Ngôi nhà nhỏ trên thảo nguyên Chương 13
Trại giải tán
Lúc này, mặt đất thấp mênh mông gợn nhẹ những lớp màu dưới bầu trời mờ nhạt. Cỏ là những cọng vàng óng và khắp đồng cỏ phủ dưới một lớp màu da bò chen lẫn với màu vàng, màu nâu và màu nâu xám. Chỉ riêng các bãi lầy còn giữ được màu xanh đen. Chim thưa hẳn và đều hối hả. Thường vào lúc hoàng hôn, một bầy chim bay cao trên hồ Nước Bạc lao xao lo lắng và thay vì lao xuống kiếm ăn, kiếm chỗ nghỉ ngơi trên mặt hồ, con chim đầu đàn mệt mỏi bay lùi lại để một con khác tiến lên thay chỗ và cả bầy tiếp tục bay về phương nam. Mùa đông lạnh lẽo đã tới sát lưng và chúng không thể dừng lại nghỉ ngơi.
Vào những buổi sáng mù sương và những buổi tối lạnh buốt đi vắt sữa bò, Laura và Lena phải trùm khăn kín đầu và cài chặt dưới cằm. Chân các cô lạnh giá và gió thốc vào mũi tê buốt, nhưng khi ngồi xổm dưới những con bò toả hơi ấm, các cô kéo cho khăn trùm phủ kín luôn tới tận bàn chân. Và, các cô hát trong lúc vắt sữa:
Em ở đâu hỡi cô nàng duyên dáng
Gần đây thôi bên thùng sữa thân quen
Ước gì được gần em trong giây lát
Nếu vui lòng, xin hãy cứ tự nhiên
Tài sản của em là gì em nhỉ?
Là gương mặt em má lúm đồng tiền
Anh chưa thể ngỏ lời xin kết bạn
Không ai đòi anh phải cưới em.
Một buổi chiều Lena nói:
- Này, chắc tụi mình sẽ không được thấy nhau rất lâu.
Việc đắp nền đường ở vùng hồ Nước Bạc sắp xong. Sáng sớm hôm sau, Lena và Jean cùng cô Docia ra đi. Họ ra đi từ trước lúc mặt trời mọc vì phải đi xa với ba cỗ xe chở nặng hàng hoá từ trong nhà kho của công ty. Họ không nói với ai về nơi sẽ tới vì sợ công tu sẽ cho người theo bắt.
Laura nói:
- Tôi mong mình sẽ có thời giờ để lại được cưỡi những con ngựa ô.
- Mẹ kiếp! Mừng là mùa hè này đã dứt! Tớ ghét cay đắng những căn nhà.
Lena thốt ra mấy tiếng dữ dằn đó một cách bạo dạn. Cô đung đưa xô sữa và nói như hát:
- Không còn nấu nướng, không còn chén dĩa, không còn giặt giũ, không còn lau chùi! Hoan hô!
Rồi cô tiếp:
- Thôi, tạm biệt! Mình nghĩ là bồ còn ở lại đây lâu.
Laura nói một cách khổ sở:
- Tôi cũng nghĩ vậy.
Cô đoán chắc Lena sẽ đi về miền tây. Có thể tới tận Oregon.
- Tạm biệt!
Sáng hôm sau, Laura vắt sữa một mình với con bò đơn độc. Cô Docia lái cỗ xe chở lúa mạch rời phòng chứa thóc lúa. Lena lái cỗ xe chất đầy thức ăn rồi rời nhà kho và Jean đang chờ lái cỗ xe chứa xẻng và cày. Chú Hi sẽ bắt theo họ ngay sau khi giải quyết xong công việc với công ty.
Bố nói:
- Anh nghĩ là món nợ của Hi lúc này cũng ngang với những thứ được gán cho chú ấy.
Mẹ lo lắng:
- Anh không thể giữ bớt lại sao, Charles.
Bố nói:
- Việc đó không phải của anh. Công việc của anh là cung cấp mọi thứ theo yều cầu của người thầu và ghi giá lại. Nhưng mà, Caroline! Không phải đây là chuyện trộm cắp. Hi không lấy đi quá với công sức mà chú ấy đã đổ ra ở đây và ở Siox. Chính công ty đã lừa đảo chú ấy ở đó và chú ấy lấy lại ở đây. Tất cả chỉ là thế.
Mẹ thở ra:
- Em sẽ mừng khi những khu trại kia dọn đi hết và mình lại định cư.
