá xã hội có kế hoạch thực hiện quyết định của Hội đồng Chính phủ và mở hội nghị hướng dẫn.

Mỗi địa phương chọn một số trường để làm thí điểm để thực hiện công tác hướng nghiệp và có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng giáo viên dạy môn kỹ thuật phổ thông, chuẩn bị cơ sở để học sinh tham gia lao động sản xuất. Nhưng trước hết phải chỉ đạo tốt tất cả các trường tăng cường giáo dục lao động và phối hợp chuẩn bị để bàn giao học sinh tốt nghiệp cho địa phương sử dụng hợp lý sau khi các em tốt nghiệp.

Hè năm 1981 - 1982, Bộ sẽ bồi dưỡng sâu hơn về lý luận và kinh nghiệm cụ thể cho cán bộ giáo viên trong toàn ngành.

- Trong kế hoạch 5 năm 1981 - 1985, Bộ tiếp tục nghiên cứu lý luận, nội dung phương hướng và biên soạn tài liệu hướng dẫn công tác giáo dục kỹ thuật tổng hợp và hướng nghiệp trong nhà trường phổ thông.

Công tác hướng nghiệp và sử dụng hợp lý học sinh phổ thông tốt nghiệp ra trường là một vấn đề quan trong và mới mẻ, có nhiều khó khăn nhưng lại là một trong những yêu cầu cấp bách của nhiệm vụ cải cách giáo dục hiện nay.

Trong khi tiến hành phải nắm vững các quan điểm giáo dục của Đảng, tinh thần các quyết định của Hội đồng Bộ Trưởng, các thông tư hướng dẫn và có kể hoạch tích cực, thiết thực, từng bước thực hiện nhiệm vụ này một cách có sáng tạo và vững chắc.

Bộ yêu cầu Uỷ ban nhân dân và các cấp quản lý giáo dục ở địa phương, các trường học nắm vững chủ trương và vận dụng thực hiện tốt Thông tư này.