Kafka Bên Bờ Biển Chương 30
Hai người len lách qua những hàng rào thấp vào cánh rừng đằng sau miếu đường.
Đại tá Sanders rút trong túi ra một chiếc đèn pin nhỏ soi đường. Rừng không sâu lắm nhưng toàn cây cổ thụ với những cành chằng chịt kết thành tán sẫm tối trên đầu. Một mùi cỏ nồng đượm xông lên từ mặt đất.
Đại tá Sanders dẫn đường, lần này đi thong thả. Rọi đèn cho chắc chỗ đặt chân, ông thận trọng lần từng bước một.
Hoshino bám theo gót ông. “Này, ông già, ông định thử thách tôi hay sao vậy?” gã nói với cái lưng áo trắng. “Úi, ma!”
“Cậu có kéo phéc-mơ-tuya mồm lại được không?” Đại tá Sanders không ngoái lại, nói.
“Thôi được.” Đột nhiên, Hoshino tự hỏi không biết giờ này Nakata đang làm gì. Có lẽ đang ngủ say như chết. Dường như cụm từ ngủ say như chết được đặt ra cốt để mô tả lão – đã ngủ không còn biết trời đất gì nữa. Mà chẳng biết lão mơ những gì trong những đợt ngủ phá mọi kỷ lục ấy nhỉ? Hoshino không thể hình dung ra. “Đến nơi chưa?”
“Sắp,” Đại tá Sanders đáp.
“Tôi hỏi cái này nhé,” Hoshino mào đầu.
“Cái gì?”
“Có thật ông là Đại tá Sanders không?”
Đại tá Sanders đằng hắng. “Thật ra thì không. Ta chỉ mượn tạm cái vẻ bề ngoài của ông ta thôi.”
“Tôi cũng đoán thế,” Hoshino nói. “Vậy thật ra ông là ai?”
“Ta không có tên.”
“Thế thì cũng rắc rối đấy nhỉ.”
“Chẳng sao cả. Ta vốn chẳng bao giờ có tên hay hình hài gì.”
“Vậy là giống như một phát rắm ấy à?”
“Cậu muốn nói thế cũng được. Vì ta không có hình hài, ta có thể trở thành bất kỳ cái gì ta muốn.”
“Hừm...”
“Lần này, ta quyết định chọn một hình dáng quen thuộc, hình dáng của một thánh thượng tư bản chủ nghĩa. Ta đã toan lấy hình tượng Chuột Mickey, nhưng Hãng Disney rất khắt khe về chuyện bản quyền đối với những ai mô phỏng nhân vật của họ.”
“Dù sao đi nữa, tôi cũng không muốn Chuột Mickey dắt gái cho.”
“Ta hiểu quan điểm của cậu.”
“Cải trang như Đại tá Sanders cũng hợp với tính cách của ông nữa.”
“Nhưng ta làm gì có tính cách hay tình cảm. Ta có thể mượn hình hài, ta có thể trò chuyện, nhưng ta không phải là trời phật, mà là một sinh vật vô cảm có trái tim khác với tim người.”
“Ông nói gì vậy...?”
“Một câu trong Những chuyện ánh trăng và mưa của Ueda Akinari. Ta chắc cậu chưa đọc?”
“Ông nói trúng phóc."
“Ta đang hiển hiện trong hình hài con người, nhưng ta không phải là trời cũng chẳng phải là phật. Tim ta không vận hành giống tim người vì ta hoàn toàn vô cảm. Đó là ý nghĩa của câu đó.”
“Hừm,” Hoshino nói. “Tôi không dám chắc là mình đã hiểu, nhưng phải chăng ông muốn nói ông không phải là người mà cũng chẳng phải là trời phật gì cả?”
“Trời, phật chẳng phải, ta chỉ là kẻ vô cảm nên ta bất cần thiện, ác, không nghi vấn mà cũng chẳng theo đằng nào.”
“Có nghĩa là...?”
“Vì ta không phải là trời cũng chẳng phải là phật, nên ta chẳng cần phải phán xét ai tốt ai xấu. Tương tự như thế, ta không cần phải hành động theo những tiêu chuẩn của thiện/ác.”
“Nói cách khác, ông đứng ngoài thiện và ác.”
“Cậu quá đôn hậu đấy. Chính xác ra, ta không đứng ngoài thiện và ác – có điều những cái đó đối với ta không quan trọng. Ta không biết thế nào là thiện, thế nào là ác. Ta là một kẻ rất thực dụng. Một khách thể trung lập, có thể nói thế, tất cả những gì ta quan tâm là hoàn mãn chức năng ta được giao phó.”
“Hoàn mãn chức năng của ông? Chức năng đó là gì?”