Hàng ngày, trong trại ồn ào tiếng người kéo đến lãnh phần lương cuối và ra đi. Những cỗ xe ngựa nối nhau chạy về miền đông. Mỗi đêm khi trại lại vắng vẻ hơn. Một bữa, chú Henry, Louisa và Charley lên đường làm một chuyến đi dài về Wisconsin để lo bán nông trại. Quán cơm và khu nhà ngủ vắng ngắt, nhà kho trống trơn và Bố chỉ còn chờ người của công ty đến để xem lại sổ sách kế toán.
Bố nói với Mẹ:
- Mình sẽ phải tới một nơi nào đó ở miền đông để qua mùa đông. Căn lều này mỏng manh quá so với thời tiết lạnh dưới không độ. Và nếu công ty để mình ở lại thì cũng không xoay đâu ra than sưởi.
Mẹ nói:
- Ô, Charles! Anh còn chưa kiếm được nông trại, nếu mình lại phải tiêu phạm vào số tiền anh mới kiếm được để sống tới xuân thì…
Bố nói:
- Anh biết, nhưng mình làm gì được? Anh có thể kiếm ra nông trại trước khi mình ra đi và sắp xếp vào mùa xuân tới. Có thể mùa hè tới anh sẽ kiếm một việc làm để sinh sống và mua gỗ dựng cho mình một căn lều. Anh có thể dựng một căn lều đất nhưng ngay cả trong trường hợp làm được vậy thì mình vẫn phải sống cho tới mùa xuân với giá thực phẩm không phải ở đây và còn cần than nữa. Không khá hơn nên tốt hơn là cứ về miền đông cho qua mùa đông.
Thật không dễ giữ vững tinh thần. Laura có khuyến khích mình nhưng thấy vẫn không nổi. Cô không muốn lại quay về miền đông. Cô ghét phải rời hồ Nước Bạc để về lại miền đông. Họ đã đi thật xa tới hồ Nước Bạc và cô muốn bám lại đây, không chịu bị đẩy lùi. Nhưng nếu không tránh được thì đành phải chịu và sẽ bắt đầu đi lại vào mùa xuân tới. Phàn nàn là điều không tốt gì. Mẹ hỏi cô:
- Con cảm thấy không khoẻ hả, Laura?
Cô đáp:
- Ô, không, thưa Mẹ!
Nhưng cô cảm thấy nặng nề và tối tăm đến nỗi càng cố trấn tĩnh mình cô càng thấy khổ sở hơn.
Người của công ty đã tới kiểm tra sổ sách và những cỗ xe cuối cùng trở về miền tây đã đi ngang qua. Ngay cả mặt hồ cũng gần như không còn chim và bầu trời trống hoe ngoại trừ vài con chim lẻ loi vội vã bay qua. Mẹ và Laura vá lại tấm vải mui xe và lo nướng bánh cho chuyến đi dài.
Tối đó, Bố từ nhà kho trở về, huýt gió vui vẻ và ào vào nhà như một cơn gió. Bố nói oang oang:
- Em thấy thế nào về việc mình ở lại đây qua mùa đông, Caroline? ở lại trong căn nhà của nhân viên dịch lộ!
Laura kêu lên:
- Ô, Bố! Được không?
Bố nói:
- Con đánh cá là được đi? Nếu Mẹ các con đồng ý. Đó là một căn nhà tốt, thoải mái, chắc chắn, Caroline. Người chỉ huy đám nhân viên dịch lộ lúc này đang ở nhà kho và ông ta nói là ông ta đã nghĩ toán nhân viên dịch lộ sẽ phải ở lại nên mới tích trữ than và thực phẩm đủ kéo dài qua mùa đông, nhưng nếu anh chịu nhận trách nhiệm trông coi dụng cụ cho công ty đến mùa xuân thì họ sẽ đi khỏi đây trong mùa đông. Người của công ty đã thoả thuận. ở đó có bột mì, đậu, thịt ướp muối, khoai tây và có cả một số thịt hộp nữa, ông ta nói với anh như thế. Ngoài ra là than. Mình sẽ có tất cả những thứ đó mà không phải trả một thứ gì ngoài việc ở lại đây hết mùa đông. Mình có thể dùng khu nhà chuồng cho bò và ngựa. Anh nói với ông ta rằng anh sẽ cho biết ý kiến vào sáng mai. Em thấy sao, Caroline?
Tất cả đều nhìn Mẹ và chờ, Laura khó kìm mình ngồi im nổi. ở lại bên hồ Nước Bạc! Đặc biệt là không phải trở lại miền đông. Mẹ thất vọng vì Mẹ muốn quay lại vùng đất có người định cư. Nhưng Mẹ nói:
- Giống như của trời cho, Charles. Anh nói có cả than hả?