“Trước cậu có đi học không?”
“Có, tôi học đến trung học, nhưng đó là một trường dạy nghề. Tôi dành tất cả thời gian vào những cuộc đi chơi nhổng bằng xe máy.”
“Ta giống như một tay giám sát đôn đốc công việc, bảo đảm cho mọi khâu hoàn tất đến nơi đến chốn. Kiểm tra tương quan giữa các thế giới khác nhau sao cho mọi thứ diễn ra đúng trình tự. Sao cho hậu quả đến sau nguyên nhân và các ý nghĩa không lẫn lộn. Quá khứ đến trước hiện tại, tương lai đến sau hiện tại. Sự vật có thể hơi lệch lạc tí chút, nhưng không sao. Không có gì là hoàn hảo cả. Với ta, miễn sao về cơ bản, trong sổ quyết toán, thu chi thăng bằng, thế là tốt rồi. Nói thật với cậu, ta không phải là người chi ly lắm. Thuật ngữ kỹ thuật gọi đó là ‘lược gọn quy trình giác quan của thông tin liên tục’, nhưng ta không muốn đi sâu vào cái đó, giải thích lằng nhằng mất thì giờ lắm, ta biết cậu chả hiểu được đâu. Vậy hãy để ta tóm tắt. Điều ta muốn nói là: ta không xét nét từng việc nhỏ một. Dĩ nhiên, nếu chung cuộc thu chi không thăng bằng thì đó là vấn đề. Ta phải có trách nhiệm xem xét.”
“Tôi muốn hỏi ông một câu. Nếu ông là một người quan trọng như thế, tại sao ông lại phải làm công việc dắt gái trong những ngõ ngách này của Takamatsu?”
“Ta không phải là người, hiểu chưa? Ta phải nói với cậu bao nhiêu lần nữa đây?”
“Dù là gì...”
“Dắt gái chỉ là một cách để dụ cậu đến đây. Có một chuyện ta cần cậu giúp một tay, nên ta nghĩ nên cho cậu thư giãn vui vẻ trước đã, coi như một phần thưởng. Một thứ thủ tục ấy mà.”
“Giúp ông một tay?”
“Như ta đã giải thích, ta chẳng có hình dạng gì. Ta là một vật thể khái niệm, siêu hình. Ta có thể khoác bất kỳ hình dạng gì, nhưng ta thiếu thực chất. Và muốn làm một hành động thật, ta cần sự giúp đỡ của ai đó có thực chất.”
“Và trong trường hợp cụ thể này, cái thực chất ấy là tôi.”
“Chính thế,” Đại tá Sanders đáp.
Họ thận trọng men theo con đường nhỏ và đến một cái miếu nhỏ hơn dưới bóng một cây sồi lớn. Ngôi miếu già nua và hư nát không có đồ cúng tế hay trang trí gì cả.
Đại tá Sanders rọi đèn lên mặt tiền của miếu. “Phiến đá ở trong này. Mở cửa ra đi.”
“Không được,” Hoshino nói. Cửa miếu đường shinto không phải là thứ muốn mở lúc nào thì mở. Không khéo bị thánh vật đấy. Rụng tai, mất mũi chứ chẳng chơi.”
“Đừng lo. Ta bảo không sao đâu. Cứ mở ra. Cậu sẽ không bị vật vã gì đâu, tai mũi cậu sẽ nguyên vẹn. Chà, cái cậu này cổ hủ thật!”
“Thế thì tại sao bác không mở? Tôi không muốn dây vào những trò này đâu.”
“Ta phải giải thích điều này cho cậu bao nhiêu lần nữa? Ta đã bảo cậu là ta không có thực chất. Ta là một khái niệm trừu tượng. Ta không thể tự làm bất cứ cái gì. Chính vì thế ta mới cất công lôi kéo cậu đến đây. Và cho cậu làm tới ba phát với mức đại hạ giá.”
“Ờ, con bé quả là ác chiến... Nhưng phạm vào miếu đường thì tôi chịu thôi! Từ nhỏ, ông nội vẫn dặn tôi chớ có làm uế tạp chốn thánh đường. Về điểm này, ông tôi rất nghiêm ngặt.”
“Quên ông cậu đi. Đừng có lên lớp ta bằng thói đạo đức nhà quê của cái tỉnh Gifu ấy, được không? chúng ta đâu có thì giờ dành cho chuyện ấy.”
Làu bàu luôn miệng, Hoshino ngập ngừng mở cửa ngôi miếu và Đại tá Sanders rọi đèn vào trong. Quả là có một phiến đá tròn cũ kỹ trong đó. Đúng như Nakata nói, đó là một phiến đá trắng nhẵn bóng, kích cỡ bằng cái bánh đa lớn.