Bố đáp:
- Anh không nghĩ thiếu than mà ở lại nổi. Nhưng than đã có ở đó.
Mẹ nói:
- Được rồi, bữa tối đã sẵn trên bàn. Rửa ráy rồi ăn kẻo nguội. Đây đúng là một dịp may, Charles.
Trong bữa ăn, họ không nói về chuyện nào khác. Thật dễ chịu được sống trong một căn nhà ấm áp so với căn lều lạnh lẽo gió luôn luồn qua các kẽ vách dù cánh cửa vẫn đóng kín và lửa trong lò đang cháy.
Laura mở đầu câu chuyện:
- Mẹ không thấy mình giàu có sao, khi…
Mẹ ngắt ngang:
- Đừng có nghĩ thế.
Laura nói:
- Sao Mẹ lại không nghĩ rằng mình giàu có khi trọn mùa đông đã có sẵn đầy đủ thức ăn.
Bố lên tiếng:
- Không mất một xu cho tới tận mùa xuân.
Mẹ mỉm cười:
- Đúng, Laura, đúng thế. Cả anh cũng có lí, Charles. Dĩ nhiên, mình sẽ ở lại.
Bố nói:
- rồi, Caroline. Nhưng theo một cách hiểu nào đó thì cũng có lẽ chúng ta không ở lại là hơn. Anh được biết là khắp quanh đây mình không có một người nào ở gần. Người gần nhất cũng cách xa mình tới sáu mươi lăm dặm. Lỡ có chuyện gì xảy ra…
Một tiếng gõ cửa đột ngột khiến tất cả đều giật mình. Bố lên tiếng:
- Mời vào!
Một người đàn ông to béo mở cửa. Ông ta như một bó đầy khăn áo. Bộ râu ngắn ngủn của ông màu đen, má ông đỏ au và cặp mắt đen không khác cặp mắt em bé da đỏ mà trước đây Laura đã nhìn thấy ở vùng đất của người da đỏ và không khi nào quên.
Bố nói:
- Chào Boast! Tới gần lò sưởi đi, tối nay lạnh. Đây là vợ và các con tôi. Anh Boast đã sắp xếp một nông trại ở vùng này. Anh ấy đang làm việc đắp nền đường sắt.
Mẹ đẩy một chiếc ghế kế bên lò sưởi cho ông Boast và ông giơ hai bàn tay lên hơ cho ấm. Một bàn tay của ông có buộc băng.
Mẹ ân cần hỏi:
- Bàn tay anh bị thương sao?
Ông Boast nói:
- Chỉ bị trặc thôi, nhưng hơi lửa ấm khiến dễ chịu lắm.
Quay về phía Bố, ông nói:
- Tôi đang cần được giúp đỡ, Ingalls. Anh còn nhớ cặp ngựa của tôi đã bán cho Pete chứ? Anh ta đã trả tôi một phần và hứa trả dứt số còn lại vào ngày lương sau. Nhưng anh ta cứ trì hoãn hoài và lúc này chẳng có cách gì cản nổi anh ta không đem cặp ngựa chuồn đi. Tôi đã đuổi theo đòi ngựa lại nhưng con trai anh ta cùng với anh ta lật mặt gây gỗ. Tôi không muốn đập lộn với hai người cùng một lúc và với một bàn tay khập khễnh thế này.
Bố nói:
- Hai chúng ta có lẽ đủ khả năng giải quyết sự việc.
Ông Boast nói:
- Tôi không có ý như thế. Tôi không muốn gây lộn xộn.
Bố hỏi:
- Vậy tôi dự phần ở đâu?
- Tôi đang suy nghĩ. ở đây kh ng có luật pháp, không có cách nào yêu cầu đòi nợ, không có cảnh sát, không có cả toà án địa phương. Nhưng có lẽ Pete không biết điều đó.
Bố nói:
- A ha! Anh muốn tôi chế ra một số giấy tờ để tống đạt cho anh ta?
Ông Boast nói:
- Tôi đã kiếm được một người sẽ đóng vai cảnh sát trưởng để đưa các giấy tờ đó.
Mắt ông sáng hẳn lên như mắt Bố nhưng không hoàn toàn giống. Mắt ông Boast nhỏ hơn và đen còn mắt Bố lớn và màu xanh lơ.
Bố đập mạnh tay lên đầu gối cười lớn:
- Trò đùa tuyệt vời! Thật may là tôi còn giữ được một chiếc mũ lưỡi trai thứ thiệt. Tôi sẽ làm giấy tờ ngay, Boast! Còn anh đi kiếm cảnh sát trưởng của anh đi!
Ông Boast hối hả quay ra trong lúc Mẹ và Laura vội vã dọn sạch bàn. Bố ngồi vào một góc và viết trên một tờ giấy lớn với đường kẻ đỏ xung quanh.
Cuối cùng Bố nói:
- Đó! Trông thật long trọng! Và hoàn thành đúng lúc.
Ông Boast đang gõ cửa. Một người đàn ông khác cùng đi với ông ta choàng một chiếc khăn choàng rộng, mũ lưỡi trai kéo sụp xuống tới mắt và quấn khăn kín cả cổ lẫn miệng.
Bố nói với người đó:
- Ngài cảnh sát trưởng đã có mặt rồi! Hãy tống đạt án lệnh này và đem về hoặc tiền hoặc ngựa, chết hay sống cùng với án phí theo luật định!
Tiếng cười của mấy người làm rung chuyển căn lều.
Bố ngắm chiếc mũ lưỡi trai và chiếc khăn quấn che hết mặt người đàn ông kia và nói:
- May cho ngài là đêm nay lạnh, thưa ngài cảnh sát trưởng!
Khi hai người đàn ông bước ra khép cửa lại, Bố ngừng cười và nói với Mẹ:
- Đó là người chỉ huy đám nhân viên dịch lộ.
Trong đêm, giọng nói của ông Boast và Bố đánh thức Laura. Từ khung cửa ông Boast đang nói:
- Tôi thấy anh còn để đèn nên ghé lại cho anh hay về công việc. Pete kinh hãi tới mức giao cả tiền lẫn ngựa. Tay phạm nhân này quả là rất sợ pháp luật. Đây là số án phí, Ingalls. Ông dịch lộ không lấy gì cả. Ông ta nói sự thú vị của vụ việc mà ông ta được hưởng lớn hơn bất cứ số tiền nào.
Bố nói:
- Anh cứ giữ lấy phần của ông ta. Tôi chỉ lấy phần của tôi thôi. Giá trị của phiên toà này cần được duy trì.
Khi ông Boast cười thì Laura, Mary, Carrie và cả mẹ đều bùng lên cười theo. Không ai kìm lại nổi. Bố cười sang sảng như chuông ngân, nhưng tiếng cười của ông Boast khiến mọi người cười dữ hơn.
Mẹ phải nhắc:
- Thôi, mình sẽ phá giấc của Grace mất.
Carrie hỏi:
- Trò chơi gì vậy?
Cô đã ngủ trước đó và chỉ nghe thấy tiếng cười của ông Boast.
Mary hỏi cô bé:
- Vậy em đang cười cái gì?
Carrie đáp:
- Tiếng cười của ông Boast làm em phát nhột.
Buổi sáng, ông Boast tới cùng ăn điểm tâm. Trại đã dọn đi và ở đây không còn nơi nào khác để ăn uống. Người chỉ huy đám dịch lộ đã lên xe đi về miền đông sáng hôm đó và người lái xe tải cuối cùng đã qua. Ông Boast là người cuối cùng ra đi. Ông phải chờ cho bàn tay lành hẳn để có thể điều khiển nổi cặp ngựa. Sáng hôm đó, bàn tay ông ta còn đau vì đã thấm lạnh trong đêm, nhưng ông ta phải về tới miền đông bằng mọit cách. Ông ta đi tới Iowa để cưới vợ.
Ông ta nói:
- Tôi không biết chắc gia đình anh có ở lại đây trọn mùa đông không nhưng tôi sẽ đưa Ellie trở lại đây nếu chúng tôi lo xong mọi chuyện trước khi bắt đầu mùa đông.
Bố nói:
- Rất mừng sẽ có anh, Boast ạ!
Mẹ cùng nói:
- Dứt khoát là chúng tôi ở lại.
Rồi tất cả nhìn theo cỗ xe của ông Boast và lắng nghe tiếng xe tắt dần trên đường xe ngựa dẫn về miền đông.
Lúc này khắp đồng cỏ trống hoe và trên bầu trời lạnh không có bóng một bầy chim nào.
Ngay khi cỗ xe của ông Boast rời khỏi tầm mắt, Bố dắt ngựa và đưa xe tới cửa. Bố gọi:
- Tới thôi, Caroline! Không còn ai ở trong trại ngoài chúng mình và bữa nay là ngày dọn nhà.