“Nó đây à?" Hoshino hỏi.
“Phải,” Đại tá Sanders đáp. “Mang nó ra đi.”
“Khoan đã. Thế là ăn trộm đấy.”
“Không sao. Thiếu đi một viên đá như thế này, chẳng ai nhận thấy đâu. Và cũng chẳng ai hơi đâu mà quan tâm.”
“Nhưng phiến đá là của giời, ngài sẽ nổi giận nếu ta mang nó ra ngoài.”
Đại tá Sanders khoanh tay, nhìn thẳng vào mặt Hoshino. “Giời là gì?”
Câu hỏi làm Hoshino ngớ ra một lúc.
Đại tá Sanders dồn thêm. “Mặt mũi giời như thế nào và ông ta làm cái thá gì?”
“Đừng có truy tôi. Giời là giời. Ngài có mặt ở khắp nơi, quan sát xem chúng ta làm gì, phán xét những điều ta làm là tốt hay xấu.”
“Như trọng tài bóng đá ấy à?”
“Có lẽ đại loại như thế.”
“Vậy giời mặc quần soọc, miệng ngậm còi, mắt nhìn đồng hồ?”
“Bác thừa biết tôi không định nói thế,” Hoshino nói.
“Giời của Nhật Bản và giời của Tây có bà con họ hàng với nhau hay không, hay là kẻ thù của nhau?”
“Làm sao tôi biết được?”
“Nghe này – giời chỉ tồn tại trong tâm trí con người thôi. Đặc biệt, ở Nhật Bản, giời bao giờ cũng là một khái niệm rất biến động. Này nhé, trước kia, ở đây, hoàng đế là giời, thế mà sau chiến tranh, uglas Arthur ra lệnh cho ông ta thôi không làm giời, thế là ông ta tuân theo, đọc ngay một bài diễn văn tuyên bố mình chỉ là một người bình thường. Vậy sau 1946, ông ta không còn là giời nữa. Đấy, giời của Nhật Bản là thế đó: có thể vặn vẹo, điều chỉnh dễ dàng. Một tên tướng Mỹ ngậm một cái tẩu rẻ tiền vừa ra lệnh một cái là a-lê-hấp giời nghỉ là giời. Một quan niệm rất chi là hậu hiện đại. Nếu anh nghĩ có giời thì là có giời. Nếu anh nghĩ không thì là không. Và nếu giời là thế thì có gì phải lo?”
“Thôi được...”
“Vậy cậu chịu mang phiến đá ra chứ? Ta sẽ chịu trách nhiệm hoàn toàn. Tuy ta không phải là trời hay phật, nhưng ta cũng có một số quan hệ. Ta sẽ bảo đảm để cậu không bị thánh vật.”
“Ông chắc chứ?”
“Ta đã nói là giữ lời.”
Hoshino đưa tay ra nhấc phiến đá một cách hết sức thận trọng như thể đó là một quả mìn sát thương vậy. “Nặng ra trò.”
“Đây đâu phải đậu phụ. Đá thì phải nặng chứ.”
“Nhưng ngay cả đối với đá, thế này vẫn là nặng,” Hoshino nói. “Vậy ông muốn tôi làm gì với nó?”
“Mang nó về nhà và đặt cạnh giường, sau đó sự việc phải đến sẽ đến.”
“Bác muốn tôi mang nó về nhà trọ?”
“Cậu có thể đi taxi nếu nó nặng quá,” Đại tá Sanders đáp.
“Vâng, nhưng mang nó đi quá xa như vậy có được không?”
“Nghe này, mọi sự vật đều luôn vận động. Trái đất, thời gian, các khái niệm, tình yêu, cuộc đời, lòng tin, cái ác... tất cả đều vận động và chuyển đổi, không giữ nguyên một hình thái hay ở nguyên một chỗ mãi mãi. Cả vũ trụ giống như một dịch vụ bưu điện khổng lồ vậy.”
“Hừm.”
“Phiến đá này tạm thời ở đây dưới dạng đá. Di chuyển nó sẽ không thay đổi gì cả.”
“Thôi được, nhưng phiến đá này có gì đặc biệt thế? Nom nó chẳng có vẻ gì là khác thường.”
“Bản thân nó chẳng có nghĩa gì. Hoàn cảnh đòi hỏi sự tham gia của một vật nào đó và vào thời điểm cụ thể này, vật đó ngẫu nhiên là phiến đá này. Anton Chekhov đã diễn đạt ý này rất hay khi ông nói: “Nếu một khẩu súng lục xuất hiện trong một câu chuyện, cuối cùng nó tất phải nhả đạn.” Cậu có hiểu thế nghĩa là gì không?”
“Không.”
Đại tá Sanders thở dài. “Ta cũng chắc thế, nhưng ta cứ phải hỏi cho lịch sự.”
“Đa tạ.”
“Điều Chekhov muốn nói là: sự cần thiết là một khái niệm độc lập. Nó có cấu trúc khác với lô-gích, đạo lý hay ý nghĩa. Chức năng của nó hoàn toàn nằm trong vai trò nó đóng. Cái gì không có vai trò gì thì không cần tồn tại. Nghệ thuật soạn kịch là thế. Nó chẳng cần đến lô-gích, đạo lý hay ý nghĩa. Tất cả chỉ là vấn đề tương quan. Chekhov hiểu rất tường tận nghệ thuật soạn kịch.”
“Chao... ông nói cao siêu quá, tôi chả hiểu gì cả.”
“Phiến đá cậu đang mang là cây súng lục của Chekhov. Nó sẽ phải được dùng để bắn. Theo nghĩa đó, nó là một vật quan trọng. Nhưng nó chẳng có gì là thiêng liêng hay thần thánh cả. Cho nên cậu đừng lo bị thánh vật.”
Hoshino cau mày. Phiến đá này là một khẩu súng lục ư?”
“Theo nghĩa ẩn dụ thôi. Đừng lo, không có đạn gì trong đó đâu.” Đại tá Sanders rút trong túi ra một tấm vải rộng, đưa cho Hoshino. “Bọc nó vào, tốt nhất là đừng để cho mọi người trông thấy.”
“Tôi đã bảo bác thế này là ăn trộm mà!”
“Cậu điếc à? Đây không phải là ăn trộm. Chúng ta cần nó cho một việc quan trọng, cho nên chúng ta chỉ mượn tạm trong một thời gian thôi.”
“Thôi được, thôi được. Tôi nghe ra rồi. Theo quy tắc của nghệ thuật soạn kịch, chúng ta đang di chuyển vật chất do sự cần thiết.”
“Chính xác,” Đại tá Sanders gật đầu nói. “Thấy không, quả là cậu đã hiểu những điều ta nói.”
Bê phiến đá bọc trong tấm vải màu xanh nước biển, Hoshino lộn lại theo con đường nhỏ, ra khỏi cánh rừng. Đại tá Sanders cầm đèn pin soi đường cho gã. Phiến đá nặng hơn nhiều so với vẻ bề ngoài của nó và Hoshino phải dừng lại mấy lần để lấy hơi. Họ nhanh chóng đi tắt qua mặt sân được chiếu sáng của miếu đường để khỏi bị trông thấy, rồi ra đến một phố chính. Đại tá Sanders gọi một chiếc taxi và chờ cho Hoshino vào xe cùng với phiến đá.
“Vậy là tôi phải đặt nó cạnh gối hả?” Hoshino hỏi.
“Phải,” Đại tá Sanders nói. “Cậu chỉ cần làm thế thôi. Đừng làm gì khác cả. Điều chủ yếu là có được nó ở đấy.”
“Tôi phải cảm ơn ông đã chỉ chỗ phiến đá cho tôi."
Đại tá Sanders cười toét miệng. “Không cần phải cảm ơn, ta chỉ làm việc của mình thôi. Chỉ là hoàn tất sứ mạng của mình. Nhưng này... con bé thế nào, Hoshino?”
“Tuyệt.”
“Ta hài lòng nghe cậu nói thế.”
“Con bé ấy là thật đấy chứ? Không phải là ma cáo hay một cái gì trừu tượng hay đại loại thế chứ?”
“Không phải ma, không phải trừu tượng. Mà là một cỗ máy tình dục đích thực. Cơn dâm dục chính hiệu hóa thân thành xe địa hình. Không dễ gì tìm được đứa như nó đâu. Yên trí đí.”
“Úi chà!” Hoshino thở hắt ra.
Khi Hoshino đặt phiến đá bọc trong tấm vải xuống cạnh gối Nakata thì đã hơn một giờ sáng. Gã nghĩ đặt nó cạnh gối Nakata thay vì gối của chính mình sẽ có thể giảm thiểu nguy cơ bị thánh vật. Như gã đã đoán, Nakata vẫn ngủ như một khúc gỗ. Hoshino cởi tấm khăn bọc cho phiến đã lộ ra. Gã thay đồ ngủ, vào giường nằm và ngủ ngay lập tức, chìm vào một giấc mơ ngắn: một vị thần mặc quần đùi, đôi chân lông lá, chạy quanh một cánh đồng, vừa chạy vừa thổi sáo.
Năm giờ sáng hôm ấy, Nakata thức giấc và thấy phiến đá ngay cạnh gối mình.